 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Zirvede tarım politikaları ve tarımda sübvansiyon, hizmet ticaretinin serbestleştirilmesi, ilaç sanayi ve fikri mülkiyet hakları tartışılacak ana konular olarak belirlenmiş durumda. ANA KONU TARIM Dünya Ticaret Örgütü’nün kurulduğu 1995 yılından bugüne kadar hedeflediği dünya ticaretindeki serbestleşme hareketine ilişkin her müzakerede önemli kararlar aldığı bilinen bir gerçek. Özellikle gümrük vergilerinin indirilmesi, tarife ve tarife dışı engellerin kademeli olarak kaldırılması yönündeki kararlar bu yönde atılmış önemli adımlar olarak görülebilir. Ancak bu yöndeki ticareti serbestleştirme hareketlerinin çoğunun sanayi ürünlerine yönelik olduğu dikkatleri çekmektedir. Bu durum küreselleşme karşıtlarında haklı olarak Dünya Ticaret Örgütü kararlarına gelişmiş ülkelerin ekonomik ve siyasi güçlerinin egemen olduğu yönünde bir kanaatin doğmasına sebep olmaktadır. Dünya üzerinde tarımsal nüfusun ağırlıklı olarak gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde yoğunlaştığı ve bu ülkeler için tarımsal ürün ihracatının önemi herkesçe biliniyor. ABD ve AB’nin kendi ülkelerindeki tarım üretimini dünya genelinde haksız rekabet yaratacak şekilde aşırı derecede sübvanse ettiği de ayrı bir gerçek olarak karşımızda durmaktadır. Oysa Dünya Ticaret Örgütü kurallarına göre bir ülkenin küresel ticaret içerisinde haksız rekabete yol açacak şekilde aşırı sübvansiyonlar uygulaması hoş karşılanan bir durum olarak değerlendirilmemektedir. Yıllardır AB ile ABD’nin karşılıklı çıkarlarını korumak maksadıyla bu yöndeki sübvansiyonlara ses çıkartmıyor olması, IMF’ye yönelik oluşan olumsuz kanaatin DTÖ’ye bakışa da yansımasına sebep olmaktadır. Dünya ticaretindeki liberalleşme eğilimlerinin ve küreselleşme söyleminin, sadece sanayi ürünleri olarak algılanarak adeta gelişmiş ülkelerin kendilerine bir pazar yaratma çabası olarak yorumlanmaması için gelişmiş ülkelerin bu çifte standardı kaldırıcı nitelikte adımlar atması, Cancun Zirvesi’nden beklenen temel yaklaşım tarzı olarak karşımıza çıkmaktadır. SÜBVANSİYONLAR KALDIRILACAK MI? Dünya Ticaret Örgütü’nün bu hafta yapılacak olan Cancun Zirvesi’nden gelişmekte olan ülkelerin özellikle beklediği temel kararların başında, tarımsal ürünlerdeki sübvansiyonların kaldırılması ve tarımsal ürünler dış ticaretinin önündeki engellerin kaldırılması gelmektedir. Nitekim ABD ve AB’nde tarıma uygulanan sübvansiyonların toplamının, Afrika ülkelerinin toplam gelirine eşit düzeyde olduğu düşünülecek olursa, konunun ciddiyeti daha iyi anlaşılır kanısındayız. Bir küçük örnek daha verecek olursak durumun vehameti daha net ortaya çıkacaktır: ABD’de sadece pamuk üreticilerine verilen teşviklerin toplamı olan yaklaşık 4 milyar dolarlık sübvansiyon nedeniyle 10 milyon kadar Afrikalı çiftçi fakirlik sınırında yaşamaktadır. Cancun Zirvesi’nin ana konularının başında gelen tarımda serbestleşme ve tarım sübvansiyonları konusunda gelişmiş ülkelerin takınacağı tutum ve alınacak karar, Dünya Ticaret Örgütü’ne ve küreselleşmeye yönelik izlenimin şekillenmesinde oldukça önemli rol oynayacaktır. İLAÇ SANAYİNE İLİŞKİN TARTIŞMALAR Cancun toplantısında tartışılacak bir diğer önemli konu başlığını da gelişmekte olan ülkelerin ucuz ilaç temini maksadıyla ilaç fiyatlarındaki girdi maliyetlerini büyük ölçüde etkileyen fikri mülkiyet hakları çerçevesindeki lisanslama ücretleri oluşturacaktır. Bilindiği gibi geri kalmış ülkelerde pahalı ilaçların temin edilememesinden dolayı binlerce insanın ağır hastalıklardan ölmeleri gelişmiş ülkeler için de büyük bir insanlık ayıbı olarak görülmektedir. Bu yönde atılacak adımların başında da ilaç maliyetlerinin artışına sebep olan lisanslama ücretlerinin alınmadan üretilmesi izninin verilmesi gelmektedir. Ancak ilaç sektöründeki arge harcamalarının yüksek olması ve kaçak üretimlerin önüne geçilmesi benzeri sorunlar, bu konuda da gelişmekte olan ülkeler ile gelişmiş ülkeler arasında oluşan bir ikilem olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünya Ticaret Örgütü’nün Cancun Konferansı’nda bu ikilemin çözümlenmesi konusunda da olumlu adımlar atılması beklenmektedir. HİZMET TİCARETİ VE SERBESTLEŞME Cancun Zirvesi’nin bir diğer konu başlığı da dünya ticaretinde gün geçtikçe önemli bir paya sahip olan hizmet ticaretidir. Dünya ticaret hacminin yaklaşık dörtte birini oluşturan hizmet ticareti de Dünya Ticaret Örgütü’nün Servis Ticareti Genel Anlaşması çerçevesinde yıllardır tartışılan bir konu olarak uluslararası ticaretin serbestleştirilmesi alanındaki önemli başlıklardan birsini oluşturmaktadır. Hizmet ticareti alanında da uluslararası ticaret önündeki engellerin kaldırılması, emek yoğun çalışan gelişmekte olan ülkeler için büyük önem arzetmektedir. DAHA DENGELİ BİR LİBERALLEŞME GATT müzakereleri ve ardından Dünya Ticaret Örgütü’nün kurulması ve dünya üzerinde hızla gelişen liberalleşme eğilimleri, bugüne kadar çoğunlukla gelişmiş ülkelerin lehine işleyen bir sistem olarak algılandı. Cancun Zirvesi’nin de önceki toplantılar gibi gelişmiş ülkelerin birbirlerinin çıkarlarını kollayıcı, sırt sıvazlayıcı tutumlar sonucunda alınan kararlarla bitirilmemesi bütün dünyanın beklentisidir. Dünya üzerinde daha dengeli bir liberalleşme hareketi, uluslararası ticaretin serbestleşmesi noktasındaki kararların gelişmekte olan ülkeler aleyhine işleyen bir gizli sömürü sistemi olarak algılanmaması için büyük önem taşımaktadır. | ||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Ali Dölek: Karayolu Taşıma Kanunu'na eleştiri büyük