|
24 Aralık Amerika Birleşik Devletleri, Saddam Hüseyini iktidardan indirmeyi amaçlayan bir askeri harekat düzenlemeye hazırlanırken, operasyonun küresel ekonomiye etkisinde belirleyici faktörün, harekatın süresi olduğunu vurgulanıyor. |
Irak gerginliği petrolü yukarı çekiyor OPEC petrol üretimini artıracak Altın ve petrol hızla yükseliyor ABD, Irak'ın teklifini reddetti Altın, Irak sayesinde rekor kırdı |
|||
İngiliz Financial Times gazetesinde yer alan, Martin Wolfun yazdığı makaleye göre, Irak operasyonunun kısa sürede sonuçlanması halinde, piyasadaki belirsizliğin ortadan kalkmasıyla petrol fiyatları savaş öncesinden daha düşük seviyelere gerileyebilir. Ancak, uzun süren ve bölgede yıkıma yol açan bir operasyon, fiyatların 80 dolara kadar çıkmasına ve petrol piyasasının istikrarsızlığa sürüklenmesine sebep olabilir. Martin Wolf yazısına, Ortadoğu savaşlarının ekonomide kötü dönemler getirdiğini hatırlatarak başlıyor ve Saddam Hüseyini itidardan indirmeyi amaçlayan savaşla, 2003 yılının yeni bir deja vu vakası olup olmayacağını sorguluyor. Yazar, petrol fiyatlarıyla ABDde işsizlik oranı arasında bir korelasyon kuruyor ve 1974te Yom Kippur savaşı, 1979da Irakın İranı işgali ve 1990da yine Irakın Kuveyti işgali sonrasında yaşanan olayların ardından ABDde işsizliğin arttığını, ilk iki olayda resesyon yaşandığını, sonuncuda ise büyümenin yavaşladığını ifade ediyor. PEKİ BU KEZ NE OLACAK? Martin Wolf, Irak operasyonunun petrol fiyatlarına ne gibi etkileri olacağı sorusuna cevap bulmak için, Washingtondaki Uluslararası ve Stratejik Araştırmalar Merkezinden Antony Cordesmanın çalışmasına başvuruyor. Cordesmanın çalışmasında ise üç senaryo sözkonusu. Birincisi yüzde 60 gerçekleşme ihtimali olan iyimser senaryo, ikincisi yüzde 30 ihtimalli ılımlı ve sonuncusu yüzde 10 gerçekleşme ihtimalli en kötü senaryo. İlk senaryoya göre, ABDnin başını çektiği müttefiklerin 4-6 hafta içinde zafere ulaşmasıyla birlikte, bölgedeki petrol üretim tesisleri fazla zarar görmez ve Suudi Arabistanın da üretimi artırmasıyla beraber fiyatlarda dalgalanma yaşanmaz. İkinci senaryoda, operasyonun 3 ay sürmesi ihtimali değerlendiriliyor. Bu durumda, bölgedeki petrol kuyularının zarar görmesi ve Suudi Arabistanın petrol arzını kontrol etmekte aktif rol oynayamaması öngörülüyor. En kötümser ikinci senaryoda ise, savaşın 6 ay kadar sürebileceği ve Irakın, ABD askerleri ile İsraile kitle imha silahlarıyla büyük zarar vereceği, bunun sonucunda bölgeye, dolayısıyla petrol piyasasına, belirsizlik ortamının hakim olacağı belirtiliyor. Makalede, ilk Körfez Savaşı sırasında, Irakın Kuveyti işgaliyle petrol fiyatlarının fırladığı ancak, müttefiklerin müdahalesinden sonra fiyatların sert biçimde düştüğü hatırlatılıyor. Ayrıca, bugünün fiyatlarıyla, Temmuz 1990da 23 dolar olan bir varil petrolün fiyatının Ekim 1990da 47 dolara kadar çıktığı, operasyonun başlamasıyla fiyatların, Şubat 1991de 25 dolara kadar gerilediğine dikkat çekiliyor. FİYATLAR 80 DOLARA ÇIKABİLİR Operasyonun 2003ün ilk çeyreğinde başlaması halinde, ilk senaryoya göre, fiyatların 36 doları görüp ikinci çeyrekte tekrar savaş öncesi seviyesine dönmesi bekleniyor. İkinci senaryoda ise, petrol fiyatlarının varil başına 40 dolara kadar çıkabileceği ve 2004 yılının sonuna kadar 40-30 dolar bandında hareket edebileceği öngörülüyor. En kötümser senaryoda ise, fiyatların 80 dolara kadar fırlayabileceği ve 35 dolar seviyelerine 2004ün son haftalarında gelinebileceği belirtiliyor. Üç senaryonun ortalamasına göre, savaşın başlamasıyla fiyatların 2003ün ilk çeyreğinde 42 dolar olacağı belirtiliyor. Günümüz fiyatlarıyla, 1974 petrol krizi ve 1990daki Körfez krizinden sonra fiyatlar 40 dolara yaklaşmıştı. Petrolün varil fiyatı tarihi zirvesini ise 1979da 95 dolara kadar çıkarak yaşamıştı. ABD EKONOMİSİ % 4 KÜÇÜLEBİLİR Makalede, kötümser senaryonun gerçekleşmesi halinde, yani savaşın 6 ay veya daha uzun sürmesi durumunda, ABD ekonomisinin durgunluğa girebileceği belirtiliyor. Operasyonun etkilerinin daha ağır hissedileceği 2003ün ikinci çeyreğinde, ABD ekonomisinin yüzde 4 küçülebileceği tahmin ediliyor. Küresel ekonominin ise ABD kadar çok etkilenmesede durgunluğa gireceği belirtiliyor. Uzmanlar, 2 ay içinde sonuçlanacak bir operasyonun kısa vadede olumsuz bir etkiye sebep olmazken, uzun vadede küresel ekonominin canlanmasına yardım edebileceğini belirtiliyor. Ancak, operasyonun uzun sürmesinin sadece küresel güvenlik ve istikrar açısından değil, ekonomik açıdan da yıkıma sebep olabileceği vurgulanıyor. | ||||
Bankaların kara tahtaları siliniyor | |||
|
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||