|
Güncelleme: 21:49 TS 13 Kas., 2001
|
| |
Brüksel
NTV-MSNBC |
Diğer AB adaylarının durumu
|
|
| Avrupa Birliği Komisyonu, 13 aday ülkenin ilerleme raporlarını açıkladı. Raporlar, on ülkenin ’2004’te tam adaylık’ sürecinin yolunda olduğunu gösteriyor. Romanya ve Bulgaristan içinse bu süre en erken 2007 olarak gözüküyor.
|
|
|
POLONYA
 AB’nin Polonya’yla ilgili ilerleme raporunda AB uyumlu yasaların kabul edilmiş olmasından övgüyle sözediliyor.
Polonya önceki senelerde güçlü bir ekonomiye sahip olmasıyla dikkat çekerken, bu sene ekonomideki küçülme ve artan bütçe açığı, Varşova’nın uyum yasaları konusundaki başarısına gölge düşürüyor.
Polonya’nın bir başka eksik yönü de, AB yasalarını uygulamaya sokmakta ağır kalması ve AB uyumlu standart, kurum ve yönetim biçimini hayata geçirme konusnudaki zayıflığı.
Varşova’nın gerçek bir tarım politikasına sahip olmaması da AB tarafından olumsuz bulunuyor.
Adli yozlaşma ve mahkemelerin yeterince etkili olmaması eleştiriliyor.
Tarım sübvansiyonlarını yönetecek sorumlu bir kurum oluşturulamaması, medyadan sorumlu kuruluştaki yolsuzluk suçlamaları, başta çelik endüstrisi olmak üzere gereğinden fazla yapılan devlet yardımları da Varşova’nın siciline gölge düşürüyor.
Kişi başı milli geliri 1.520 dolar. 2000 yılında yüzde 5.8 büyüme hızı elde etti, bu oranın 2000-04 döneminde ortalama yıllık yüzde 4.6 olması bekleniyor.
MACARİSTAN
AB üyeliği için neredeyse tüm siyasi ve ekonomik kriterleri yerine getiren Macaristan’ın ilerleme raporu genel olarak olumlu. Bu da Budpeşte’nin önde gelen adaylar arasında yer aldığını doğruluyor.
Giderek güçlenen ekonominin yanı sıra enflasyon ve işsizlik oranlarındaki düşüş AB tarafınan takdirle karşılanıyor.
Macaristan, Çingene azınlığın entegrasyonunda başarılı bulunmuyor.
İnsan kaçakçılığı, ve yolsuzlukla mücadelede daha sıkı yasalar istenirken, Budapeşte ile ülkenin doğusundaki bölgeler arasındaki gelir dengesizliğin giderilmesi konusunda harekete geçilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Kamuya ait yayın kuruluşlarının yönetimlerinde muhalefet partilerine de söz hakkı verilmesi isteniyor.
Raporda vurgulanan bir başka olumsuz nokta da Budapeşte’nin, AB’nin, 10 yıllık vergi kesintileri uygulamasına son verilmesi yönündeki çağrılarına karşı direnmesi. AB, Macaristan yönetiminden kara para aklama mücadelesini de sıkılaştırmasını istiyor.
Kişi başı milli geliri 4.710 dolar. 2000 yılında yüzde 5.2 büyüdü. Diğer geçiş ekonomilerinin aksine sürdürülebilir büyüme sağlamasıyla dikkat çekiyor. 1980-90 dönemindeki yıllık ortalama yüzde 1.3 büyümenin ardından, tüm Doğu Avrupa’nın eksi büyüme sağladığı 1990-2000 döneminde yüzde 1.5 büyüdü.
ÇEK CUMHURİYETİ
Raporda, Çek Cumhuriyeti’nin ekonomik ilerleme sağladığı vurgulanıyor. Bu da Prag’a tüm adaylar için gerekli olan ‘işleyen pazar ekonomisine sahip olmak’ konusunda önemli bir avantj sağlıyor. Geçen sene Polonya ve Macaristan bu konuda başarılı görülürken, Çek Cumhuriyeti bu sıfata layık görülmemişti.
Özelleştirme sürece, adli reformlar ve geri dönüşü olmayan kredileri sorunlarının giderilmesi için gösterilen çabalar takdirle karşılanıyor, ancak azınlıklara yönelik ayrımcılığı ortadan kaldırma konusunda daha fazla çaba sarfedilmesi isteniyor.
