 |
|
|||||
 |   |  |  | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
  |
  Türkiye, gelişmekte olan piyasaları da vurdu Hazine yüzde 144'le borçlandı Önal: Borcumuzu tıkır tıkır öderiz Döviz satışı 4 milyar dolar Hazine ihale vadelerini kısalttı |
|||
|
|||
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Merkez Bankası piyasanın kapanışında ise yüzde 4000 faizle 531 trilyon lira fonlama gerçekleştirdi. | |||||||||
|
Merkez Bankası’nın likiditeyi sıkıştırması, gecelik faizlerin tarihin en yüksek düzeyine çıkmasına neden oldu. Bankalararası gecelik borçlanma piyasasında işlemler önce yüzde 2500’e, daha sonra ise yüzde 6200’e çıktı. Repo piyasasında ise en yüksek gecelik işlem yüzde 5510 faizle yapılırken, ortalama faiz yüzde 4352 düzeyine çıktı. Dün Merkez Bankası’nın kamu bankalarını fonlamayarak, bu bankaların diğer bankalara olan Türk Lirası borçlarını ödememesine sebep oldu. Böylece Pazartesi günü gerçekleştirilen Salı valörlü döviz işlemleri bankalarda yeterli Türk Lirası olmaması sebebiyle iptal edilmek zorunda kalındı. Bunun sonucunda, Merkez Bankası 3 milyar dolarlık döviz işlemini iptal ederek, Pazartesi günü sattığı 7.6 milyar doların 7.3 milyarını geri almış oldu. Fon yöneticileri, sabah açılış itibariyle bazı bankaların işlemlerini kapatamamasının yaptığı tedirginlik ve bono piyasasının açılışının saat 11’e alınmasının yarattığı olumsuz etkiyle, piyasaların kilitlendiğini ifade ettiler.   Oğuz Karamuk’un analizi: Döviz satılmazsa sistem kilitli kalacakBu arada İMKB Tahvil ve Bono Piyasası’nda aynı gün valörlü işlemlerin son gerçekleşme saati 16.00’ya alındı. İMKB’den yapılan açıklamada, daha önce İMKB Tahvil ve Bono Piyasası’nda saat 15.30 olarak açıklanan aynı gün valörlü işlemlerin son gerçekleşme saatinin 16.00 olarak değiştirildiği kaydedildi. Daha önce 16.15 olarak duyurulan repo işlemine konu menkul kıymet bildirimlerinin son bildirim saati de 16.45’e alındı. TL VERİLMEYECEK Öte yandan, Merkez Bankası yetkilileri bankaların döviz satmaması durumunda Türk Lirası verilmeyeceğini, dolayısıyla sistemin kilitli kalmaya devam edeceğini söylüyorlar. Para piyasası 215.4 trilyon lira artı rezervle açılırken, Merkez Bankası repo ihalesi açmadı. Gecelik borçlanma piyasasında ilk işlem ise saat 12:00’de yüzde 2500’den yapılırken, daha sonra faizler hızla yükseldi. Önce yüzde 4000, ardından yüzde 6200’ü görmesi ardından; Merkez bankası yüzde 4000 faizle bankacılık sistemini fonladı. Repo piyasasında ise faizlerin sert yükseliş yaptığı gözlendi. İlk işlemler yüzde 1000’den yapılırken, daha sonra bugün yüzde 5,510’ü gördü. Repo piyasasında gecelik faizler en düşük yüzde 1000, en yüksek 5510 olarak gerçekleşti. Ortalama repo faizi ise yüzde 4352 oldu. Bankalararası TL interbakında ise faizler minumum yüzde 600, maksimum yüzde 7500 aralığında seyrederken, yüzde 7500 faizle işlemlerin yapıldığı gözlendi. Hazine’nin 3.9 katrilyon liralık iç borç geri ödemesini gerçekleştireceği bugün, bankalar da, vadesi gelen repo işlemleri nedeniyle Merkez Bankası’na 1.3 katrilyon lira ödeme yapacaklar. Bono piyasasında ise ilk işlemler saat 11:30’da yapılırken, 20 Haziran 2000 vadeli bononun faizi yüzde 120.16’ya çıktı. Bono piyasasında dün ihracı yapılan 21 Mart vadeli bononun faizi dünkü kapanışa göre 25 puanlık artışla 154.64 düzeyine çıkarken, dün bu bono yüzde 144.2 bileşik faizle ihraç edilmişti. Diğer yandan, 16 Mayıs tarihli bugün valörlü tahvilin bileşik faizi yüzde 128.94 olarak gerçekleşti. VATANDAŞ REPOYA YÖNELDI Bankaların vatandaşa dönük repo işlemlerinde de yoğunlaşma gözlenirken, gecelik faiz müşteri repolarında yüzde 200’e çıktı. İki günlük reponun getirisi de yüzde 100’lerden başlıyor. Ellerinde döviz bulunduran bazı vatandaşlar tasarruflarını Türk Lirası’na çevirirken, bazı vatandaşların