 |
|
|||||
 |   |  |  | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| KAMU BANKALARI ZARARDAN KARA GEÇTİ Ziraat ve Halk Bankalarının 2001 yılı Nisan ayında 598 trilyon lira olan toplam zararı, 2001 Aralık ayında 543 trilyon lira kara dönüştü. Halk Bankası’nın ise söz konusu dönemde 740 trilyon lira olan zararı, 570 trilyon liraya geriledi. Böylece, kamu bankalarının Ocak-Nisan döneminde toplam 1,3 katrilyon lira olan dönem zararları Ocak-Aralık döneminde 27 trilyon liraya indi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun yayınladığı “Bankacılık Sektörü Yeniden Yapılandırma Programı: Gelişme Raporu”na göre, 2001 yılında kamu bankalarının finansal açıdan yeniden yapılandırılmaları sonuçlandırılırken, operasyonel açıdan yeniden yapılandırma alanında da önemli adımlar atıldı. GÖREV ZARARLARINA TASFİYE Kamu bankalarının yeniden yapılandırılması çerçevesinde atılan adımlar hakkında bilgilerin yer aldığı rapora göre, 2001 yılı içinde 23 katrilyon lira tutarında özel tertip tahvil verilmek suretiyle, kamu bankalarının görev zararları alacakları ve bu zararlara tahakkuk etmiş faiz tutarının tamamı tasfiye edildi. Kamu bankaları Hazine’den almış oldukları özel tertip tahviller karşılığında belirli bir program dahilinde Merkez Bankası’ndan repo veya doğrudan satış yoluyla likidite temin etti. 16 Mart 2001 itibariyle 8,5 katrilyon lira olan özel bankalar ile banka dışı kesime olan kısa vadeli yükümlülükleri sıfırlandı. Kamu bankalarının Merkez Bankası’ndan kullandıkları kaynak tutarı da 16 Mart 2001’de 5,5 katrilyon lira iken, 18 Ocak 2002 itibariyle 1,9 katrilyon liraya indi. Ayrıca gecelik bazda yapılan bireysel/kurumsal müşterilere yönelik repo işlemlerinde asgari vade haftalığa dönüştürüldü, vade ve likidite riski daha iyi yönetilebilir hale getirildi. Sermaye yapılarının güçlendirilmesi amacıyla, kamu bankalarına hem menkul kıymet hem de nakit olarak kaynak aktarımı yapıldı. Yapılan kaynak aktarımları sonucunda kamu bankalarının toplam ödenmiş sermaye tutarı Aralık 2000’de 477 trilyon lira iken, Aralık 2001’de 3,4 katrilyon liraya, toplam özkaynakları da 712 trilyon liradan 4,1 katrilyon liraya yükseldi. ZİRAAT 543 TRİLYON KAR ETTİ Ziraat Bankası’nın 2000 yılında 65 trilyon lira kar ederken geçen yıl sonu itibarıyla 543 trilyon liraya çıkarken Halk Bankası’nın 2000 yılında 5 trilyon lira kar ederken geçen yılı 570 trilyon lira zarar ile kapattı. 2001 yılında kamu bankalarının sermaye yeterlilik rasyolarında da önemli oranda iyileşmeler gerçekleşti. 2000 Aralık ayında yüzde 7.1 olan sermaye yeterliliği rasyosu Mart 2001’de yüzde 11.6, Haziran 2001’de yüzde 25.5’e ve Eylül 2001’de yüzde 36.5’a yükseldi. Kısa vadeli yükümlülüklerin önemli ölçüde azaltılması ve sermaye yapısının güçlendirilmesiyle birlikte, kamu bankalarının sistemde bozucu etkileri de sınırlandırıldı ve bu bankaların mevduat faizleri genel faiz oranlarındaki düşüşe paralel bir gelişme gösterdi. 