Kamu ihalelerinde şeffaflık ve kamu desteğindeki zayıflık eleştirilirken yolsuzlukla mücadele de başarısız bulunuyor. Ayrıca kamu satış programının şeffaflıktan yoksun olması da eleştiriliyor.
Çelik endüstrisindeki yeniden yapılandırma programı, AB’nin rekabetçilik anlayışıyla uyuşmadığı vurgulanıyor.
Prag ile Avusturya arasındaki Temelin nükleer santrali tartışması, Çekler için olumsuz bir gelişme olarak görülüyor. Avusturya bu santralin güvenli olmadığını belirtiyor.
Kişi başı milli geliri 5.250 dolar. 2000 yılında yüzde 2.9 büyüme hızı elde etti. 11 Eylül öncesi 2001 büyüme tahmini yüzde 3.2’ydi. Ekonomi dış şoklara karşı duyarlı.
KIBRIS RUM KESİMİ
Kıbrıs Rum kesiminin ilerleme raporund, Rumların Kopenhag kriterlerini yerine getirdiği dile getiriliyor, ancak Ada’daki siyasi sorunun, sürdüğüne dikkat çekiliyor. Raporda, Ada’nın güney tarafının Avrupa Birliği’ne üye olmak için son düzlükte bulunduğu değerlendirmesini yapıyor.
Raporda, Avrupa Birliği müktesabatına uyumla ilgili düzenlemelerin tamamlanmasıyla, Kıbrıs Rum Kesimi’nin 2002 yılının sonuna doğru, tam üyelik için, teknik açıdan hazır olacağı belirtiliyor. Rum yönetimi’nin kopenhag kriterlerini yerine getirdiği de kaydedilen raporda, yine de avrupa standartlarına ulaşmak için çaba gösterilmesi gerektiği görüşüne yer veriliyor.
Ekonomisi hızlı büyüdü. Yıllık ortalama 1980-90 döneminde yüzde 6.3, 1990-2000 döneminde ise yüzde 4.1 büyüdü. Adaylar arasında en yüksek kişi başı milli gelire sahip. 1999’da yüzde 1.6 olan enflasyonun 2000’de yüzde 4.1’e çıkması dikkat çekiyor.
SLOVAKYA
Slovakya’nın ilerleme raporunda, ekonomik reformlar ve kamu satışları, AB yasalarına hızla geçiş, idari gelişmeler ve yargının bağımsızlığını güçlendirmeye yönelik girişimlerden övgüyle bahsediliyor.
Yolsuzluk, yetersiz kamu hizmeti ve sayıları yüzbinleri bulan Çingenelerin kötü yaşam koşulları Slovakya için olumsuz bir görüntü oluşturuyor. Hükümet Çingenelere yönelik bir strateji geliştirdi ancak bunun uygulanış sürecini hızlandırmak istiyor.
Yüzde 18’e yaklaşan işsizlik oranı ekonomik açıdan Slovakya’nın en büyük olumsuz yönü. Artan cari denge ve ödemeler dengesi açığı da eleştiriliyor. Ancak Slovakya yine de işleyen pazar ekonomisi statüsüne yakın.
AB, geçen sene Slovakya’dan Birlik standartlarının idaresi için daha fazla ve daha kaliteli personel çalıştırmasını da istemişti.
Kişi başı milli geliri 3.700 dolar. 2000 yılında yüzde 2.2 büyüme hızı elde etti.
SLOVENYA
Doğu Avrupa’daki en zengin aday olarak gözüken Slovenya’nın AB’ye adaylık sürece yolunda gözüküyor. İlerleme raporunda önemli bir sorun gözükmüyor.
Rapordaki olumsuz noktalar, yargı mekanizmasındaki ve kamu satış programındaki gecikmeler olarak gözüküyor. Ayrıca son zamanlarda İtalya ve Avusturya sınırlarındaki duty free’ dükkanlarının kapatılmasından da bahsediliyor.
Kişi başı milli geliri 10.050 dolar. 2000 yılında yüzde 4.6 büyüdü.
ESTONYA
En zengin ve en gelişmiş Baltık ülkesi olarak göze çarpıyor. Genel olarak AB üyeliği süreci olumlu bulunuyor.
Raporda, emeklik ve gümrük, tüketiciyi koruma ve adli sistem konularındaki gelişmelerden övgüyle bahsediliyor.
Slovakya ile ilgili eleştiriler, yüksek işsizlik oranı, bölgelerin dengesiz gelişimi ve idari kapasite konularında yoğunlaşıyor.
