 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Bunun üstüne giren faiz, çıkan faiz ödemeleri eklenir. Ağırlıklı olarak yurtdışından borçlanan bir ülke olduğumuz için, faiz dengesi kalemi de net faktör dengesine azaltıcı olarak girer. YURTDIŞINDAN GELİRLER 2001’E DEK FAZLA VERİRDİ Bu sayede yurtiçi mallarına daha fazla talep gelirdi, bu da döner dolaşır yurt içi üretimi olumlu etkilerdi. 2001’de bu kalem gerek işçi dövizlerinin azalması gerekse dışarıya ödediğimiz faiz yükünün artması sebebiyle ilk defa açık verdi. Bu yüzden de ilk defa GSMH, GSYİH’dan düşük gerçekleşti. Eğer işçi gelirleri eski seviyelerine ve üstüne çıkmazsa, 2002’de de Net Faktör gelirlerinin açık vermeye devam etmesi mümkün görünmektedir. Çünkü 2002’de dışarıya ödeyeceğimiz net faiz yükü artacak görünmektedir. Diyelimki, Net Faktör Gelirleri 2002’de sıfır olacak ve diyelimki yurtiçi üretim artışı da 2001 düzeyinde olacak yani sıfır GSYİH büyümesi olacak. Bu durumda GSMH büyümesi ne olur? Bu sorunun cevabı tamamen matematiksel; yüzde 2 olur. Tekrarlarsak Yurtiçi üretim yüzde sıfır büyüse bile, GSMH yüzde 2 büyüyecektir. Merkez Bankası anketlerine göre piyasanın ortalama GSMH büyüme tahmini yüzde 2, eğer piyasa bu tahmini bu matematiğin bilincinde olarak yapıyorsa, o zaman yurtiçi toplam üretimde artış olmayacağını tahmin ediyor demektir. SANAYİDE ARTIŞ DEĞİL GERİLEME BEKLENİYOR OLMALI Yurt içi üretim kabaca tarım + sanayi + hizmetler sektörleri üretimi toplamıdır. Havaların iyi gitmesi sebebiyle 2002’de tarım üretiminin 2001’den fazla olacağı kesin görünüyor. Bu durumda piyasanın sanayi + hizmetler üretimi toplamında artış değil gerileme bekliyor olması gerekir. Hizmetler üretimi (turizm hariç) sanayideki gelişmelerin bir sonucu olarak arttığına göre, piyasanın sanayide 2001’de üretim gerilemesi bekliyor olması gerekir. Eğer turizmin de 2001’e göre gerilemesi bekleniyorsa ki bu da kesin görünmekte, bu durumda 2001’de sanayide gerileme tahmini konusunda herkesin hemfikir olması gerekir. Mart’da mevsimsel olarak üretime dair tüm göstergelerde düzelme olması beklenir. Fakat bu düzelmenin kalıcı olması için gereken şartlar:  Daha fazla istihdam, Daha fazla reel ücret, Daha fazla reel kar, Daha fazla net yurtdışı faktör fazlasıdır. KOBİ’lerin sadece fiyat zammı yaparak ayakta durabildiği bir dönemde iç piyasa üreticilerinin kar yapamadığı sadece pazar payı savaşı yaptığı ortadadır. Bu firmaların da istihdamı ve reel ücretleri artırması beklenemez. Yurtdışı net faktör gelirlerinin de faiz ödemelerinin yoğunluğundan dolayı artmasını beklememek lazım. Nasıl olur da GSMH büyümesi yüzde 2’den büyük, GSYİH büyümesi de yüzde sıfırdan büyük olur? Bir yaklaşımda servet etkisidir. Yani insanlarının tasarruflarının beklenenden fazla getiri sağlaması. Döviz kuru gerilediği için bu mümkün değil. Çünkü kişilerin tasarruflarının çoğunluğu döviz cinsinden. HARCAMANIN CANLANMASI ZOR Diğer bir yaklaşımda faiz oranlarının düşük olmasının kişileri tasaruflarını bozdurup harcamaya yönelmesini sağlamasıdır. Bu tüketici güvenin arttığı bir ortamda beklenilir bir durum. İçinde bulunduğumuz konjonktürde (iş kayıpları ve Ortadoğu) ve 2001’in acı hatırası daha hafızalardan silinmemişken bu zor (onbinlerce kişi 2001’den kalan kredi kartları borcunu ödemeye çalışıyor). Ama olursa da bu ancak yastık altı tasarrufların bozulması şartıyla vücut bulabilir. Eğer bankalardaki mevduat bozdurularak tüketim finanse edilecek olursa o zaman yandı gülüm keten helva. Çünkü bankaların tasarruflar için net ödeme yapması zaten sıkışık olan sisteme çomak sokmak olur. Bu durumda bankalar ellerindeki devlet kağıtlarını satmak zorunda kalır, devletin ise bu durumda nakit bulma sıkıntısı ortaya çıkar. Ayrıca, ithal malların ucuz olması ve iç üreticinin artan bir talebe hemen cevap veremeyecek olması, bozdurulan tasarufların ithal mallar aracılığıyla yurt dışına gitmesine sebep olur. Gerçi bu durum uzun sürmez enflasyon ve faiz yükselir. Döviz fiyatı anormal düşük olmasına rağmen, kur yükselir diyemiyoruz, çünkü kur artık tam şeffaflık içinde manipule ediliyor. | ||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Altuğ Karamenderes: Petrol ve büyüme sorununa etkisi
