| | | |
VERGİ
BDDK bankalardan enflasyondan arındırılmış bilanço istemekte. Bu bilançolar üç aşamalı bir denetimden geçtikten sonra Mayıs ayında açıklanacak. Ancak bankalardan vergilerini enflasyondan arındırılmış değil arındırılmamış bilançolarına göre ödemeleri istenmekte.
Enflasyon dikkate alınmadan hazırlanan bilançolarda ortaya çıkan kâr, enflasyon muhasebesi uygulandığında ya azalmakta ya da tamamen ortadan kalkmaktadır.
Enflasyon muhasebesi, enflasyonun yüksek ve kronik olduğu ülkemizde, bankaların mali durumunu daha gerçekçi bir biçimde aksettirecek.
Bazı bankalar, bu yola gidildiğine göre, vergilendirmenin de enflasyondan arındırılmış bilançoya göre yapılmasını talep ediyor. Çünkü gerçek kâr (veya zarar) bu bilançodadır -enflasyonun şişirdiği sentetik kârlar bulunan bilançoda değil. Aksi takdirde bankalar (bu güne kadar olduğu gibi) “olmayan” kâr üzerinden vergi vermiş olacak.
Bu durumda (bir bankacının anlatımı ile) “örneğin eflasyondan arınmış sisteme göre 50 trilyon lira kâr eden banka, 100 trilyon lira vergi ödeyebilecektir. Ya da enflasyondan arınmış sisteme göre zarar eden bir banka, zarar etmesine rağmen vergi ödeyebilecektir.”
Vergi gelirlerinin azalmasından korkan Maliye Bakanlığının bu argümanlara pabuç bırakacağı sanılmıyor.
DEĞERLENDİRME
Bilançoların aktiflerinde bulunan iştirak ve gayrimenkullerin değerlendirilmesi ile ilgili yeni uygulama bazı bankaların başını ağrıtacak. Konu özellikle aktiflerinde büyük oranda iştirak ve gayimenkul taşıyan büyük bankaları ilgilendiriyor.
BDDK iştirak ve gayrimenkullerin “fair value” veya cari değerlere göre defterlere aktarılmasını talep ediyor. Ancak Türkiye’de bu değerlendirmeyi hakkıyla yapacak ve değerlendirmenin doğru yapıldığını denetleyecek kuruluşlar bulunmamakta. Doğru yapılmamış olan değerlendirmenin yaptırımı da yok.
Enflasyondan arındırılmış bilanço hazırlama zorunluluğu bankalara getirilirken, şirketlere uygulanmamakta. Bu, banka iştirakleri söz konusu olduğunda, ortaya çözümü nerdeyse olanaksız çelişkiler çıkaracak.
Belki daha da önemlisi, iştirak ve gayrimenkullerin cari değerlere göre muhasebeleştirilmesi, bazı bankaların muazzam miktarlarda zarar göstermesine neden olabilecek. Bankaların zarar göstermesinin şimdiye kadar uygulama görmediği Türkiye’de bazı bankalar bunu yapmak istemeyecek. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
Metin Münir: Ulusal dolaşım mahkemelerde dolaşıyor