da bankalardaki vadeli mevduatlarını bozarak, repoda değerlendirmeye çalıştıkları gözleniyor. KAPALIÇARŞI’DA DÖVİZ SATIŞI VAR Serbest döviz piyasasının merkezi olarak kabul edilen İstanbul Kapalıçarşı’da durum sakin. Sabah saatlerinde tedirginlik nedeniyle dövize biraz talep geldiği, ancak şu sıralarda satışların ağır bastığı kaydediliyor. Bu sabahki talep sırasında, normal günlerde Merkez Bankası kurunun 500-700 lira altında olan dolar fiyatının resmi kura eşitlendiği kaydediliyor. Ancak faizlerin yüksek seyredeceğinin anlaşılmasının ardından döviz satışı geldiği ve şu sıralarda dolar kurunun 685.500 liraya indiği belirtiliyor. DÖVİZ ALIMI 3.2 MİLYAR DOLAR Merkez Bankası’nın piyasa kapanışında bankacılık sistemini fonlamayacağını öngören uzmanlar, dövize talebin artmasında bu etkenin belirleyici olduğunu belirttiler. Saat 13:00’e kadar, Merkez Bankası’ndan bankalara döviz satışı 840 milyon dolar düzeyinde bulunurken, piyasa kapanışına doğru satışların yoğunlaştığı gözlendi. Saat 15:55 itibariyle bankalara yapılan döviz satışı 3.2 milyar dolara ulaştı. KURT: DÖVİZ TALEBİ SÜRÜYOR Garanti Yatırım Başekonomisti Volkan Kurt ta, dünden bu yana piyasalarda yaşanan gelişmeleri yorumlarken, Merkez Bankası’nın dövize yapılan saldırıyı dün itibariyle frenlediğini ancak döviz talebinin sürdüğünü söyledi. Kurt, “Dün dövize yönelik saldırı karşısında Merkez Bankası APİ fonlamasını kesti. Faizler inanılmaz oranda yükseldi. Döviz alan bankalar Ya dövizi bozup dönecekti, ya da işlemlerini iptal edeceklerdi. Dövizlerin üzerinde oturmanın bedeli yüzde 3000’le fonlama yapmaktır. Bunun başka bir çaresi de yok, piyasalarda inatlaşma sürüyor” derken, Merkez Bankası’nın dün galip göründüğünü ancak döviz satışlarının devam ettiğini belirtti. “Merkez Bankası bu aşamada savunma mekanizmasını çalıştıracak. Döviz gitmesin diye para verilmiyor. Merkez Bankası devalüasyon riskini önlemek amacıyla buna yönelik hareket ediyor” diyen Kurt, dün IMF Birinci Başkan Yardımcısı Stanley Fischer’in programın güçlendirilmesi şeklindeki açıklamasını şöyle yorumladı: “Fischer’in programın güçlendirilmesi şeklindeki açıklamasının bence anlamı özelleştirmenin hızlandırılması, Türk Telekom’un satış oranınn arttırılması, bütçe harcamalarınnı kısılması, yapısal reformların hızla geçirilmesi.” PİYASALAR BIÇAK SIRTINDA Volkan Kurt, mali piyasaların şu andan sonra bıçak sırtında devam edeceğini belirterek, şunları söyledi: “Bu krizin bıraktığı tortu ilk aşamada derin bir güven bunalımı ve hafızalarda oluşacak bir kriz beklentisi, krizin yeniden olabileceğine yönelik endişeler, döviz çıkışına bağlı olarak faizlerdeki yükseliş olabilir. Bunun yarattığı belirsizlik ortalama faiz düzeyini yukarı çekecek, bunun da reel ekonomiye olumsuz yönde yansıması sözkonusu olacak. Harcamaların kısılması, yatırımlarda azalma, büyümenin hız kesmesi, kamu maliyesinde olumsuz etkiler görülür. Cari işlemler ve enflasyon üzerindeki etki ise marjinal olarak görünüyor. Sıcak para diken üzerinde oturuyor, gelişmekte olan ülkelerden herhangi birisinde yaşanan huzursuzluk da Türkiye’yi vurabilir.” Bayındırbank, Hazine yönetiminden Hasan Ecesoy da, piyasadaki inatlaşmanın Merkez Bankası’nın interbank’tan fonlama yapmasıyla çözümlenebileceğini söyledi. Bankaların TL sıkıntısı nedeniyle döviz talebinin sınırlı kalacağını söyleyen Ecesoy, “Yüksek TL faizi bankalara ek yük getiriyor. Kasım krizini de yaşadık. Bankaların kaynak yapısı iyice bozulacak” dedi. Alternatifbank Hazine Müdürü Murat Özer de, piyasaların önünü göremediğini ve Merkez Bankası’ndan fonlama beklendiğini söyledi. ANSEN: KAPATILMAYACAK AÇIK YOK Bu arada, Halkbank Genel Müdürü Yenal Ansen, bankasının kapatılamayacak açığı olmadığını söyledi. Ansen, Reuters’in sorularını yanıtlarken, dün bankalar arasındaki