| | | | Otomobil satışlarındaki büyük düşüş sonucunda 2001 yılı bütçesinde 431 trilyon lira gelir beklenen taşıt alım vergisinde 8 aylık tahsilat 162 trilyon 539 milyar lirada kaldı. Böylece, yılın üçte ikilik bölümünde, 1 yıl için öngörülen verginin sadece yüzde 37.7’si geldi.
Mevcut trendin aynen devamı halinde yıl sonunda sadece 216.7 trilyon liralık bir taşıt alım vergisi geliri elde edileceği de gözler önüne serildi.
Başta emlak ve otomobil alım satımlarındaki düşüş olmak üzere harca tabi işlemlerin azalması ile harç gelirlerinde de hedefin tutmayacağı ortaya çıktı. Bütçede 837 katrilyon lira beklenen harçlardan Hazine’ye 8 ayda sadece 477 trilyon 684 milyar lira girdi.
KRİZ EK VERGİ HASILATINI DA DÜŞÜRDÜ
Cihaz ve konuşma ücretlerinin artmasına karşılık alım gücünün düşmesi, cep telefonu firmaları ile aboneleri de olumsuz etkiledi. 2001 bütçesine cep telefonlarından 618 trilyon lira özel iletişim vergisi geliri konulmasına karşılık, 8 ayda 344 trilyon 356 milyar liralık kaynak yaratıldı.
400 trilyon hasılat beklenen özel işlem vergisinden de 205 trilyon 85 milyar geldi ve hedefin tutmayacağı görüldü. Akaryakıt fiyatlarındaki artışın tüketimi düşürmesinin de etkisiyle bütçede 5 katrilyon 650 trilyon lira gelir öngörülen akaryakıt tüketim vergisinden de 8 ayda 3 katrilyon 100 trilyon lira gelebildi.
Dahilde alınan katma değer vergisinde de 7 katrilyon 220 trilyonluk gelir hedefine karşılık, belirtilen süredeki tahsilat 4 katrilyon 86 milyar lira oldu. Bu yıl 976 trilyon lira öngörülen damga vergisinde de 8 aylık hasılat 514 trilyon 491 milyar lira olarak gerçekleşti.
BEYAN EDİLEN DE ÖDENMİYOR
Bu arada krizle birlikte devlete beyan edilen verginin ödeme oranı da hızla azaldı. Bu durum özellikle sanayi ve ticaret merkezlerinde kendisini hissettirdi. İstanbul’da 2000 yılında tahakkuk eden her 100 liralık verginin 89 lirası devlete ödenirken, bu rakam içinde bulunduğumuz yıl 79.2 liraya geriledi.
Tahsilat oranı Ankara’da yüzde 93.9’dan 86.2’ye, İzmir’de 90.5’dan 80.5’a, Adana’da da 80.6’dan 66.5’a düştü. Kocaeli ise Tüpraş ve akaryakıt vergileri nedeniyle tahsilatı düşmeyen il olarak dikkat çekti. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
Bu yıl vergi iadesinden 1 katrilyon