| | | Sanayi çevrelerine dayandırılan haberde Irak petrolünü işletmeye aday Amerikan ve İngiliz firmalarının başında Exxon Mobil, Chevron Texaco, Shell ve British Petroleumun (BP) geldiği belirtildi.
İngiliz ve Amerikan kuvvetlerinin Bağdatı ele geçirmelerinden sonra kurulacak olan yeni hükümetin, iş ortaklarını seçerken Washington ve Londranın sözünden çıkamayacağına işaret eden Newsweek, olayın sadece petrolün işletilmesiyle sona ermediğini, şirketlerin daha pek çok avantajdan yararlanacaklarını yazdı.
AKIL ALMAZ İMTİYAZLAR
Derginin haberinde şu görüşlere yer verildi:
Irakın petrol üretimi halen günlük kapasitesi olan 6 milyon varilin yaklaşık yüzde 50si düzeyinde bulunuyor. Önce üretimi tam kapasiteye yükseltecek olan şirketler, on milyarlarca varil düzeyinde bulunan rezervleri işletme hakkını da elde edecekler. Şirketler ayrıca yeni hükümetle, kısa adı PSA (production sharing agreement) olan bir üretim paylaşma anlaşması imzalayacaklar ve bu anlaşma sayesinde ulusal vergiden muaf olacakları gibi, petrol kaynakları tükenene kadar çevreyle ilgili yasalar ve diğer ulusal yasaların dışında tutulacaklar.
Haberde Dev petrol şirketleri bu girişimle saatleri, Ortadoğu ve Latin Amerika petrollerinin millileştirildiği 1970li yıllara geri götürmüş oluyorlar denildi.
Gerçekten de 7 kızkardeşler olarak bilinen dev petrol şirketleri, o yıllarda Ortadoğu ve Latin Amerika ülkeleri dışına itilmişler ve hemen hemen tüm imtiyazlarını kaybetmişlerdi. O tarihten bu yana ülkelerin petrol kaynakları devlet tekeli niteliğindeki şirketler tarafından işletiliyor.
PSA anlaşmalarının ise günümüzde sadece Ekvador, Çad ve diğer bazı yoksul Afrika ülkelerinde kaldığına işaret edildi.
IRAKIN REZERVİ NE KADAR?
Newsweek dergisi Irakın 112 milyar varil kanıtlanmış rezerve sahip bulunduğunu, bunun dünyadaki 2. büyük petrol rezervi olduğunu, ayrıca 220 milyar varil dokunulmamış rezervin mevcut olduğunu yazdı.
Haberde, ABD ve İngiltere tarafından desteklenecek yeni Irak hükümetinin, ülkenin imarı için nakde duyacağı ihtiyaç nedeniyle, petrol şirketlerine zorluk çıkarmayacağı ve tüm imtiyazları kolaylıkla vereceğine de dikkat çekildi. | |