| | | | IMF, Dünya Bankası gibi ekonomi çevreleri, büyümenin önümüzdeki yıl da devam edeceği yönünde görüş bildiriyor. Oldukça kırılgan bir yapıya sahip olan finans kesiminin ise halen bazı riskler taşıdığı ve en ufak bir dengesizlikte sarsıntı geçireceği yönündeki yorumlar ise ağırlıklı olarak devam ediyor.
Ekonomideki olumlu havanın 2004 yılında da ihtiyatlı olunmakla birlikte temelde süreceğini söylemek mümkün. İhtiyat payını biraz daha yüksek tutarak olumlu havanın 2004 yılında Türkiye için de sözkonusu olduğunu söyleyebiliriz. Ekonomi çevrelerinin genel yorumu da bu yönde seyrediyor.
HER ŞEYE RAĞMEN BÜYÜME
Geride bıraktığımız 2003 yılının küresel ekonomi dengeleri açısından beklenenin üzerinde olumlu seyrettiğini söyleyebiliriz.
ABD’nin Irak müdahalesi, Dünya Ticaret Örgütü’nün Cancun Zirvesi’ndeki görüşmelerin tıkanmaya girmiş olması, ABD’nin dev mali açığının ülkedeki büyüme hızını kesmesi türünden korkutucu etkenlere rağmen, 2003 yılı genelde olumlu bir havada geçti.
Çin’deki SARS virüsü, Uzakdoğu dış ticaretinde yılın ilk yarısında bir gerilemeye sebep olsa da 2003’ün ikinci yarısından itibaren hızla kendini toparlamaya başladı. Başta Çin ve Japonya olmak üzere Uzakdoğu ülkelerinin dış ticareti ve ekonomilerindeki büyüme oranları hızla yükselişe geçti.
Japonya, son yılların en yüksek büyüme oranını yakalayarak sürpriz bir gelişme kaydetti. Her ne kadar dünya ortalamasının altında bir oran olarak karşımıza çıkıyor gibi görünse de Japonya’nın bu yıl kaydettiği yüzde 2.2’lik büyüme oranıyla 2003 yılı, Japonya’nın son 10 yıllık dönemdeki en verimli dönemi olarak değerlendirilebilir.
Arjantin’in IMF’ye çektiği rest ve yaptığı baskılar sonucunda borcunu ödememesi Arjantin ekonomisinde kısmi bir iyileşmeye sebep oldu. Arjantin için sözkonusu olan iyileşmenin, genelde Latin Amerika ülkeleri için de gerçekleştiğini söyleyebiliriz.
Örneğin, Brezilya’nın devlet başkanlığına Lula da Silva’nın seçilmiş olması, ekonomi çevrelerince olumsuz yönde yorumlansa da, Silva’nın politikaları Brezilya ekonomisinde iyileşmeye sebep oldu.
Türkiye de 2003 yılında ekonomik büyüme hızında, ihracat artışında, enflasyon oranında beklenenin aksine olumlu bir seyir izledi.
OLUMLU HAVA SÜRECEK Mİ?
Küresel ekonomide yaşanan bu olumlu havanın 2004 yılında da sürmesi bekleniyor. Ancak olumlu yöndeki beklentiyi çok fazla da abartmamak gerektiğini söyleyenler de mevcut. İçinde bulunduğumuz yılda küresel ekonomi dengelerini bekleyen bazı tehditlerin olduğunu belirtenler de yok değil.
İhtiyatlı yaklaşan sözkonusu ekonomi çevreleri, 2004 yılında özellikle ABD’deki mali açığın ve dış ticaret açığının yüksek seyrediyor olmasından, doların aşırı değer kaybından dolayı finans alanında risk algılamasının halen sürmekte olduğunu belirtiyorlar. Petrol fiyatlarının aşırı yükselmiş olmasının, enflasyonist baskıyı artıracağı ve bu durumun da dünya ticaretine olumsuz yönde etki edeceğini savunanlar da az değil.
Ekonomik iyileşmenin ve yatırımların hız kazanmasının, ülkelerin aşırı borçlanma talebini artıracağını ve bu durumun da faiz oranlarını tetikleyeceğini öngörerek, bu durumun finansal risk anlamına geleceğini ve yükselen piyasaları tehdit edeceğini ileri süren yorumcuları da hesaba katmak gerekiyor.
Türkiye’nin de geçtiğimiz yıl yakaladığı iyileşmeyi sürdürebilmesi, kendi içindeki risk faktörleri kadar, küresel dengelerdeki risk faktörlerine sıkı sıkıya bağlı gözüküyor. 2003 yılı başında yazılan kötü senaryoların ortaya çıkmaması gibi, umarız 2004 yılı için tanımlanan risk faktörleri de gerçekleşmemiş birer senaryo olarak sadece hafızalarda kalır. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
Ali Dölek: Ortadoğu ile ticaret fırsatı kullanılmalı