| | | | Öncelikle bir iki noktayı açığa kavuşturalım. Formula 1 organizasyonunun Türkiye’ye getirilmesi işi, öyle bugünden yarına yapılacak bir şey değil. Tutarlı bir program, kararlı bir yaklaşım, olayları ve gelişmeleri doğru analiz edebilme yeteneği gerekiyor. Dahası gerekli girişimler yapıldıktan, ilişkiler geliştirildikten sonra, takvimde bir de yer edinmek lazım. Bizim gibi bu organizasyona evsahipliği yapmak isteyen ve Türkiye’den biraz daha ilerde olan 15 ülke daha var.
Bu organizasyon için dünyanın en iyi pistine sahip olmak zorunda değilsiniz, ama tabii ki organizasyonu yapabilecek kapasitede olduğunuzu ve bu işi uzun vadeli düşündüğünüzü göstermelisiniz. Çünkü günümüzde Formula 1 denildiğinde, bir otomobil yarışından çok, pazarlama harikası bir spor organizasyonu geliyor insanın gözünün önüne. Ve bu organizasyonda hataya yer yok. Bunun en tipik örneği de Formula 1’in kalesi görünümündeki İngiltere’de yaşananlar. F1 severler hatırlayacaklardır, geçen yıl Silverstone pistindeki organizasyon bozukluğu nedeniyle İngiltere Grand Prix’sinin iptali bile gündeme gelmiş, daha sonra karardan geri dönülmesiyle ülkede büyük sevinç yaşanmıştı.
TABİİ Kİ YAPILIR, AMA...
Türkiye’de Formula 1 yapılabilir mi? Tabii ki yapılabilir... Türkiye’nin dünyanın pek çok önemli spor olayına evsahipliği yaptığı ve bu konuda en az diğer ülkeler kadar başarılı olduğu gözönüne alındığında, bir Formula 1 yarışını yapacak kapasitede olmaması aklımızdan bile geçmiyor. Zaten Formula 1’in uluslararası organizatörleri, yarış organizasyonunda bilgi birikimlerini de beraberlerinde getiriyorlar. Yapılması gereken bilgi birikimini iyi analiz etmek ve gerekli yerlere doğru insanları yerleştirebilmek. Yaşanan tecrübeler yarış için yapılacak pistin ilk ziyaretçilerinin Formula 1 otomobilleri olmayacağını da gösterdiğine göre, alınabilecek daha düşük kalibreli organizasyonlarla iyice ustalaşmak da mümkün.
Doğabilecek sorunlardan birinin burada karşımıza çıkabileceğini söyleyebiliriz: Acaba yapılacak pistte Formula 1 otomobili görene kadar, aynı ciddiyeti sağlamak mümkün mü? Bir başka deyişle Formula 1 gelene kadar geçecek 3-4 yıl içinde pistin ‘ünü’ korunabilecek mi? Türkiye’nin spor tesislerine sahip çıkma konusundaki ustalığı düşünüldüğünde, bu noktada çok iyimser olmak mümkün değil. Ama herşeyin bir ilki vardır, ne de olsa pist ‘özel sektör’ tarafından yapılıp, işletilecek.
PİSTİN YAPIMI SORUN DEĞİL
Konunun uzmanları, pistin yapımının 50-60 milyon dolar gibi bir maliyeti olduğunu söylüyor. Pistin yıllık getirisi ise, yapılan tahminlere göre -eğer Formula 1 Grand Prix’si de düzenlenebilirse-, en az 50-60 milyon dolar olacak. Belki de bu nedenle ‘Türkiye’de Formula 1’ hayaliyle yaşayanların sorunlar listesinin en sonunda gördükleri konu pistin yapımı.
Pistin yeri hakkında ise ufak da olsa bir tartışma yaşanıyor. ‘Pist mutlaka İstanbul’da olmalı’ diyenler, pistin sadece Formula 1 için kullanılmayacağını, motor sporları organizasyonlarının çoğunun İstanbul-Ankara-İzmir üçgeninde yapıldığını, zaten yarışı izlemek için geleceklere de İstanbul’da daha rahat hizmet sunulacağını savunuyorlar. Benim de aralarında bulunduğum bir grup ise ‘Pist İstanbul dışında, gelişmekte olan bir şehrin yakınında yapılmalı” diyor ve “İstanbul’un bu tip bir piste ne yeri, ne de tahammülü var” fikrinde israr ediyorlar.
HEM MADDİ, HEM MANEVİ KAZANÇ
Türkiye’de Formula 1 yapılmalı mı? Tabii ki yapılmalı... Böylesine prestijli bir projeyi yapmak, hem maddi, hem de manevi açıdan büyük kazanç sağlamak anlamına geliyor. Malezya Grand Prix’si, bu yılki yarış sonrasında 170 milyon dolar kar açıkladı, diğer Grand Prix’lerdeki rakamlar bu kadar büyük olmasa da, yine de 30-40 milyon dolar civarında dolaşıyor. Organizasyon 206 ülkede naklen yayınlanıyor ve yıl boyunca Grand Prix’de yaşanan olaylar nedeniyle gündemde kalıyor. Bir başka deyişle ülke tanıtımını yapmakla kalmayıp, bir de üzerine milyon dolarlarla ifade edilen bir maddi gelir kazanıyorsunuz. Yapılan araştırmalar, organizatör ülkelerin, Formula 1 yarışlarını izlemeye gelen ortalama 150 bin kişiden yaklaşık adam başı 250 dolar kar elde ettiğini gösteriyor. Yani 150 bin kişinin izlediği bir Formula 1 yarışından elde edilecek turizm geliri yaklaşık 37.5 milyon dolara yakın.
YA SİGARA REKLAMI YASAĞI
Ya sigara reklamı yasağı? Tabii ki kimsenin ‘hukukun üstünlüğü’ ilkesine aykırı davranmaya hakkı yoktur. Zaten 80’li yıllardaki sigara ve alkol kokan Formula 1 imajından büyük bir hızla sıyrılan ve dünyanın en prestijli sporlarından biri olan Formula 1’in de sigara reklamı yasağını delmeye ihtiyacı yoktur. 80’li yılların ortalarında bu kadar büyük bir popülariteyi yakalamamış olan Formula 1’in sigara şirketlerinin desteğine ihtiyaç duyduğu bir gerçek, ama artık Formula 1 şirketlerin prestij aradıkları bir arenaya dönüştü. Pistlerde yarışan 11 takımın sadece 5’inde sigara sponsoru var; sanırım onların ayrılması halinde yerlerine doldurmaya hazır onlarca şirket olduğunu söylememe gerek yok. Kısaca sigara şirketlerinin pistlerden atılması, sporun maddi desteğinin kesilmesine neden olmayacaktır.
Kısaca Formula 1 konusunda Türkiye’nin önünü kapatacak konu, sigara yasağının olması değil, sigara yasağının kalkmasını beklerken gerekli girişimlerin yapılmamasıdır. “Formula 1 Türkiye” hayalinin gerçekleşebilmesi için en az 6-7 yıl sabretmek zorunda kalacağımız ve 2006 yılında Formula 1’de sigara dumanı kalmayacağı düşünülürse, yapılması gereken tek şey, Türkiye olarak elimizi çabuk tutmak olacaktır. | |
Nasrettin Hoca'dan Galatasaraylılar'a
