| | | | Türkiye ise maalesef beklenen ve özlenen düzeyde yabancı yatırımcıyı ülkesine çekebilmiş değil.
YABANCI SERMAYE NİÇİN GEREKLİ?
Gelişen ve küreselleşen dünya ekonomisi içinde, ülkelerin ticaretlerinin uluslar arası bir boyuta taşınması kaçınılmaz gözüküyor. Dünyada gün geçtikçe artan rekabet koşulları da ülkelerin sadece kendi iç pazarlarındaki bilgi ve tecrübe ile yetinmelerini olanaksız duruma sokuyor.
Yabancı yatırımcı, bir ülkeye gelirken getirdiği sermaye birikimi kadar, bilgi birikimi ile de ülkenin ekonomisine ve sanayisine ciddi faydalar sağlamaktadır. Yabancı sermayeyi sadece para transferi olarak düşünmemek gerekir; yabancı yatırımcının ciddi bir tecrübe transferini de gerçekleştireceğini unutmamak gerekir.
Bugünkü rakamlarla baktığımızda, Çin’in ihracatının yüzde elliye yakınını, bu ülkede yatırım yapmış yabancı firmaların gerçekleştirdiğini görürüz. Çin sanayisinin büyümesinde ve dünya ile rekabet gücünün artmasında önemli işlevi olan işletme, pazarlama ve teknolojik bilgi birikiminin oluşumunda da yabancı yatırımcının büyük rolü olmuştur.
Dünya genelinde baktığımızda, gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisine entegrasyon süreçlerinde yabancı sermayeyi teşvik etmek yönünde ciddi adımlar attıklarını görürüz. Son yıllarda özellikle Polonya, Romanya, Bulgaristan başta olmak üzere Doğu Avrupa ülkeleri, bunun en güzel örneğini sergilemektedir.
Verilen teşvikler neticesinde 90’lı yılların başında 100 milyon doları bile bulmayan Polonya’daki yabancı sermaye yatırımları 2000’li yıllarda 10 milyar dolar seviyelerine yükselmiştir. Dünyanın gözünü korkutan Çin’de ise 2002 yılı yabancı sermaye yatırım tutarı 80 milyar doların üstüne çıkmıştır. Türkiye’de ise bu rakam, geçtiğimiz yıl itibariyle 3 milyar dolar seviyelerindedir.
Bütün dünyada yabancı sermayenin ülkeye çekilmesi yönünde bir yükselen trend olmasına karşın, Türkiye’de halen özlenen seviyede bir yabancı sermaye girişinin gözlenemiyor olması gerek Avrupa Birliği entegrasyon süreci, gerek globalleşme adına iç açıcı gözükmüyor.
SADECE MEVZUAT YETERLİ Mİ?
Türkiye’de yabancı sermayeyi teşvik anlamında 50’li yıllardan bugüne kadar yayınlanmış mevzuat aslında çok da yetersiz olarak yorumlanabilecek nitelikte karşımıza çıkmıyor.
Hatta incelendiğinde bazı açılardan oldukça olumlu niteliklere sahip olduğunu da söyleyebiliriz. Özellikle geçtiğimiz günlerde TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından kabul edilen “Doğrudan Yabancı Yatırımlar Yasa Tasarısı” da son olarak bu yönde atılmış olumlu adımlardan birisi olarak değerlendirilebilir.
Mevzuata ilişkin olumlu düzenlemelere karşın halen ülkeye istenilen düzeyde yabancı sermaye girişinin olmaması düşündürücü olsa gerek. Zira yabancı yatırımcı, sadece kendisine sağlanacak bir takım kolaylıkları ve teşvikleri düşünerek bir ülkeye gelmez. Ülke genelinde yaşanan genel ekonomik ve sosyal atmosfer, siyasi istikrar, bürokrasinin kolay işler olup olmadığı, vergisel düzenlemeler vb. hususlar yabancı yatırımcının üzerinde hassasiyetle durduğu konular olarak karşımıza çıkar.
Yabancı sermayeyi teşvik etmek ve ülkeye çekmek için sadece doğrudan yabancı sermaye konusuna yönelik mevzuatta değil, ülke genelindeki bütün iktisadi hayatı ilgilendiren mevzuatta düzenleme ve iyileştirmeye gidilmesi zorunluluk arzetmektedir. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
Ali Dölek: Küresel rekabette araştırmanın önemi