 |
|
|||||
 |   |  |  | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| 2002’nin ilk yarısı itibariyle özelleşen 10 borsa ya da borsa hisselerinin sahibi şirketin hisseleri, borsaya kote olarak işlem görmeye başladı. Georgetown Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Reena Aggarwal tarafından hazırlanan “Borsaların kar amaçlı şirketler olarak yeniden yapılanması ve kurumsal yönetişimi” konulu çalışmaya göre, 1990’ların başında dünya borsaları organizasyon ve operasyon açısından önemli değişimler geçirmeye başladılar. Globalleşme, teknoloji ve rekabette gelişmeyi amaçlayan bu değişim trendlerden en önemlisi, “Demutualization” olarak adlandırılan, kurumların kar amacı gütmeyen ve üyelerin sahip olduğu organizasyonlar olmaktan çıkarak, kar amacı güden ve yatırımcıların sahip bulunduğu yapılar haline gelmesi oldu. 1993 yılında Stokholm Borsası bu yönde değişim geçiren ilk borsa olarak belirlenirken, bunu, 1995 yılında Helsinki Borsası, 1996’da Kopenhag Borsası, 1997’de Amsterdam ve İtalya Borsaları, 1998’de Avustralya Borsası, 1999’da İzlanda, Simex ve Atina Borsaları, 2000’de Singapur, Hong Kong, Toronto, Londra, Almanya Borsaları ile Euronext ve Nasdaq, 2002’de ise Şikago Ticaret Borsası izledi. ÖZELLEŞEREK BORSA’YA AÇILDILAR Değişim geçiren borsalardan 10’u, direkt ya da dolaylı olarak yine borsada işlem görmeye başladılar. İşlem hacmi ve işlem gören şirketlerin sayısı açısından Avrupa’daki en büyük borsalardan olan Londra Borsası da, şirketleşmeyi Haziran 2000’de tamamlandı ve 20 Temmuz 2001’de borsaya kote oldu. Kurumsal yatırımcıların hisselerinin yüzde 25’ine sahip oldukları Londra Borsası’nda, 2002 Mart itibariyle ana hissedarlardan Fidelity yüzde 9.2, Warburg Dillon Read yüzde 4.2, Cazenove Fund Managers yüzde 4.1, Credit Suisse Asset Management yüzde 2.9 ve Legal & General Investment Management ise yüzde 2.8 paya sahip bulunuyordu. 2001’in Temmuz ayında 365 pence fiyatla işlem görmeye başlayan Londra Borsası hisselerinin fiyatları 10 ay sonra 2002 Mayıs ayı itibariyle 480-488 pence seviyelerine ulaştı. Almanya Borsası’nın hisseleri de 5 Şubat 2001’de şirketleşme ve kotasyonun ardından Frankfurt Borsası’nda işlem görmeye başladı. 33.50 Euro’dan arzedilen bu borsanın hisseleri ilk işlem gününü yüzde 8.1 artışla, 36.20 Euro’dan kapattı. Almanya Borsası’nın yüzde 51’lik bölümü bankalar, aracı kurumlar ve bölgesel borsalar tarafından, yüzde 15’i diğer Alman kuruluşlarınca kontrol edilir hale gelirken, Amerikan kuruluşları yüzde 13, İngiliz kuruluşları yüzde 12, diğer kuruluşlar yüzde 7 ve perakende yatırımcılar da yüzde 2’sine sahip oldu. 2002 Mayıs ayı itibariyle bu kurumun en büyük 5 hissedarı ise Deutsche Bank yüzde 10.1, Alman bölgesel borsaları yüzde 7.2, Hypobank yüzde 4.7, Commerzbank yüzde 4.6 ve BHF Bank yüzde 2.6 olarak belirlendi. Bu borsanın hisselerinin fiyatı halka arzın ardından geçen 15 ay sonra 48-51 Euro düzeyinde bulunuyordu. 6 bölgesel borsanın birleşmesiyle 1987’de oluşturulan Avustralya Borsası’nın şirketleşme çalışmaları da, 1996 yılında başladı. 14 Ekim 1998’de borsaya kote olan ve hisseleri borsa üyelerine dağıtılan Avustralya Borsası’nda, tek hissedarın sahip olabileceği hisse oranı da maksimum yüzde 5 olarak belirlendi. Özelleşen borsalar arasında şirketleşmenin yanı sıra şirketleşerek bir başka grubun ya da şirketin iştiraki haline gelme örnekleri de yaşandı. 1993 yılında İsveç’teki borsa, şirketleştikten sonra halka açık ve borsaya kote OM Group’un bir iştiraki konumuna geldi. Komşu Yunanistan’da da, Atina Borsası’na kote bulunan Hellenic Exchanges Holding S.A. Ağustos 2000’de kuruldu. Atina Borsası’nın yüzde 100’üne yakın hissesine sahip olan bu kurumda devletin yüzde 33.4, bankaların 25.8, kurumsal yatırımcıların yüzde 12.8, aracı kurumların yüzde 8.2, diğerlerinin de yüzde 19.7 oranında payı var. HİSSELERİN PERFORMANSI CESARET VERİCİ Çalışmayı hazırlayan Reena Aggarwal, şirketleşme ve özelleştirmenin tüm ülkeler ve borsalar için tek yanıt olamayacağına da dikkat çekerek, “Fakat şahit olduğumuz şey şu ki, Almanya, Londra ve Avustralya borsalarının halka açık şirketler olarak en azından bir yıllık hisse fiyat performansı cesaret verici düzeyde bulunuyor” yorumunda bulundu. 2002’nin ilk yarısı itibariyle dünyada kar amaçlı şirketler haline gelen veya özelleşen borsalar ile hisseleri borsada işlem gören borsalar ya da borsaların hisselerine sahip şirketler şunlar: ŞİRKETLEŞEN BORSALAR VE TARİHLERİ  Stokholm Borsası: 1993 Helsinki Borsası: 1995 Kopenhag Borsası: 1996 Amsterdam Borsası: 1997 İtalya Borsası: 1997 Avustralya Borsası: 1998 İzlanda Borsası: 1999 Simex: 1999 Atina Borsası: 1999 Singapur Borsası: 2000 Hong Kong Borsası: 2000 Toronto Borsası: 2000 Londra Borsası: 2000 Almanya Borsası: 2000 Euronext: 2000 Nasdaq: 2000 Şikago Ticaret Borsası: 2002HİSSELERİ BORSADA İŞLEM GÖREN BORSALAR ve İŞLEM GÖRME TARİHİ OM Group: 1987 Avustralya Borsası: Ekim 1998 Hong Kong: Haziran 2000 Hellenic Exchanges: Ağustos 2000 Singapur Borsası: Kasım 2000 Almanya Borsası: Şubat 2001 Oslo Borsası: Mayıs 2001 Instinet (ECN): Mayıs 2001 Euronext: Temmuz 2001 Londra Borsası: Temmuz 2001 | ||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
"İMKB'yi özelleştirme kararı yerinde"