| | | | Raporda, Irak’ta rejim değişikliği için kararlı olan ABD’nin savaşı başlatması halinde, başarı kriterinin Irak’ın silahsızlandırılması değil yeniden yapılandırılması olduğu belirtiliyor. Kuruluşa göre, olası bir operasyonun ardından ülkede barış ortamını yeniden tesis etmek Saddam’ı devirmekten kat kat zor...
ESKİ DENEYİMLERE DİKKAT
Raporda, buna kanıt olarak eski deneyimler gösteriliyor. Afganistan’da yol yapımı gibi yeniden yapılandıma çalışmalarına ancak operasyon tamamlandıktan 1 yıl sonra başlanabildiğini kaydeden CSIS, Doğu Timor’da ise kaynak yetersizliğinin Birleşmiş Milletler binası önünde gösterilere yol açtığını hatırlatıyor.
Kuruluşa göre, operasyonun ardından ülkede barışın tesisi için, yeniden yapılandırma çalışmaları daha savaş başlamadan tamamlanmalı.
ORTADOĞU İÇİN TEST NİTELİĞİ
CSIS’e göre, olası bir operasyon, ABD’nin bölgedeki ve İslam dünyasındaki çıkarlarını gözler önüne sermek adına Ortadoğu için adeta bir test niteliği taşıyacak. Savaşın sonuçları ve özellikle Irak’ta yeniden yapılanma, Türkiye için de kritik önem taşıyor.
Ayrıca dünya petrol dengeleri, İran ve İsrail-Filistin sorununun geleceği de hep bu savaşa bağlı...
GEREKLİ 10 ADIM
Rapora Göre, ABD ve Birleşmiş Milletler’in, Saddam sonrası Irak’ta başarı potansiyelini artırmak için, olası operasyondan önce atması gereken 10 adım şöyle:
 1. Ülkede geçici güvenlik gücü’nün oluşturulması. Rapora göre, ülkede oluşabilecek güvenlik boşluğunun önüne geçmek için savaş hazırlıklarıyla eş zamanlı olarak gerekli planlama yapılmalı.
2. Ülkede kalan kitle imha silahlarının bertaraf edilmesi için kapsamlı bir plan geliştirilmesi. Irak rejiminin çökmesinin ardından, ülkenin bilimsel ve sınai altyapısıyla dağıtım sistemlerinin kontrol altına alınmaması halinde, silahların ülkeye yayılması bir felaket doğurabilir.
3. Ülkede barışın tesisi ve bölgesel dengelerin temini için savaş sonrası ortaya çıkabilecek diğer hayati konularla ilgili düzenlemelerin yapılması. Düzenli ordunun yeniden toplanması; petrol altyapısının korunması ve toprak bütünlüğünün sağlanması gibi...
4. Uluslararası ölçekte geçici bir yönetim kurulması ve geçici bir başkan seçilmesi... ABD, daha önce böyle geçici bir yönetimi Birleşmiş Milletler’in yürütmesi gerektiğini belirtmişti. Rapora göre, Birleşmiş Milletler’in hazırlıklara hemen başlaması gerekiyor.
5. Ülkede ulusal diyalog sürecinin başlatılması ve bu işi yürütecek birinin görevlendirilmesi... Rapora göre, Irak’ta oluşacak yeni hükümetin başarısı ıraklılara somut roller ve görevler verilmesine dayanıyor. Bunun en etkili yolu da Afganistan’daki Loya Jirga’ya benzer etkili bir diyalog sürecinin başlatılması...
6. Uluslararası hukukçulardan oluşan ve gerektiğinde her yere kolayca ulaşabilecek bir Adalet Kurulu oluşturulması...
7. Uluslararası sivil polis memurlarının görevlendirilmesi. Birleşmiş Milletler’in görevlendirmeye hemen başlaması gerektiğini belirten CSIS, bu kişilerin savaş sonrası Irak’ta yerli polislerin eğitiminde de etkili olabileceğini savunuyor.
8. Irak’ın borçlarının yeniden yapılandıırlması için bir toplantı çağrısında bulunulması... Ayrıca Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin savaş sonrası ortaya çıkabilceek iddiaları gözden geçirmesinin teşvik edilmesi... Dış borçlar, tazminat talepleri ve geciken kontratlarla birlikte toplam mali yükü 383 milyar dolar olarak tahmin edilen Irak’ın, petrol kaynaklarının yeniden yapılanma çalışmalarında kullanılabilmesi için borçlarından kurtulması gerekiyor.
9. Irak’a karşı yaptırımların gözden geçirilmesi; yaptırımların kısmen kaldırılması ya da askıya alınması için gerekli düzenlemelerin yapılması...
10. Irak için Bağış Toplama Konferansı düzenlenmesi... Rapora göre, ülkeye yapılacak acil insani yardımların karşılanması ve yeniden yapılandırma projelerinini başlaması için gerekli kaynağın bir an önce toplanması gerekiyor.
CİDDİ TEHDİTLER SÖZKONUSU
CSIS, savaş sonrası başarı için savaştan önce atılması gereken adımları böyle sıralıyor ve ekliyor: ABD, Irak’ın yeniden yapılandırılmasında başarısız olursa, çıkarlarını zedeleyecek çok ciddi tehditlerle karşı karşıya kalabilir... | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
Irak, petrolde Suudi'leri geçebilir