| | | | İlk kez 1990’da 2.710 dolarla 2.000 dolar sınırını geçen kişi başına milli gelir, son 11 yıldır 1993, 1996, 1997, 1998 ve 2000 yıllarında olmak üzere 5 kez 3.000 dolar seviyesini geçti. Hatta 1997 ve 1998 yıllarında Dünya Bankası’nın sınıflandırmasına göre, üst orta gelirli ülkeler grubunda yer aldı.
Kişi başına 1989 yılında 1.979 dolar olan milli gelir, 1990 yılında 2.710 dolara çıktı. 1991 yılında 2.666, 1992 yılında 2.766 dolar olan kişi başına milli gelir 1993 yılında 3.093 dolara kadar yükseldi. Kişi başına milli gelir 1994’de yaşanan ekonomik kriz ve devalüasyon ile birlikte milli gelir 2.195 dolara kadar geriledi. 1995 yılından itibaren tekrar yükselmeye başlayan kişi başına milli gelir, 1996 yılında 3.005 dolarla ikinci kez 3.000 doları geçti.
Kişi başına 1997 yılında 3.110 dolar olan milli gelir, 1998 yılında zirveye, şu ana kadar gerçekleşen en yüksek rakama 3.247 dolara çıktı. Fakat 1999 yılında meydana gelen ekonomik kriz sonrası kişi başına milli gelir, yeniden 3.000 dolar sınırının altına indi.
Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tahminlerine göre 2000 yılında 3.060 dolar olması beklenen kişi başına milli gelir, 2001 Yılı Programı’na göre 2001 yılında 3.242 dolara yükselecekti. Fakat kısır döngü yeniden ortaya çıktı ve 21 Şubat 2001 gecesi alınan dövizin dalgalanmaya bırakılması kararıyla bu olanak ortadan kalktı. Son 11 yılda 5 kez 3.000 dolar seviyesini geçen kişi başına milli gelirde kısır döngü kırılıp bir türlü 4.000 dolar seviyesine çıkılamadı.
YENİDEN 3.000 DOLARIN ALTINA
Programa göre, 2001 yılında ortalama ABD Doları kuru 714.000 lira olacaktı. Mevcut devalüasyonla daha şimdiden ortalama dolar kuru 924.656 lirayı bulacak. Enflasyon oranında artış durumunda ortalama kur daha da yüksek çıkabilecek ama bunun dolar cinsinden milli gelire olumsuz bir etkisi olmayacak. Çünkü, enflasyonla birlikte milli gelir de Türk Lirası olarak artacak ve sonuçta dolar cinsinden ayrı kalacak. Mevcut devalüasyonla birlikte kişi başına milli gelir 2.503 dolara inecek.
Bu dönemde gayri safi milli hasıla (GSMH) da sadece 1998 yılında 205,83 milyar dolarla 200 milyar doların üzerinde gerçekleşti. GSMH, 1994’deki 130,91 milyar dolar dışında, 1990-2000 döneminde 152 milyar dolarla 205 milyar dolar arasında dalgalı bir seyir izledi.
Programa göre, GSMH, 2001 yılında 214,86 milyar dolara ulaşacaktı ama devalüasyon nedeniyle yeniden 165-166 milyar dolar seviyelerine inecek. 1989-1999 dönemini yılortası nüfus, GSMH, kişi başına gelir gerçekleşmeleri ile 2000 ve 2001 tahminleri şöyle:
New Page 1
| |
Yılortası |
GSMH |
Kişi
Başına |
| |
Nüfus
(Bin) |
(Milyar
Dolar) |
Milli
Gelir (Dolar) |
| 1989 |
54.893 |
108,63 |
1.979 |
| 1990 |
56.204 |
152,31 |
2.710 |
| 1991 |
57.603 |
153,57 |
2.666 |
| 1992 |
57.922 |
160,21 |
2.766 |
| 1993 |
58.782 |
181,81 |
3.093 |
| 1994 |
59.641 |
130,91 |
2.195 |
| 1995 |
60.500 |
171,88 |
2.841 |
| 1996 |
61.425 |
184,58 |
3.005 |
| 1997 |
62.411 |
194,10 |
3.110 |
| 1998 |
63.391 |
205,83 |
3.247 |
| 1999 |
64.337 |
187,35 |
2.912 |
| 2000
(x) |
65.293 |
199,80 |
3.060 |
| 2001 (xx) |
66.275 |
214,86 |
3.242 |
| 2001
(xxx) |
66.275 |
165,89 |
2.503 |
| (x):
DPT tahmini. |
| (xx):
2001 Yılı Programı. |
| (xxx):
Devalüasyon dikkate alınarak yapılan tahmin. |
| |
Vatandaş hayatından memnun değil
Bankaların kara tahtaları siliniyor
