| | |
ÖNCELİK TASARRUFA VERİLMELİ
İlk sırada yer alan kamu sektörü net (iç +dış) borcunun GSMH içindeki payının yüzde 92,2’den yüzde 69’4’e gerilemesi bekleniyor. Borçların sürdürülebilirliğine ilişkin kaygının giderilebilmesi için, kamu sektörü borç stoğunun azalması gerekmektedir.
Bunun sağlanabilmesi için gerekli olan şartlar, onun altındaki sıralarda veriliyor. Borçlu olan ister kişi, ister kurum, ister devlet olsun yapması gereken ilk iş tasarruf etmektir.
Konsolide kamu sektörü faiz dışı fazlasının önümüzdeki üç yıl boyunca yüzde 6.5 gibi yüksek bir seviyede tutulması bu amaca yöneliktir. Borç stoğunun erimesindeki diğer bir şart yeni borçlanmalarda ödenecek reel faizin azalmasıdır. Buradaki beklenti Hazine bonosu ortalama dönem başı reel faiz oranının yüzde 33,2’den yüzde 20,5’e gerilemesidir.
Borç miktarının azalması kadar toplam üretim miktarını gösteren GSMH’nin artışı da borç rasyosunun düzelmesinin önemli diğer bir şartıdır. Buna göre, içinde bulunduğumuz yıl ekonominin yüzde 3, gelecek iki yılda da yüzde 5 büyümesi beklenmektedir.
FAİZ DIŞI FAZLA HEDEFİ TUTMALI
Eğer faiz dışı fazla hedefi tutuyor, reel faizler düşüyor ve ekonomi büyüme sürecine geçiyorsa işler yolunda gidiyor demektir. Bunun tersi yönündeki her gelişme kaygıları arttıracaktır. Önümüzdeki dönemde yakından izlenmesi gereken bu verilerdir. Elimizdeki son veriler işimizin çok kolay olmadığını göstermektedir.
Mevcut şartlarda faiz dışı denge ve reel faizler beklentilere paralel seyretmektedir. Yine de hassas bir denge bulunmaktadır. Örneğin Ocak ayı konsolide bütçe faiz dışı fazlası nakit bazda 624 trilyon lira civarında gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz yıl Ocak ayında 1.3 katrilyon TL olan bu rakam, beklentilerin altındadır. Şubat ayında da beklentilerin altında bir faiz dışı fazla gelirse, bu durum kaygıları arttırabilir.
Diğer taraftan, ekonominin büyümesine ilişkin olumlu bir sinyal alınamamaktadır. Cuma günü yayınlanan Aralık ayı sanayi üretim rakamları son derece olumsuzdur. Aralık 2001 sanayi üretimi hem Aralık 2000 hem de Kasım 2001 dönemine göre yaklaşık yüzde 9 gerilemiş gözüküyor. Beklentilerin çok üzerinde olan bu gerilemenin, özellikle 2002 yılı büyümesine ilişkin kaygıları arttırmasını bekliyoruz. Niyet mektubundaki hedeflere ulaşmanın hassas dengelere dayandığı bir kere daha ortaya çıkıyor. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
Erhan Aslanoğlu: Dış denge ve kurlar