2000 yıl sonunda kamu bankalarının takipteki alacakları 1 katrilyon 17 trilyon lira ve bu alacaklar için ayrılan karşılıklar 296 trilyon lira iken, geçen yıl sonunda takipteki alacaklar 3 katrilyon 365 trilyon liraya, ayrılan karşılıklar ise 2 katrilyon 301 trilyon liraya yükseldi. Kamu bankalarının şube ve personel sayısının azaltılması yönünde de önemli adımlar atıldı ve Aralık 2000 itibariyle 2.494 olan şube sayısı Aralık 2001 itibariyle 2.398’e, 61.601 olan personel sayısı ise 47.985’e geriledi. TOPLAM AKTİFLER 44.6 KATRİLYONA ÇIKTI 2000 yılı sonunda 30,8 katrilyon lira olan kamu bankalarının (Ziraat, Halk ve Emlakbank) toplam aktifleri yüzde 44,6 oranında artarak, 2001 Aralık ayında 44,6 katrilyon liraya yükseldi 2001 yılında özkaynakların toplam pasifler içindeki payı yüzde 2,3’den yüzde 9,1’e çıkarken, bankalara borçların payı ise yüzde 15’den yüzde 8’e indi. Kamu bankalarının kredi portföyü 2001 yılında nominal olarak yüzde 16,4 oranında daraldı. Bu gelişmede, kredilerin bir bölümünün takipteki alacaklar kalemine geçmesi de etkili oldu. Nitekim, brüt kredilerde 2001 yılında nominal olarak yüzde 16,7 oranında artış yaşandı. Menkul değerler cüzdanının toplam aktifler içindeki payı Aralık 2000’de yüzde 5,7 iken, görev zararları karşılığı ve sermaye desteği olarak verilen tahvillerin de etkisiyle Aralık 2001’de yüzde 57,8’e yükseldi. Fon bankalarının Merkez Bankası’na olan yabancı para depo yükümlülüklerinin Ziraat Bankasına devredilmesi karşılığında verilen kağıtlar nedeniyle, kamu bankalarının döviz cinsinden kağıt stokunda 2001 yılı sonuna doğru belirgin bir artış oldu. FON’DA 7.3 KATRİLYON TAHVİL STOKU Rapora göre, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nda (TMSF) 31 Aralık 2001 itibariyle 7 katrilyon 329 trilyon lira TL cinsinden, 7 milyar 431 milyon dolar ve 897 milyon Euro döviz cinsinden “nakit dışı tahvil stoku” bulunuyor. Döviz cinsinden verilen kağıtlar ihraç tarihlerindeki kurlar esas alınarak TL’ye dönüştürüldüğünde, 2001 yıl sonu itibariyle TMSF’de kalan toplam nakit dışı tahvil stoku, 14 katrilyon 450 trilyon lira seviyesine ulaşıyor. FON’DA İKİ BANKA KALDI Rapora göre, son beş yılda Fon’a devredilen 19 bankasından 1 Şubat 2002 itibariyle, hukuki süreçleri devam eden Tarişbank ile T. Ticaret Bankası hariç, TMSF bünyesinde Toprakbank ve Bayındırbank olmak üzere iki banka kaldı. Raporda, Fon kapsamında olan bankalar. T. Ticaret Bankası ve Tarişbank ile ilgili yasal süreç devam ettiği hatırlatıldı. Fon bankalarına, TMSF’nin kendi kaynaklarından 1 katrilyon lirası sermaye, 1,2 katrilyon lirası mevduat olmak üzere toplam 2,2 katrilyon lira destek sağlandı. Fon bankaları, Hazine tarafından verilen özel tertip tahvillerin bir bölümünü Merkez Bankası’na kesin satış yapmak suretiyle sağladıkları kaynaklarla, 16 Mart 2001 itibariyle 5,2 katrilyon lira olan Merkez Bankası dışındaki kısa vadeli yükümlülüklerini sıfırladı. AÇIK POZİSYON ARALIK’TA 110 MİLYON DOLARA İNDİ Mayıs 2001 dönemine kadar 4-5 milyar dolar seviyesinde olan TMSF bünyesindeki bankaların açık pozisyonları, Mayıs ayının ikinci yarısında yapılan dövize endeksli kamu kağıdı enjeksiyonuna bağlı olarak geriledi ve Haziran ayı sonunda 561 milyon dolar olarak gerçekleşti. |
||||||
 | ||||||
|
