 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Şubat krizi likidite kriziydi, bunu gidermek için de piyasaya Merkez Bankası kaynaklı ucuz (enflasyon altında maliyeti olan) likidite bırakıldı. Talep, devalüasyonun şokuyla aniden daraldığı için bu fazla likidite enflasyonu artırıcı rol oynamadı. Bu dönemde artan enflasyon tamamen devalüasyon kaynaklı oldu. YUKARI Fazla ve ucuz likidite ise küçük çaplı devalüasyonların olması için gerekli zemini hazırlıyordu. Türk Lirası borçlanarak döviz almak bunun için yeterliydi, ihtiyaç olan sadece moral bozucu siyasi anlaşmazlıkların biraz abartılması bu vesile ile ucuz alınan dövizlerin uygun fiyattan tekrar birilerine satılmasıydı. Abartma işi de malum kişilerce yapılmaktaydı. Kurun yukarı gidişine resmi kaynaklar pek ses çıkarmadı, çünkü aslında aksini söylemeseler de, bu işe geliyordu. İhracatın teşvik edilmesi , liranın değerinin daha düşük bir seviyede stabilize olması adına bu gerekliydi ve kurun artması gecelik piyasada park etmiş çok yüksek miktarda Türk Lirası’nı çok güzel eritiyordu. Bu devletin borcunun azalması manasına geliyordu. Bu günlerde borç yükünün geçmişe göre biraz azaldığı söyleniyorsa bunun önemli bir sebebi kurlardaki bu Haziran 2001 sonrası artışlardır. AŞAĞI Kurların yukarı çıkabilmesini sağlayan barut (fazla Türk Lirası likiditesi) şimdi ise kurların aşağı indirilmesinde kullanılmaktadır. Ucuz Türk Lirası borcu, ile döviz açığa satılabilir. Yapılması gereken ilk önce döviz borç almak ve bunu satmak, satışın etkisiyle kur gerileyince, düşük kurdan döviz alıp borcu kapatmak. Döviz borç alma işleminde gereken kaynak ise piyasada mevcut olan fazla ve ucuz Türk Lirası likiditesi. Borç alınan Türk Lirası döviz borcuna teminat gösterilir. Kurdaki düşüş oranı teminatın maliyetinden (Türk Lirası borç almanın) fazla ise kar yazılır. İhtiyaç olan ise bu sefer siyasi içerikli gelişmelerin olumlu yanını abartmaktır. KİM KAZANDI, KİM KAYBETTİ? Bu yoyo oyunu ucuz ve fazla Türk Lirası olması sayesinde gerçekleşmektedir. Kurun hızla yükselip hızla geri gelmesinden ise muzdarip olanlar, yükselirken ihracat siparişi alıp üretim yapan, tam fatura tahsil zamanı geldiğinde zarar eden ihracat kesimi olmaktadır. İthalatçı kesim üretim yapmadığından bu hareketler onları çok etkilememektedir. Çünkü dışarıda mal hazır olduğundan, teslimatda kur riski çok az olmaktadır. İthalatçılar, sadece vadeli akreditif (ithalat bedelini ileride ödeme) ile çalışmaktan kaçınmaktadırlar. Bunun içinde kazanç sağladıkça bu akreditifleri kapatmaktadırlar. Bu ise aslında bir dış borç ödeme faaliyetidir ve ödemeler dengesinde sermaye çıkışı, döviz kaybı olarak görülmektedir. Bu yoyo oyununda diğer kaybeden kesim ise küçük tasarruflarını (tüketim amaçlı) korumaya çalışanlardır. Yoyo her seferinde yüzlerine çarpmaktadır. Son kur düşüşünden sonra tekrar hızlı bir yükseliş olursa, bu kesimin yeminli dolarizasyon savunucuları olacağını beklemek lazım. BUGÜN, YARIN Neticede, kurdaki istikrarsızlık, yoyo oyunu, mesleği bu hareketlerden para kazanmak olanlar dışında kimseye yaramamaktadır. Bir gün sevinenler, ertesi gün çok üzülebilmektedir. Ayrıca, meselenin Türkiye’nin geleceğini ve tüm yatırımcıları ilgilendiren bir boyutu da 2002’de dünyada talep azalırken, Türkiye’nin istikrarlı bir şekilde mal satamayacak duruma düşme olasılığıdır. Eğer Türk Lirası değerlenecek, her şey güzel olacak laflarına inanılırsa, iki şeyin hatırlanmasında fayda var. Birincisi, Türkiye’nin 2000’de olduğu gibi döviz rezervleri yoktur, Türk Lirası değerlenirse eldeki az rezervinde kaybı olasılığı söz konusudur. Eğer Türk Lirası’nın değerlenmesi yastık altı kaynakların ekonomiye dönmesi ile oluyor bunun da hiç bir mahsuru yok diyenlerin, 2000 yılında her türden kaynağın ithalata gittiğini unutmayalım. Şimdi yıllarca bu 2000 tüketim çılgınlığının borç faizini ödeyeceğiz. Ama önemli olan bugünkü havanın iyi olması yarın önemli değil deniyorsa, bu haber Avrupalıları Amerikalıları çok sevindirecek, çünkü onların sıkıntılarını hafifletecek talep Türkiye’den yastık altından gelecek demektir. | ||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Altuğ Karamenderes: Niyet Mektubu'nda ipucu var mı?