|
Türkiye’nin Washington eski büyükelçilerinden Nüzhet Kandemir, NTV’de yayınlanan Yakın Plan programına katılarak NTV muhabiri Sibel Erdem’in sorularını yanıtladı.
Sibel Erdem: Sayın Kandemir yanımızda ve hemen kendisine dönmek istiyoruz. Bu gezinin önemi nedir ve Türkiye, bu geziden ne bekliyor?
Nüzhet Kandemir: Benim görebildiğim kadarıyla bu gezi 1999’da yapılan geziden başarı şansı itibariyle daha şanlı bir gezi olacak. Çünkü, özellikle 11 Eylül’den sonra ABD genelinde Türkiye’ye yönelik duygular ve değerlendirmeler çok olumlu istikamette cereyan etti. Bu olumlu değerlendirmelerin de ışığında özellikle Kongre bacağına çok iyi dikkat etmek suretiyle ABD’den bugüne kadar isteyip de alamadığımız pek çok konuda eğer makul parametreler içerisinde kalmasını bilebilirsek, ki bunları elde etmemiz ve Türkiye’nin bundan böyle Türk-Amerikan ilişkileri ve Batı dünyası içerisindeki yerinin daha da kuvvetlendirilmesini sağlamamız mümkün olabilir diye düşünüyorum.
Sibel Erdem: Daha önceki gezilerde de ekonomik ve siyasi konularda Türkiye’nin beklentileri hep aynıydı. Örneğin, dış ticaret hacminde Türkiye’nin aleyhine bir dengenin olduğundan sözediliyordu. Siyasi ilişkilerde de yine benzer konularda, benzer taleplerimiz vardı. Ancak bu zamana kadar bu talepleri gerçekleştiremedik. Neden gerçekleştirememiştik? Ve şimdi gerçekleştirme şansımız nedir?
Nüzhet Kandemir: Şimdi, ABD ile bizim öteden beri mevcut bir sorunumuz, ülke içerisinde yerleşmiş ve fevkalade de aktif olan Türkiye’ye karşı lobiler Türkiye’nin menfaati bahis konusu olduğu zaman derhal faaliyete geçip, Kongre’deki uzantılarını da kullanmak suretiyle, atılan adımları bir yerde durdurdu. Sanıyorum ki bu kez bu lobiler, bundan önceki faaliyetlerini aynen devam ettiremeyecekler. Ve Türkiye de eğer isteklerini tam olarak masaya koyabilirse, başkan düzeyinde alınacak siyasi bir kararın bürokratik bir düzeyde de uygulaması safhasına süratle erişilebilecektir. Çünkü ABD, çok büyük bir bürokrasi.
Amerika’da başkan düzeyinde ortaya koyduğunuz fikirler ve zabıtlara geçirttiğiniz fikirler, sonradan bürokratik açıdan bir uygulama safhasına giriyor. Eğer bunları tam olarak koyamamışsanız, bürokratlardan bu lobilerin de etkisi altında kalan kişilerin marifetiyle bunların bir yerde durdurulması veya etkisiz, geçersiz hale getirilmesi mümkün olabiliyor. Zannediyorum ki, bu olumsuzluk bu kez mevcut değil. Onun için diyorum ki biz doğru bildiklerimizi karşı tarafla mutabık olmasa dahi, siyasi ve diğer açılardan konuşuyorum, ortaya atabilmeliyiz, konuşabilmeliyiz. Ve zaten Amerikan kamuoyu da daima kendisiyle mutabık olanları değil, mutabık olmayanları da çok yakından izler ve bunu takdirle karşılar. Onun için Irak konusundaki tutumuz onların tutumuyla pek ölçüşmeyecek.
Sibel Erdem: Bu konuda ikna etmeyi başarabilecek mi? Başbakan, “ekonomik yönden mucize beklemeyin” mesajını verdi. Ancak, Irak ve Kıbrıs gibi konularda Türkiye’yi en azından tatmin edebilecek bir noktayı yakalayabilecek mi?
Nüzhet Kandemir: Irak konusunda bizim görüşümüz aşağı yukarı ortaya çıktı.
Körfez Savaşı sırasında bu kadar zarara uğramış olan bir Türkiye’nin benzeri savaşla karşı karşıya kalmak istemeyişini de anlayışla karşılamak gerekir. Kaldı ki, ABD’nin Irak’ta bir harekata girişebilmesi için ne eskiden olduğu gibi arkasında büyük bir uluslararası koalisyon ne de uluslararası kuruluşlar, ki başta BM gelir, tarafından alınmış olan bir karar var. O bakımdan ABD’de de bu konuda henüz kesin bir karara varılmış değil. Sadece Şahinler grubu büyük bir propaganda faaliyetini yürütmekte. Ve bu faaliyette de henüz başarılı olmuş değil. Onun için Türkiye gibi çok önemli rol oynayacak bir ülkenin bu konudaki fikirleri geçerli olacaktır. Zannediyorum ki Sayın Başbakan, bu kez ABD politikasını etkileyebilmek imkanına sahip olacaktır.
| |