para trafiğinde karşılıklı olarak gecikme yaşandığını, bugün para piyasalarında bu nedenle bir yoğunluk yaşandığını belirtti. Piyasadaki yoğunluğa karşın, bankaların yükümlülüklerini yerine getireceği inancında olduğunu belirten Ansen, “Bugün itibariyle böyle bir yoğunluk yaşanacak. Ama ben kapanmayacağını düşünmüyorum” diye konuştu. BAL: EMLAKBANK’IN LİKİDİTE SORUNU AZ Diğer yandan, Devlet Bakanı Faruk Bal, Emlakbank olarak likidite konusunda çok büyük problemle karşı karşıya olmadıklarını söyledi. Faruk Bal, Ankara’da yapılan ekonomi zirvesi sonrası yaptığı açıklamada, “Emlakbank, diğer kamu bankalarına göre likidite sorunu en az olanı. Çok büyük problemle karşı karşıya değiliz” dedi. Devlet Denetleme Kurulu’nun bankadaki çalışmalarına başladığına da işaret eden Bal, Likidite konusunun ‘bugünlerde artmış bir sorun olmadığını’ da belirtirken, piyasalarda pazartesi başlayan kriz öncesi ve sonrasında, Emlakbank açısından ‘bir fark ya da problem olmadığını’ kaydetti. Borsada tarihi düşüş İstanbul Borsası’nda ise mali piyasalarda tedirginliğin yarattığı olumsuz etkiyle açılıştan itibaren sert düşüş gözlendi. Günün ilk seansında açılıştan itibaren gelen satışlarla 8.000 puanın altına inen endeks, ilk seans kapanışını 7.715 puanla yüzde 12 gerileyerek yaptı. Döviz satışlarının 1.7 milyar dolara ulaşmasının yarattığı olumsuz etki yanında, para piyasası ve repo faizlerindeki hızlı tırmanış ikinci seansta da satışlara neden oldu. İkinci seansa 7.354 puandan açılan endeks, satışların yoğunlaşmasıyla günü 7.180 puandan tamamladı. İMKB tarihinin en sert düşüşü yüzde 18.11’le yaşanırken, endeks 1.587 puan geriledi. Borsada üç günlük düşüş yüzde 29.39’a ulaşırken, hisse senetlerinin tamama yakını taban fiyatlarına indi. Hisse senetlerinin büyük bölümü taban fiyatlardan işlem görürken, sadece 8 şirketin hisse senetleri değer kazandı. Doğan Burda Rizzoli yüzde 11.11, Altınyunus Çeşme yüzde 3.45, Karsu Tekstil yüzde 3.23, Toprak Finansal Kiralama yüzde 2.70, Konfrut Gıda yüzde 1.52, Kartonsan yüzde 1.43, Boyasan Tekstil yüzde 1.20 ve Yünsa yüzde 1.15 değer kazandı. Günlük bazda ise sadece Konfrut Gıda yüzde 3.08 ve Boyasan Tekstil yüzde 1.20 oranındaki artışla günü kapattı. Borsa uzmanları, piyasalardaki belirsizlik ve karışıklık devam ettiği sürece geleceği yönelik tahminde bulunmanın imkansız olduğunu kaydederken, yoğun yabancı yatırımcı satışlarının da gözlendiğini söylediler. BORSA UZMANLARI NE DİYORLAR? Bayındır Menkul Değerler Genel Müdür Yardımcısı Tunç Yalav, piyasalardaki dalgalanmanın siyasi riskleri arttırmanın ötesine geçtiğini, durumun kötüleşerek ülke riskine doğru gittiğini söyledi. Yalav, yaptığı değerlendirmede, “Yabancı yatırımcı tedirgin görünüyor, siyasi istikrardan yana sorunlar var. Merkez Bankası’nın tavrından anlaşıldığı üzere Kasım ayındaki krizde sunulan likidite artık sunulmayacak. Dolayısıyla Kasım ayındaki krizin sistemde yarattığı tahribatın, bu defa daha da artması sözkonusu olabilir. Türkiye bunun bedelini ödüyor” dedi. Yalav, iki gün önce yaşanan siyasi krizin ekonomi üzerindeki hasarının çok büyük olduğunu söylerken, “Nasıl piyasanın eski düzeylere geleceği belirsiz. Neler olacak görünmüyor. Borsa 1 cent düzeyinde tutunuyor, Türkiye’nin şu anki durumuyla değerlendirdiğimizde bu noktalar dahi pahalı görünüyor. Endekste 0.9 cent görülecek. Bu aşamada bütçe hedeflerinin yakalanması çok güç, bu hasarın tam olarak şekillenmesi ardından durum belli olacak” dedi. Global Yatırım’dan Uluslararası İşlemler Yetkilisi Ceren Onar, borsada gözlenen yüzde 18’lik düşüşe karşılık, endeksin dibe ulaşmadığını belirterek, “Krizin devam ettiği ve mali piyasaların tedirginliğini sürdürdüğü ortamda, satışlar daha da devam edebilir” dedi. | ||||||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
