 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Türkiye’de gelir dağılımı üzerine yapılan en son resmi çalışma 1994 yılında DİE tarafından gerçekleştirildi. 2000 ve 2002 yılları için gerçekleştirilen VERİ - SGT araştırmaları, DİE çalışmasının daha küçük çaplı devamı niteliğinde. 2002 VERİ - SGT araştırması 1940 hane ve 4970 kişi ile yapılan ve kentsel Türkiye’yi temsil eden bir örneklem yapısına dayanıyor. Araştırma’da 20,000 ve üzeri nüfuslu yerleşim yerleri kent olarak tanımlanıyor. KENTLERDE YAŞAYAN NÜFUS 38.7 MİLYON Bu tanımlamaya göre, Türkiye’de 279 kent bulunuyor ve buralarda toplam nüfusun yüzde 57’sini oluşturan 38 milyon 755 bin kişi yaşıyor. Çalışma sosyo-ekonomik tabakalaşma ve gelir dağılımından, internet ve cep telefonu kullanımına kadar detaylı bir çok veriyi içeriyor. Önümüzdeki günlerde araştırmanın detayları basında yer alacaktır. Burada önemli gördüğüm bazı sonuçları vurgulamak istiyorum. Birincisi, 2001 krizi sonrası hem hane hem birey bazında yıllık ortalama kullanılabilir gelir (dolaysız vergi sonrası) en fazla üst gelir gruplarında düşüyor. Aşağıdaki tablo yüzde 20’lik gelir dilimleri ayrımında hane başına düşen yıllık ortalama kullanılabilir gelir miktarlarını gösteriyor. |
||||
|
|  En sert gelir düşüşü, en üst ve üst gelir dilimlerinde yaşanıyor. 1994 -2002 yıllarını karşılaştırdığımızda, en üst yüzde 20’lik dilimin geliri 19,406 dolardan 11,602 dolara düşerken, an alt yüzde 20’lik dilimin geliri 1,600 dolar civarında kalıyor. Aynı dönemde tüm hanelerin ortalama geliri de 6,783 dolardan 5,105 dolara geriliyor. Yani pasta küçülürken en üst ve göreli olarak üst gelir grupları dilimlerini kaybediyor. PAYDA DEĞİŞMEDİ, DÜZELME RAKAMSAL Pastadan ancak yaşamını idame ettirecek kadar pay alanlar, yaklaşık aynı payı almaya devam ediyor. Bir başka ifade ile, Türkiye’de gelir dağılımı matematiksel olarak düzeliyor. 1994 ve 2001 krizlerinin gelir dağılımı üzerindeki etkileri de genel olarak ters yönde hareket ediyor. 1994 krizi sonrası orta ve üst gelir gruplarının gelir artışı diğer grupların üzerinde, 2001 krizi sonrası ise en üst, üst ve orta gelir gruplarının gelir düşüşü diğer grupların üzerindedir. Bunun anlamı 1994 krizinin gelir dağılımını daha bozucu, 2001 krizinin ise gelir dağılımını iyileştirici bir etkide bulunmasıdır. İronik olan, bu iyileşmenin zenginleşerek değil yoksullaşarak gerçekleşmesidir. YOKSULLAŞARAK İYİLEŞME Araştırmanın diğer önemli bir sonucu, zorunlu hane harcamalarının gelir içerisindeki payının 2002 yılında yüzde 65’e gerilemesidir. Bu oran 2000 yılında yüzde 72 olarak bulunmuş. Zorunlu harcamaların dışındaki payın tasarruf ya da otomobil gibi bireysel harcamalara gittiği varsayılıyor. Tahminim, 2001 krizi sonrası Türkiye’de tasarruf eğiliminin arttığıdır. Ayda 20-30 bin civarındaki araç satışının 7-9 bin civarına düşmesi, gelirdeki azalmanın yanında tasarruf eğilimindeki bir artışın da göstergesisir. Kriz sonrası hem gelir hem iş kaybetme korkusunun tasarruf eğilimini arttırdığını görüyoruz. Parasal göstergeler, bu tasarrufların finansal sisteme değil, daha çok yastık altına gittiğini gösteriyor. Vurguladığımız VERİ-SGT araştırma sonuçları önümüzdeki döneme ilişkin bazı değerlendirmeler yapmamıza yardımcı oluyor. 2001 krizi sonrası Türkiye’de küçülen pasta tekrar büyümeye başlıyor. Pasta büyürken bundan pay kapma mücadelesi de artacak ve gelir dağılımı mutlaka etkilenecektir. Yaşadığımız ve bundan sonra yaşayacağımız siyasi ve ekonomik gelişmeler bu mücadelenin de bir yansıması olacaktır. Türkiye’de pastanın kısa dönemde büyüme hızını belirleyecek olan, iç ve dış taleptir. 2002 yılında pastayı büyütmeye başlayan dış talep oldu. Düşen gelir ve artan tasarruf eğilimi iç talebi minumum seviyeye getirdi. Siyasete ve ekonomiye güven artarsa, tüketim eğilimi ve iç talepte bir canlanma meydana gelir, pastanın büyüme hızı artar. AKP’nin tek başına iktidara gelmesi güçlü bir iyimserlik dalgası estirmektedir. İyimserliğin kalıcı olması güvene, güven de AKP’nin icraatına bağlı olacaktır. Temenimiz hızlı büyüyen ve zenginleşerek gelir dağılımını düzelten bir ülke olmamız. Türkiye’de gözlemlediğimiz fakat veriye dayandıramadığımız önemli yapısal değişiklikleri ortaya koyan Veri-Araştırma A.Ş’yi kutluyorum. | |||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Erhan Aslanoğlu: AKP ve ekonomi