 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Annan Planı çerçevesinde oluşturulacak yeni Kıbrıs’ta gündeme gelecek Kıbrıs birleşik pazarının kuzey ve güney kesimlerine olan etkileri, oluşacak yeni ekonomi ortamının Kıbrıs dış ticaretine yansımaları tartışılan konuların başında geliyor. Tabii Türkiye-Kıbrıs arasındaki ticari ilişkilerin nasıl bir seyir izleyeceği de ayrı bir tartışma konusunu oluşturuyor. EKONOMİK TARTIŞMALAR YENİ DEĞİL Kıbrıs’ta kuzey ile güney kesimi arasındaki birleşmenin adada nasıl bir ekonomik hava yaratacağına ilişkin tartışmalar aslında yeni değil. 23 Nisan süreciyle birlikte adanın iki kesimi arasındaki geçişlerin serbest bırakılmasının hemen ardından gündeme gelen tartışmaların başında, iki kesimin ekonomik ve ticari hayatındaki değişmelerin neler olacağı geliyordu. Ayrıca, güneyin veya oluşturulacak yeni bir birleşik Kıbrıs’ın Avrupa Birliği’ne muhtemel katılımının ada ekonomisi üzerindeki etkileri de en çok konuşulan konular arasındaydı. Avrupa Birliği’ne sadece güney kesiminin girmesi karşısında takınılacak tavır, bu oluşumun Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne olan ekonomik etkileri sürekli konuşulan ve tartışılan bir konu idi. Ancak Annan Planı çerçevesinde yürütülen müzakereler ve gelinen aşama, Kıbrıs’ın ekonomik geleceğine ilişkin olarak tartışmaların seyrini biraz daha değiştirdi. “ADA EKONOMİSİ” OLARAK KIBRIS Akdeniz havzasında Sicilya ve Sardunya adalarından sonra üçüncü büyük ada ünvanına sahip olan Kıbrıs, dışarıdan bölünmüş bir siyasi yapı görünümü sergiliyor olsa da aslında ekonomik hayat itibariyle tipik bir “ada ekonomisi” profili çiziyor. Kuzey ile güneyin ekonomik yapıları arasında temelde öyle çok da büyük bir farklılık dikkati çekmiyor. Ancak güneydeki sermaye oluşumunun kuzeye göre daha güçlü oluşu, kuzeyin ise özellikle son yıllarda açılan üniversiteler ile canlanan turizmden kaynaklı tüketime dayalı ticari hareketliliği türünden farklılıklar dikkati çekiyor. Siyasi çekişmeler sebebiyle bugüne kadar dış yardımlar ve desteklerden büyük paylar alan adanın kuzeyinde olduğu kadar güneyinde de yabancı yatırımlara yönelik ciddi teşvik politikaları uygulanmıştır. Ancak ada ticareti, genelde bavul ticaretinden çok fazla öteye gidememiştir. Güney kesiminde bir sermaye birikimi olmasına rağmen ekonomik yatırımlar kuzeyden çok da fazla değildir. Kuzeyin ekonomik hayatı ise daha çok Türkiye ile olan ticari ilişkilere endeksli bir yapı sergilemektedir. TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ NASIL ETKİLENİR? Kıbrıs’taki son gelişmelerin ve Annan Planı çerçevesinde yürütülen müzakerelerin sonucunda oluşacak yeni Kıbrıs’ın değişecek yeni siyasi ve ekonomik çehresinin Türkiye ile olan ticari ilişkilere nasıl yansıyacağı da merak konusu. Bugüne kadar Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti üzerinden yürütülen ticari ilişkilerin farklı bir boyut kazanacağı aşikar. Kıbrıs’ın gelecekteki ekonomik yapısını olduğu kadar, Türkiye ile olan ticari ilişkilerini de, güçlü sermaye yapısına sahip olan güney kesiminin kuzey ile olan ticari rekabetinin belirleyeceği ve şekillendireceği açık görünüyor. Nitekim 23 Nisan ile birlikte sınırın kalkmasının ardından adadaki ticaret hacminin yüzde 15’ler seviyesinde güneye kaymış olduğu bilinen bir gerçek. Bugüne kadar Türkiye ile olan ticari ilişkilerini Kuzey Kıbrıs üzerinden yürüten Rum kesimindeki tüccarların, yeni oluşumla birlikte doğrudan doğruya Türkiye ile temasa geçeceklerini de gözden uzak tutmamak gerekiyor. Adada oluşacak yeni siyasi yapının olduğu kadar, ekonomik ve ticari atmosferin de kuzey kesiminin aleyhine olmaması için bir dizi önlem paketinin hazırlanması gerekiyor. Tipik bir ada ekonomisi görünümü sergileyen Kıbrıs’ta ekonomik yapı ve fırsatlar açısından kuzey ile güney arasında çok büyük bir fark olmamasına rağmen güneyin sermaye gücü ve kuzeye göre dünya ekonomisine entegrasyondaki görece başarısı gelecekte ezici bir unsur olarak karşımıza çıkabilir. Nitekim kuzeyin ticari hayatı, bugüne kadar Türkiye ile olan ilişkilerden çok da öteye gidemedi maalesef. Kuzey-güney arasındaki ekonomik hayata ilişkin oluşması muhtemel değişikliklerin yanı sıra Türkiye olarak Kıbrıs ile olan ticari ilişkimize yansıyacak değişiklikler üzerinde de kafa yormamız gerekiyor. Türkiye açısından Kıbrıs’ın artık bir bütünleşmiş pazar olarak görülmesi ve bu pazarın bazı fırsatları bünyesinde barındıracağının da öngörülmesi zorunluluk arzediyor. | ||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Ali Dölek: Serbest bölgelerde artçı şoklar