Temmuz ayı içerisinde Fon’a alınan 5 bankanın açık pozisyonları nedeniyle 1,1 milyar dolara yükselen net açık pozisyon, 28 Aralık tarihi itibariyle 110 milyon dolara geriledi. TMSF bünyesine alınan bankalarda Mart 2001’den itibaren mevduat faiz oranları, ortak olarak Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) piyasa faiz oranının altında belirlendi ve piyasa ortalamalarına yaklaştırıldı. Fon bankalarında bulunan mevduatın önemli bir bölümü, ihale yoluyla karşılığında DİBS verilmek suretiyle diğer bankalara devredildi. Gerçekleştirilen ihaleler sonucunda, 479 trilyon liralık TL cinsinden mevduat ve 2 milyar 587 milyon dolarlık yabancı para cinsinden mevduat 8 adet özel bankaya devri yapıldı. ŞUBE 665’E, PERSONEL 18.645’E İNDİ Devir tarihi itibariyle 1.619 olan Fon bankalarının şube sayısı 31 Aralık 2001’de 1.019’e düşürüldü. Satılan bankalar hariç tutulduğunda devir tarihi itibariyle 982 olan şube sayısı 317 adet azaltılarak 31 Aralık 2001’de 665’e indirildi. Fon bankalarının personel sayısı, bankaların devredildikleri tarihe göre yüzde 42,8 (13.924 kişi) azaltılarak, 31 Aralık 2001 tarihi itibariyle 18.645’e düşürüldü. Satılan bankalar hariç tutulduğunda, devir tarihi itibariyle 17.997 olan personel sayısı yüzde 38,2 azaltılarak, 31 Aralık 2001’de 11.118’e indirildi. Tasfiye sürecine giren Etibank, Kentbank ve İktisat bankasının 164 adet şubesi diğer bankalara satılmış ve bu satışlarla birlikte 1.253 personel satın alan bankalarda göreve başladı. Etibank şubelerinin 65 adedinin devri tamamlanmıştır.Kalan 30 tanesinin satışı onaylanmış olup, devir sözleşmeleri imza aşamasında bulunuyor. 31 Aralık 2001 itibariyle, Fon bankalarının satışı kararlaştırılıp izin bekleyen satış işlemleri de dahil olmak üzere, iştiraklerinin satışından 370,1 trilyon lira elde edildi. 18 Ocak 2001 itibariyle fon bankalarının menkul ve gayri menkullerinin satışından 66,4 trilyon lira gelir sağlandı. Fon bankalarından devralınan takipteki alacakların tutarı 3,7 katrilyon lira düzeyinde bulunuyor. Devir alınan takipteki kredilerin net defter değerleri üzerinden bankalara, 315 trilyon TL ve 24,8 milyon dolar tutarında ödeme yapıldı. 348 DAVA AÇILDI TMSF tarafından çeşitli nedenlerle açılan davaların sayısı 16 Ağustos 2001 tarihinde 80 iken, 17 Ocak 2002 tarihinde 119’a, Fon aleyhine açılan dava sayısı ise aynı dönemler itibariyle 270’den 348’e yükseldi. Böylece, TMSF Hukuk Dairesinin meşgul olduğu dava sayısı bu dönemde 138 adet artarak 488’e çıktı. Raporun özel bankacılık sisteminin daha sağlıklı bir yapıya kavuşturulması bölümünde, özel bankacılık sisteminin güçlendirilmesi için alınan önlemler belirtildi. Buna göre sermaye artırımı programı kapsamında, bankalarca 1 katrilyon 884 trilyon liralık sermaye artış taahhüdünde bulunuldu ve 31 Aralık 2001 itibariyle bu taahhüdün 1 katrilyon 765 trilyon lirası yerine getirildi. 2000 yıl sonunda 8,4 milyar dolar olan özel bankaların bilanço içi döviz pozisyon açıkları, 28 Aralık 2000 tarihinde 1,5 milyar dolara geriledi. İç borçlanmada değişken faizli, dövize endeksli ve döviz cinsinden tahvillerin payının artması bankaların kur risklerinin yanı sıra faiz risklerinin de sınırlandırılmasına katkıda bulundu. DEVİR VE BİRLEŞMELERE TEŞVİK Öte yandan 4743 sayılı Mali Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun çerçevesinde getirilen hükümlere bağlı, bankalara sağlanacak sermaye desteğinden yararlanabilmenin sektör içindeki pay koşuluna bağlanmasının, bankacılık kesiminde devir ve birleşmeleri teşvik edeceği düşünülüyor. | ||||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Yabancı bankanın adı var, payı yok