 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Yardım paketinin gelmeyeceği netleştiğine göre ekonomi ve mali piyasalar için artık en önemli değişken savaşın süresi. Savaş henüz başladı. Bu nedenle süresi ile ilgili tahmin yapmak için çok erken. Ancak genel olarak bu savaşın çok uzun süreli olmayacağı beklentisi hakim. Bir-iki ay sürecek bir savaşın ekonomiye etkisi beklentilerin aksine oldukça sınırlı olabilir. Faiz oranları bu süre içinde yüksek kalacak. Ancak Türk ekonomisi kısa sürmesi kaydıyla bir süre yüksek reel faizlere dayanabilir. Gerek bankacılık sisteminin yapısı gerekse Hazine’nin elindeki nakit rezervler iç borç geri ödemelerinde kısa vadede ciddi bir sorun yaşanmayacağını gösteriyor. Savaşın daha uzun sürmesi durumunda Hazine’nin ek borç ödemeleri için ek kaynak bulması zorunlu hale geliyor. BEKLENTİLERİN GÜÇLENMESİ ŞART Faizlerde kalıcı bir düşüş için savaşın kısa sürede biteceği beklentilerinin güçlenmesi gerekiyor. Faiz oranları düşmeden İMKB’de de kalıcı bir toparlanma olması zor. Buna karşın TL’deki değer kaybı sınırlı olacak. Yüksek TL faizleri ve Merkez Bankası’nın güçlü rezerv pozisyonu TL’deki değer kaybını sınırlamada yardımcı olacak. Hükümetin yatırımcı güvenini korumak için atacağı her adım piyasalardaki daha fazla zayıflamayı engelleyecek. Buna karşın büyüme yavaşlayacak. Faiz oranlarındaki artış devam eden ekonomik canlamayı yavaşlatacak. Savaşın uzun süreli olması durumunda Türkiye 2003’de yeniden bir daralma sürecine girebilir. Ancak kısa süreli bir savaş durumunda büyüme Hükümetin programı sağlıklı bir şekilde uygulamasına bağlı olarak yeniden başlayacak. Savaşın dış ticarete olan etkisi tümüyle süreye bağlı. Gerek petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle ithalat giderlerindeki artış, gerekse turizm gelirlerinde beklenen düşüş savaşın uzun süreli olmasına bağlı. Kısa süreli bir savaş olması durumunda dış ticaret üzerinde ciddi bir baskı olmamasını bekliyoruz. Uluslararası Para Fonu ile ilişkilerde önümüzdeki günlerde bir sıkıntı yaşanmasını beklemiyoruz. ABD’den gelecek kredi paketi beklentisinin bitmesiyle, hükümetin IMF programına daha sıkı sarılmasını bekliyorum. 2003 bütçesi meclisten geçirilecek ve ekonomik programın koşulları daha özenle yerine getirilecek. Savaşın uzun sürmesi ve Türkiye’ye maliyetinin yüksek olması halinde ise Türkiye’nin büyümesi IMF’den ödemeler dengesini desteklemek üzere ek finansman sağlanmasına bağlı olacak. Ayrıca ABD ile olumlu ilişkilerin devam edeceğini düşünüyorum. ABD’nin İncirlik Üssü’nü ve Türkiye’nin hava yollarını kullanması ve Türkiye’nin enerji yolları üzerindeki önemi nedeniyle ABD ile ilişkilerin devam edecek. Bu nedenle ABD ile ilişkilerin bozulduğu bunun da IMF anlaşmasını olumsuz etkileyeceği beklentisi yersiz. NOTLARIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ SÖZ KONUSU Kredi paketinin gelmiyor olması bazı kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye’nin kredi notunu yeniden gözden geçirmelerine neden olabilir. Ancak yukarıda da belirttiğim gibi hükümetin IMF ile ilişkilerini devam ettirmesi ve ekonomik programa sadık kalması durumunda herhangi bir not düşüşünün söz konusu olmadığını düşünüyorum. Bankacılık sistemi faiz oranları ve kurlardaki değişimleri daha kolay absorbe edebilir. Açık pozisyonların neredeyse yok olması ve sistemdeki devlet tahvillerinin değişken faizli, döviz cinsinden veya dövize endeksli olması faiz oranlarındaki artışın etkisinin bankacılık sisteminde daha sınırlı olmasına neden olacaktır. TESPİTLER ABARTILIYOR Borç konsolidasyonu ile ilgili beklentiler abartılı. Enflasyon beklentilerinin değişmeyeceği beklentisi ve TL’deki değer kaybının sınırlı olması nedeniyle borç stoğunun yönetiminde ciddi sıkıntılar yaşanmayacak. Hazine’nin nakit durumunun güçlü olması ve kısa süreli bir savaş durumunda faizlerin yeniden düşme olasılığı nedeniyle borçla ilgili kaygıların abartıldığını düşünüyoruz. Türkiye’nin Devlet Bakanı Babacan’ın açıkladığı rakam itibariyle 2003 yılında 94 milyar dolar iç ve dış borç servisi yapması gerekiyor. Ek finansman sağlanamadığı takdirde, Hazine’nin yurtiçine yaptığı ödemelerin hemen tamamını çevirmesi de şart. Dış borçlarını karşılayabilmek içinse, IMF ve Dünya Bankası kredilerinin devam etmesi ve Eurobond piyasalarından borçlanabilmesi zorunluluk arz ediyor. | ||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Mahmut Kaya: Türkiye'nin başka seçeneği var mı?