Kişi başı milli geliri 3.30 dolar. 2000 yılında yüzde 6.4 büyüme hızı elde etti, bu oranın 2000-04 döneminde ortalama yıllık yüzde 4.9 olması bekleniyor.
LETONYA
Başta ekonomi olmak üzere yapılan reformlar, ve kamu satışlarında diğer adayları yakalama çabaları meyvelerini vermiş gözüküyor. Letonya’nın ilerleme raporu genel olarak olumlu, ancak AB tarzı yasalarını uygulanmasındaki eksikliğe dikkat çekiliyor.
Letonya vatandaşı olmayan ve Rusça konuşanların entegrasyonunun hızlandırılması gerektiği vurgulanıyor.
Kişi başı milli geliri 2.870 dolar. 2000 yılında yüzde 6.6 büyüme hızı elde etti, bu oranın 2000-04 döneminde ortalama yıllık yüzde 5.0 olması bekleniyor.
LİTVANYA
Üyelik sürecinde yarışa daha sonradan katılan Litvanya’nın diğer ülkeleri yakalama çabası olumlu bulunuyor. Ekonomik reformlar beğeni kazanırken, idari konularda zayıf kalındığı yönünde eleştiriler var.
Çevre politikası bazı noktalarda AB’ninkiyle uyuşmuyor. Birlik özellikle Mazeikiu Nafta petrol rafinesi çevresindeki kirliliğe dikkat çekiyor. Ayrıca Çernobil benzeri Ignalina nükleer santralinin kapatılması isteniyor.
Daha fazla tarım reformu yapılması gerektiği vurgulanırken, yabancıların çiflik arazisi satın almasını sağlayan yasaların kabul erdilmesi isteniyor.
Kişi başı milli geliri 2.750 dolar. 2000 yılında yüzde 3.3 büyüme hızı elde etti, bu oranın 2000-04 döneminde ortalama yıllık yüzde 5.0 olması bekleniyor.
ROMANYA
Geçen seneye göre daha olumlu bir raporla karşılaşar Romanya, socu hükümetin yönetime gelmesinin ardından yapılan ekonomik reformlara rağmen adaylık sürecinde hala komşularına yetişebilmiş değil. Romanya işleyen pazar ekonomisi statüsüne yükselemedi.
Kamu satışları, enflasyon oranındaki düşüş ve daha etkin hükümet konularında Romonya başarılı bulunuyor.
Romanya geçen sene çocuk bakımı ve evlat edinme konularında sıkça eleştirilen Bükreş’in ilerleme sağladığı belirtiliyor.
Yerel yönetim reformları azınlıkların hakları açısından olumlu buluyor, ayrıca Çingenelerin durumunu iyileştirme yönelik bir strateji uygulanıyor.
Sınır güvenliğinin artırılması ve göçmen politikası takdir ediliyor.
Romanya’nın yolsuzluk sicili bölgedekilerin en kötüsü. Telif hakları ve korsanlık konularında harekete geçilmesi isteniyor.
Kişi başı milli geliri 1.670 dolar. Bulgaristan’la birlikte en yoksul ülkelerden... 2000 yılında yüzde 1.6 büyüme hızı elde etti, bu oranın 2000-04 döneminde ortalama yıllık yüzde 4.0 olması bekleniyor.
BULGARİSTAN
AB adayları arasında en fakir ülkelerden biri olan Bulgaristan, işleyen pazar ekonomisi statüsüne gelemedi. Ancak Romanya’dan farklı olarak bu statüye yakın olduğu belirtildi.
Özelleştirme ile yolsuzluğu ve bürokrasiyi önleme konularında alınacak çok yol var. Yargı mekanizması ve sermaye piyasasında reform gerekiyor.
Sofya yönetimi tarım, Çingene azınlığa yönelik tutum, çevre kirliliği ve Kozloduy nükleer santralinin kapatılması konusunda eleştiriliyor.
Kişi başı milli geliri 1.520 dolar. 2000 yılında yüzde 5.8 büyüme hızı elde etti, bu oranın 2000-04 döneminde ortalama yıllık yüzde 4.6 olması bekleniyor.
MALTA
Bazı teknik ayrıntıların dışında Malta’nın üyelik sürecinde büyük bir sorun görünmüyor. Bu küçük Akdeniz ülkesi, Kıbrıs Rum kesimiyle birlikte en şanslı ülkeler arasında yer alıyor. |
|
