 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
  |
 Ergenekon’da 16 kişi daha gözaltında |
|||
|
|||
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Irak’a müdahale durumunda Türkiye’nin ne yapması gerektiği konusunda herkesin görüşü farklı olabilir. Kimi savaşa destek anlamına gelecek her adıma karşı çıkabilir, kimi Türkiye’nin güvenliği ve uzun vadeli çıkarları için kısmi destek ve bölgede bulunmaktan yana olabilir. Nitekim bu görüşleri savunanlar da uzun bir süredir tartışıyorlar ve en doğal haklarıdır, tartışacaklar. Ancak başka ve riskli bir tartışma da paralel olarak yürüyor. Önce Hükümet’in üst perdeden dile getirdiği, sonra daha az telaffuz ettiği, şimdilerde ise sadece savaş karşıtlarıyla AKP içindeki muhaliflerin çokça dillendirdiği bir tartışma; “Irak’a müdahalenin uluslararası meşruiyetinin sağlanması...” Son olarak TBMM Başkanı Bülent Arınç “Uluslararası meşruiyeti sağlayacak BM kararı çıkmadan tezkere Meclis’e gelmemeli” dedi. Bu görüşü pek çok kişi dile getirebilir de, Meclis Başkanı’nın dile getirmesi yadırgatıcı... Çünkü bu Meclis’i, Meclis’in yetkilerini inkar ve red anlamına geliyor. Çünkü bir kararın meşruiyetine, uluslararası hukuk kurallarına uyup uymadığına da karar verecek olan bizatihi Meclis’in kendisidir. Meclis’ten önce Meclis Başkanı’nın böyle kestirip atmaya ne kadar hakkı vardır, o da Sayın Arınç’ın takdirine... ANAYASA’NIN MECLİS’E VERDİĞİ YETKİ... Meclis Başkanı’ndan önce Cumhurbaşkanı Sezer de benzer bir açıklama yapmış ve Meclis’ten asker bulundurma ve gönderme kararının çıkabilmesi için Anayasa’nın uluslararası meşruluk şartı koştuğunu ileri sürmüştü. Elbette Sayın Sezer de, Sayın Arınç da hukukçu olarak Anayasa’yı ve 92 maddeyi iyi biliyorlar. Ama bilmeleri “zorlama yorumlar” yapmalarına engel olmuyor. İki nedenle “zorlama yorum” diyorum: Bir, Anayasa’nın 92 maddesinde böyle bir şart tek opsiyon değil, uluslararası meşruiyetin ne olduğu net değil, iki... Bakın Anayasa’nın 92. maddesi aynen ne diyor: “Milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde savaş hali ilanına ve Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası andlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği haller dışında, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nindir.” Kısaca yorumlamak gerekirse, ilk cümle açık; milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde savaş hali ilanı yetkisi Meclis’indir diyor. Aşağıda daha detaylı tartışacağız ama dikkat edilirse BM kararı demiyor, uluslararası meşruiyeti neyin sağlayacağını tanımlamıyor, yorumu kime bırakıyor; Meclis’e... Madde ilk cümleden sonra “ve” ile devam ediyor, “veya” demiyor. Günlük konuşmalarımızda “ve” ile “veya”nın çok farkı yok belki ama Anayasa hukukunda iki kelime arasında dağlar kadar fark var. Bu cümlede “ve”nin anlamı, “elde var bir” anlamına geliyor. Yani Meclis uluslararası hukukun meşru saydığı hallerde savaş kararı verebilir, bu bir, ikincisi “Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası anlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği haller dışında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yabancı ülkelere gönderilmesine ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisi Meclis’indir”. Lütfen dikkat; Türkiye’nin taraf olduğu antlaşmalar ve daha önemlisi milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği haller “dışında” yetki Meclis’in. Yani uluslararası antlaşmalar ve nezaket kuralları çerçevesinde Meclis’in yetki vermesine bile gerek yok. Yani Anayasa’ya göre, NATO anlaşmaları çerçevesinde olduğu gibi “uluslararası nezaket gereği” bile Hükümet asker gönderebilir. BM KARARI ISRARININ RİSKİ Anayasa açısından uluslararası meşruiyetin ne kadar gerektiği sorusunun cevabı bu. Pekiyi “uluslararası meşruiyet için BM kararı şart mıdır?” sorusu ne olacak, ya da tersten soralım “BM’nin kararı uluslararası meşruiyeti mutlak sağlar mı?” Şunu açıkca söyleyelim, son dönemde bugüne kadar hiç olmadığı kadar BM kararlarına değer verir olduk. İlke olarak doğrudur, BM kararları önemlidir. Ama her halükarda “Allah’ın emri” bir bağlayıcılığı var mıdır? Muhtemelen Kıbrıs konusunda Annan Planı’nda çözüme varamayacağız. Ya yarın Annan planı BM kararı olarak karşımıza çıkarsa ne yapacağız? Ya da Irak operasyonu sonrasında örneğin Kürtler’e özerklik ya da federatif yetki tanıyan bir yapı BM kararı olarak karşımıza çıkarsa ne halt edeceğiz?... Bugün baştacı ettiğimiz BM kararına o gün nasıl “tu kaka” diyeceğiz. Uzatmaya gerek yok; savaşa “evet” de diyeceksek Meclis diyecek, “hayır” da diyeceksek Meclis diyecek. Ve Meclis’in aldığı her karar sonuna kadar meşru, sonuna kadar Anayasa’ya uygun olacak. Ümit SEZGİN / NTV - CNBC-e Ankara Haber Müdürü | ||||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Şimdi "sonrasını" tartışalım