| | | The Economist dergisinin üç hafta önce yayınlanan sayısında 2036 yılında dünya ekonomisine ilişkin ilginç bir haber çıktı. Haberin kaynağı Goldman Sachs tarafından yayınlanan yeni bir rapor. Goldman Sachs esas olarak Brezilya, Rusya, Hindistan (India) ve Çin ekonomisinin büyüme performansıyla, G7 (Amerika, Japonya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Kanada) ülkelerinden Kanada dışındakilerin büyüme performansını karşılaştırıyor.
Kanada’nın dışarıda tutulmasının nedeni bu ülkenin GSYİH’sının toplam G7 - GSYİH’sı içinde sadece yüzde üç paya sahip olmasıdır.
GELİŞMEKTE OLANLARIN POTANSİYELİ YÜKSEK
Çalışma’da Brezilya, Rusya, Hindistan (India) ve Çin ekonomilerini BRIC olarak adlandırılıyor. Şu anda BRIC’in toplam GSYİH’sı, G6 ülkelerinin sekizde birine eşit. Goldman Sachs’ın tahminine göre 2036 yılında BRIC ülkelerinin GSYİH’sı, G6’nın üzerine çıkacak. Bugün G6’da olan ülkelerden yalnızca Amerika ve Japonya o tarihte G6 içinde olacak.
Bu öngörü sadece büyüme tahminlerine değil, nufüs, yatırım, üretkenlik artışı ve kur hareketlerine ilişkin varsayımlara da dayanıyor. Vurgulanması gereken bir nokta, karşılaştırılan toplam üretim değeridir, kişibaşına gelir değil.
BRIC ülkeleri içinde en büyük potansiyel elbette Çin’e ait. Çin ekonomisinin büyüklüğünün 2007 yılında Almanya’yı, 2015 yılında Japonya’yı, 2041 yılında da Amerikayı geçmesi bekleniyor. Çalışmanın diğer önemli bir öngörüsü de iç pazarların büyümesine ilişkin. 2009 yılında BRIC ülkelerinde dolar bazında harcama artış hızı G6 ülkelerinin harcama artış hızının üzerine çıkacak. 2025 yılında ise BRIC’deki artış hızının G6’nın iki katına çıkması bekleniyor. Bu, doğrudan yabancı yatırımlar için önemli bir kriter olacaktır.
Uzun dönemli tahminlerde hata payının yüksek olması normaldir. Politik istikrarsızlıklar ya da büyümeyi kesintiye uğratacak dışsal şoklar bu öngörüyü hatalı kılabilir. Fakat, zaman konusunda yanılma olsa bile bugünün büyük gelişmekte olan ülkelerinin uzun dönemde çok önemli ekonomik güçler olacağı kesindir. Dolayısıyla, dünya ticaret ve yatırım hareketleri gittikçe bu gerçeği daha fazla dikkate alarak şekillenecektir.
TÜRKİYE FARKLI BİR YERDE OLABİLİR
Bu çalışmaya Türkiye dahil edilmemiş. Fakat, gelişmekte olan ülkelerin bugünkü yapısına baktığımızda, BRIC’e dahil olabilecek en güçlü adaylardan birisi Türkiye’dir. Potansiyelimizi küçümsemeyelim, Cumhuriyetin 100. yılı olan 2023’de Türkiye gerçekten çok farklı bir yerde olabilir.
Bunun en önemli koşulunun ise, üye olalım ya da olmayalım kurumsallaşma anlamında AB standardında bir ülke olmamızdan geçtiğine inanıyorum. BRIC ülkeleri şu anda ciddi oranda doğrudan yabancı yatırım alan ülkeler.
Türkiye’de ciddi boyutta doğrudan yabancı yatırımlar almaya başladığında BRIC içine T harfi de alınacaktır diye düşünüyorum. Kimbilir, belki şimdi BRIC-T diye algılanıyordur! | |