 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
  |
  İskender Özturanlı: Vestel City? Ya Sonra... İskender Özturanlı: Türkiye yalnız ülke İskender Özturanlı: Sessiz bankalar sokağı İskender Özturanlı: Enerji koridoru Türkiye |
|||
|
|||
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Bu ülke ve şirketler adına ciddi bir anomali demek. ‘Anomali’den kastım, dünyayı etkileyen temel paradigmaların kırıldığı, ancak yeni paradigmaların henüz oluşmadığı bir geçici dağınıklık dönemi. Bu kavramı ünlü bilim felsefecisi Thomas Kuhn’a atfen aktarıyorum. Dünya tam bunu yaşıyor, biz ise henüz siyasette ve ekonomik anlamda istikrarı henüz sağlamış bir ülke olarak önümüzdeki hedeflere doğru gidiyoruz. Hedeflerden bir kısmı işliyor, bütçe disiplini ve ekonomik program temelde sarsılmadan rakamları düzelte düzelte gidiyor. Ama iş ne zaman dünyadaki değişimle igili bir boyut kazanıyor, işte orada işimiz zorlaşıyor. Çünkü bu konular, dünya gündeminde seksenli yılların heyecanı, ağızda kalan buruk tadlar ile hatırlanıyor. DIŞ KONJONKTÜR AĞIR BASIYOR Bizim gibi gelişmekte olan ülkelerin 2004 yılındaki açılımlarını yeniden belirleyen iki temel unsur, özellikle G-7 toplantısının ardından, tartışma konusu olan ABD’deki faiz artırımının ne zaman olacağı, gene ABD’nin cari açıklarını kapatmada işe yaradığı düşünülen, düşük doların değerlenmesiyle ilgili. Çünkü bu, iki yıldır gelişmekte olan ülkelere yapılan portföy yatırımlarının geleceği ve yeni bir gelişmekte olan piyasalar krizini tetikleyebilir. Bir diğer önemli etken ise, doğrudan sabit sermaye yatırımlarının, ülkelerin merkezi politikalarından daha bağımsız ve mikro anlamda, imajinatif bir takım ülke çalışmalarının soyut uzaklığında durmak yerine; yerel ve bölgesel otoritelerin uluslararası yatırımcılara, sürekli ve doğrudan hizmet veren bir kalkınma anlayışının olmazsa olmaz hale gelmesidir. Birbiriyle doğrudan ilişkili olmasa da birbirini geliştiren iki operasyon olması anlamında, özelleştirmeler ve yabancı sermayenin yeni yönüne dikkat çekmek gerekiyor. ETKİNLİĞİN ARTIRILMASI GEREKLİ Global yatırım alanı oluşturabilmek artık uzun süreli planlamalara dayalı bir sürekli etkinlik marjında işliyor. İnsan gücünün vasıfsızlığına değil vasıflılığa dayanıyor, pazarın boşluğuna değil gelişmiş kurumsal yapıların güçbirliğine dayanıyor. Bu ortamın içerisinde rekabet edebilme, sürekli ve kaliteli iş gücüne erişebilme kolaylığı, yüksek eğitime nispi ucuz maliyetler, coğrafi yakınlıklardan çok küresel servis dilinin standartlarını konuşabilme gibi artılara dikkat etmek gerekiyor. Bu anlamda, artık ufukta ne seksenli, doksanlı yıllarda, özelleştirilen kuruluşlara portföylerindeki aktiflerin getireceği fırsatlar adına ya da, ıssız ama büyük piyasaların tek veya az sayıdaki kuruluşlarından olmalarından ötürü büyük paralar yatıracak babayiğitler artık görülmüyor. GERÇEKÇİ ÖLÇÜLER KULLANILMALI Üstelik eski kazançların olmadığı, büyük şirket skandallarının yaşandığı bir dünyada da doğal belki bu. Şirketler için kar baskısına dayalı ya da aktiflere dayalı şişirilmiş değerlerin yerine daha gerçekçi ölçüler kullanmak gerekiyor. Özelleştirmelere gelince, artık ülke koşulları kadar kurumsal yönetişim, şirketlerin pozisyonu, standart iş gücüne olan yakınlığı öne geçiyor. Binaya değil insana yatırım yapılıyor, çünkü binaların nerede nerelerde duruyor olmasının eskisi kadar hayati önemi yok. Bu açıdan büyük montanlı