| | | | Cenevre’de yapılan son toplantı kısmen bir yumuşama tavrı olarak algılansa da gelişmiş ülkelerin uyguladıkları tarımsal sübvansiyonları kaldırmaları haksız rekabeti önlemek için tek başına yeterli olabilecek midir tartışmak gerekir.
Çünkü gelişmiş ülkelerde uygulanan desteklerin yanı sıra tarımsal ürün ihracatına yönelik uygulanan teşvik ve kredi programları da gelişmekte olan ülkeler aleyhine işleyen mekanizmalar olarak karşımıza çıkıyor. Bunun en güzel örneklerinden birisini ABD’nin uyguladığı kısa adı GSM olan İhracat Kredi Garanti Programı oluşturuyor.
GSM NEDİR?
Amerika Birleşik Devletleri, tarım sektörünü desteklemek ve ülkesinin tarım ürünleri ihracatını artırmak amacıyla ABD Tarım Bakanlığı aracılığıyla İhracat Kredi Garanti Programı adı altında bir kredi desteği sağlıyor.
Türkiye’ye tarım ürünleri ihracatı yapan firmalar tarafından da yoğun olarak kullanılan kredi programı, kullanıcısına oldukça cazip imkanlar sunuyor. Özellikle pamuk başta olmak üzere, yemlik hububat, yağlı tohumlar, küspe ve yağ konusunda Türkiye’ye yapılan tarım ve işlenmiş tarım ürünleri ihracatında GSM kredi programının yoğun olarak kullanıldığı dikkati çekiyor.
ABD Tarım Bakanlığı, Türkiye’ye yapılacak tarım ürünleri ihracatında yıllara göre değişmekle birlikte ortalama yüzde 85 oranında finansman desteği sağlıyor ki bu da Türk tarım sektöründeki ithalat artışını hızlandırıyor.
GSM TARIM İTHALATIMIZI ARTIRIYOR
Türkiye’ye ABD’den yapılan tarım ürünleri ithalatında GSM kullanım oranının oldukça yüksek olduğunu söyleyebiliriz. ABD Tarım Bakanlığı’nın açıklamış olduğu rakamlara bakıldığında bile GSM kullanımının yüksekliği dikkati çekiyor.
2003 yılında ABD Tarım Bakanlığı aracılığıyla sözkonusu GSM kredi programı kapsamında Türkiye’ye yapılan tarım ürünleri ihracatı için 600 milyon doların üzerinde destek sağlanmış durumda.
Pamuk özelinde bakıldığında da dikkat çekici bir tablo ile karşılaşıyoruz. Türkiye’nin ABD’den 2003 yılında gerçekleştirdiği pamuk ithalatının yaklaşık %30’u GSM kredileri kullanılarak yapılmış.
Türkiye’de tarımsal üretimdeki gerilemeye pek çok sebep sıralanabilir. Ancak GSM programı ve Türkiye’ye yönelik uygulanan oranlarla ilgili istatistikler okunduğunda insanın aklına ABD’nin uyguladığı bu program da bir sebep olabilir mi diye bir soru takılıyor doğrusu. Nitekim bu sorudan hareketle yaptığımız minik bir araştırma bizi aynı kaygıyı güden başka araştırmacılarla karşılaştırdı.
Bu konuda aynı sorudan yola çıkarak bir araştırma yapıp rapor hazırlayan İzmir Ticaret Borsası uzmanlarından Sayın Sinem Acar da araştırmasının sonunda benzer sonuçlara ve kaygılarımızı doğrulayan rakamlara ulaşıyor. Sözkonusu raporda Türkiye’nin ABD’den yaptığı tarım ürünleri ithalatında son yıllardaki hızlı artışta GSM kredilerinin büyük rolü olduğu rakamlar ışığında aktarılıyor. Oldukça aydınlatıcı bilgiler aktaran Sayın Acar’ı bu vesile ile tebrik etmek isteriz.
Dünya Ticaret Örgütü’nün Cenevre’de aldığı karar çerçevesinde gelişmiş ülkelerin sadece tarım üreticilerine sağlanan destekleri kaldırmış olmaları dünya ticaretindeki haksız rekabeti ne kadar önleyecektir veya yeterli olacak mıdır sorusu üzerinde düşünürken küçük bir örnek olarak GSM’yi anmadan geçmek istemedik.
Ancak son yıllarda can çekişme sürecine doğru giden Türk tarımı için düşünmesi gerekenlerin üzerinde durması gereken çok daha fazla örnek, sorun ve problemler yumağı olduğunu da hatırlatmak isteriz. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
Ali Dölek: DTÖ Cenevre'de imaj tazeledi