| | | | Orta ve uzun vadeli dış borç olarak değerlendirilen ve büyük ölçüde euro’dan oluşan kredi mektuplu döviz tevdiat hesapları 2002 yılında, 2001 yılına göre, 3.4 milyar ABD Doları tutarında bir artış göstererek, 13.5 milyar ABD Doları’nı buldu.
Bu artışın yüzde 1.7 milyar doları euro’nun dolar karşısında değer kazanmasından dolayı oluşan kur etkisinden kaynaklandı.
ÖZEL SEKTÖR BORÇ STOKU 31 MİLYAR $
2001 yılı sonunda bir azalış gösteren özel sektör dış borç stoku, 2002 yılında tekrar artış göstermeye başladı ve 2001 yılına göre 3.3 milyar dolar artış göstererek 31 milyar dolara yükseldi. Söz konusu dönemde özel sektör borçlarından Finansal Kesim (Özel Bankalar ve Özel Bankacılık Dışı Mali Kuruluşlar) dış borçları 100 milyon dolar azalış gösterirken, Finansal Olmayan Kesim dış borçlarında 3.4 milyar dolar tutarında artış görüldü.
Kısa vadeli dış borçlar 2002 yılında 1 milyar dolar tutarında azalış göstererek yıl sonu itibariyle 15.2 milyar dolara düştü. Bu gelişmede belirleyici faktör, kısa vadeli ticari banka borçlarındaki 1.7 milyar dolar tutarındaki düşüş oldu.
KONSOLİDE BÜTÇE BORÇLARI 56.8 MİLYAR $
Hazine’nin, uluslararası sermaye piyasalarında tahvil ihracı yoluyla doğrudan gerçekleştirdiği borçlanmalar ile proje finansmanı amacıyla genel ve katma bütçeli kuruluşlara ve diğer kamu kuruluşlarına kullandırdığı kredilerden oluşan konsolide bütçe dış borç stoku, 2002 yılı sonu itibariyle 56.8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
2001 yılına göre 18 milyar dolar tutarındaki artışın büyük bölümünü Hazine’nin Uluslararası Para Fonu’ndan bütçe finansmanı amacıyla Stand-by çerçevesinde sağladığı kredi kullanımı ve Dünya Bankası’ndan sağlanan kredi kullanımları oluşturdu.
Konsolide bütçe dış borçları içinde en büyük paya sahip döviz cinsleri açısından bakıldığında, yıl içinde 1 milyar euro, 13 milyar Japon yeni, 10 milyar SDR ve 0.4 milyar dolar tutarında net kullanım gerçekleşti.
TAHVİL STOKU: Konsolide Bütçe’nin finansmanı amacıyla uluslararası finansal piyasalarda gerçekleştirilen tahvil ihraçlarının stoğu, 2001 yılına göre 3 milyar dolar artarak 23.1 milyar dolara çıktı. Söz konusu artış büyük ölçüde kur farkından kaynaklandı. 2002 yılı içinde tahvil stokunda 13 milyar euro ve 75 milyar Japon yeni tutarında düşüş (net ödeme) ve 14.6 milyar dolar tutarında artış (net borçlanma) gerçekleşti.
DİĞER KAMU KURULUŞLARININ BORÇLARI: Konsolide Bütçe dışında kalan yerel yönetimler, fonlar, üniversiteler, kamu bankaları ve KİT’lerden oluşan kamu kuruluşlarının toplam dış borçları, 2002 yılı içinde 469 milyon dolar tutarında azalarak 7.1 milyar dolara düştü.
MERKEZ BANKASI BORÇLARI: 2001 yılında 23.8 milyar dolar olan orta-uzun vadeli Merkez Bankası borçları, 2002 yılı sonunda 21.5 milyar dolara indi. Merkez Bankası’nın IMF’e olan olan yükümlülükleri 5.6 milyar dolar tutarında azalırken, kredi mektuplu döviz tevdiat hesaplarında 3.4 milyar dolar artış gerçekleşti ve bu gelişmeler Merkez Bankası borçlarında 2.2 milyar dolar tutarında azalmaya yol açtı. -
KUR ETKİSİ: 2002 yılında dış borç stoku, 2001 yılı sonuna göre, döviz kuru değişikliklerinden dolayı 8.2 milyar dolar tutarında artış gösterdi. Bu gelişmede en büyük etken, söz konusu dönem içinde euro’nun dolar karşısında değer kazanması oldu. | |
Mahmut Kaya: Borçla ilgili kaygılar abartılı