özelleştirmeler için, Türkiye’de sermaye piyasalarının sadece hisseleirn halka arzedilmesi bazında değil, ortaklıklar, fonlara cazibe alanları yaratılması hatta, bu tür modeller geliştirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda bir parça zaman da kaybettik esasında. DAHİ ÇOCUKLAR ORTADA YOK Yeni yapının en büyük özelliği, şirket yönetcilerinin ya da siyasi karar organlarının yeni düzenekleri artık belirleme imkanlarının ortadan kalkması. Hatta denetim ve öngörülerde ciddi bir kırılma dönemi yaşanıyor. İş yapma alışkanlıklarını bir yana bırakılıyor. Bırakmayanlar sistemden çıkıyor, davalara maruz kalıyor ya da şirketler yola devam etmiyorlar. Artık ne ekonomik kurtuluş reçeteleri yazacak siyasal partilerin dahi çocukları var ortada, ne de her derde deva zeki IMF bürokratları. Sadece kendi sektöründe liderlik edebilen şirketlerin dahi çocukları da giderek geride kalıyor. Global anlamda yeni bir ekonomik coğrafya oluşmakta. Bu coğrafyada ekonomik aktörlerin birbirlerine doğru hareketlerinin ana noktasını varlıklardan çok akışkanlık yetenekleri, kurumsal yönetişim yetenekleri, hissedara, çalışanlara ve müşterilere karşı sorumlulukları belirleyecek. Beni bu yazıyı yazmaya iten neden, Başbakan ile ABD gezisine çıkan işadamlarımız ve iş dünyasının seçkin temsilcilerinin maalesef şirketler arası veya ikili ticaretin kısır maddelerine takılıp kalmış gündemlerinden duyduğum endişe oldu. Türk iş dünyası, yeni global yatırım haritasındaki coğrafyaya pek de hazırlıklı değil. Başbakan ile ABD’ye giden iş dünyasının ya iç gündemlerini oralara taşıdığını, ya da yirmi sene önce Özal ile uçaklarda gezen ilk küresel Türk müteşebbislerimizden geride durduğunu düşünüyorum. Kataloglar ile dolu bavullardan çıkarılan kartvizitli sunumların hayal dünyası, her siyasi yakınlaşmanın getirdiği birbirini tanıma ve bilinmeyen fırsatların çekim alanları artık kolay kolay oluşmuyor. YATIRIM ARAYAN YAKLAŞIM Tabi ki küresel ticaret için atak yapılmasın diyecek kadara safdillilik edemem. Ama küresel ticaret de artık daha fazla uluslararası yatırım birlikteliğinden geçiyor. Bu yatırım cazibesinin yaratılmasında artık statik bir sözcük olan “ortam” da tek başına yeterli olmuyor. Edilgen bir yatırım bekleyen pozisyondan, sürekli değişen karşılıklı fırsatlar eşliğinde yatırım arayan tavıra geçmek gerekiyor Türkiye artık tek elden, aynı uçağa binen misyoner işadamı topluluğun getirdiği ve götürdüğünün ötesine geçecek. Başta da değindiğimiz gibi, Türkiye’nin, global atlasdaki şimdilik kendine biçilen “ticaret yapılan ama yatırım yapılmayan ülke” statüsünden süratle çıkması gerkiyor. Bunun anlamı zaten yılda 13 milyon dolarlık yabancı sermaye yatırımında açıkça görünüyor. Bir ekonomi için şaşırtıcı derecede ciddi bir tehdit demektir bu. Ancak olumlu haberler de yok değil. Yazının sonunda Kıbrıs görüşmelerine rağmen kesilmeyen, ertelenmeyen Kore ziyaretine atıfta bulunmak istiyorum. Çünkü Türkiye’ye Kore sermayesi için ciddi bir cazibe alanı. Ortak yapılacak işler de var, üstelik. Başbakan’ın Daewoo ile yaptığı yatırım anlaşması da beni esasında karamsar bir başlık olrak kullandığım bu tablodan iyimserliğe doğru çekiyor. Başlığım daha da anlamlı hale geliyor. Sadece hükümet değil, artık hepimiz birden yatırımlara gideceğiz ve ancak biz gidersek, yeni yatırımlar gelecek. Şimdilik bu kadar, konuyu sürdüreceğim. | ||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
