| | | | Aslında yatakta olmasaydım da kaçıracaktım, çünkü miyopum, o kadar küçük rakamları okuyamıyorum. TCMB anketine göre mevsimsellikten arındırılmış enflasyon serisinde sene sonu hedeflerine yaklaşıyoruz. Yani, enflasyonun belini kırıyoruz. Bugün de Şubat ayı sanayi üretim verileri açıklandı, imalat sanayi üretimi yine yüzde 4.5 düşmüş. Üretim endeksi olarak da son 14 ayın en düşük seviyesindeyiz. Yani bir yandan da üretimin bacak arasına çelik burunlu çizmeyle tekme atmakla meşgulüz. Tüketim konusunda rivayet muhtelif, ama tüketici kredileri daralmaya devam ediyor.
ANKARA YATSIDAN SONRA UYANIR
Bizde genelde köşe yazarları ve iş dünyası olayların bir kaç ay önünden gider, Ankara yatsı namazından sonra uyanır. Bu sefer tam tersi oluyor—-inşallah.
Değerli köşe yazarlarını ve iş dünyasının demeçlerini okuyorum, tartışma hep enflasyon mu, yoksa büyümemi üstüne. Doğru, statik bir ekonomide enflasyonu düşürmek istiyorsanız, tüketimin beline kazmayı vuracaksın. Bu anlayış iyi de, bir süre sonra halkın sabrı kalmayacak. Dünya Bankası raporuna göre şu anda Türkiye’de işsizlik yüzde 10.6. Basit bir kural var. Büyüme yüzde 4’ün altına düştüğünde, işsizlik artar.
Bu yıl hedef yüzde 3, onu da zar zor tuttururuz. Petrol fiyatları yükselmeye devam ederse, ya da Saddam’a karşı bir operasyon olursa mümkün değil tutturmak. Hadi, becerdik ve enflasyonu yüzde 35’e çektik diyelim. Seneye yüzde 20’lere, sonra tek haneli rakamlara çekeceğiz ve bu arada da seçim kapıya gelip dayanacak. Her sene işsizlik artacak. Halk bu ızdıraba daha kaç yıl dayanır? Politikacı halktan gelen baskıya ne kadar dayanır?
İKİLEMDEN KURTULMANIN YOLU YOK MU?
Yok mu yahu bu insafsız ikilemden kurtulmanın yolu? Olmaz olur mu var, ve ilk defa olarak Ankara manzaraya uyanmaya başladı. Bu ikilemi kıracak bir joker var adıda yapısal reformlar, ya da ekonomiyi yeniden yapılandırma. Bunun hedefi çok basit. Ekonomide enflasyon yaratan unsurların üstüne gitmek.
Örneğin, tekelci piyasaları uluslararası rekabete açmak, hizmet sektöründe konsolidasyona gitmek, çünkü daha büyük ölçekli üniteler daha verimli çalışır. (Bu yüzden de 200.000 verimsiz çalışıp pahalı mal satan bakkalı yaşatmak için süpermarketleri şehir dışına kovmak aptalca bir fikir). Tarımda tütün ve çay gibi ne sosyal yararı, ne de pazarı olan ürünleri sübvansiyondan vazgeçmek.
Şekeri dünya fiyatının iki misline satmamak. En sonunda da rüşvet alarak ve kaynakları çok verimsiz kullanarak paramızı çarçur eden, daha sonra da bütçe açıklarını kapatmak için girdi fiyatlarına zam yaparak hem enflasyon yaratan, hem üretimi pahalılaştıran devleti küçültmek.
Pazartesi günü Hazine KİT’ler Müdürü Rasgelener’in bir demeci var, insanın içinden ağlamak geliyor. Cumhuriyet Gazetesi’nden aynen alıyorum: “Kamu harcamalarında suistimal bitse yutttaşın üstüne gitmeden 87-10 milyar dolar ek kaynak sağlanır.”
NİYET NETLEŞMEYE BAŞLADI
Sanırım Ankara’da bu konuda yavaş yavaş bir plan değilse bile, niyet hasıl olmaya başladı. Başbakan Yardımcısı Devlet Bahceli’nin bakanlık sayısının azaltılması ile ilgili konuşması çok önemli. Çünkü bakanlıklar azaltılınca onlara bağlı teşkilatlar, yani bürokrasi daraltılacak. Bölge müdürlükleri kapatılıyor.
Atıl istihdam emekliye ayrılıyor. Yabancı sermayeyi çekmek, yatırm yapmayı kolaylaştırmak için gözle görülür bir çaba var. Bunların hepsi şu anda henüz uygulama aşamasına geçmek üzere ve yolda çok engel var. Bence bir eksik daha var: Koordinasyon.
Bu konuda Sayın Yılmaz’ın bir aksiyon planı ve takvim yapma önerisi çok makul. Her bakanlığın ayrı yürüttüğü reform çabalarını koordine etmek ve tutarlı hale getirmek çok önemli bir şart. Bunlar bir senede bitmez. Ama, gelecek sene enflasyonu yüzde 20’lere çekerken, GSMH’yı da artırmayı becerebiliriz. Uzun süren bir gaflet uykusundan uyanmanın ilk emareleri görünüyor.
Ama biz çeçe sineği sokmuş gibi bir toplumuz, bazen uyanır şöyle bir dolaşır, sonra yine 5 yıl uyuruz. Bu sefer kaderimizin değişik olmasını umarım. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
Atilla Yeşilada: Kriz, tiiz ve piiz