|
Siyasetçilerin seçim dönemlerinde para basma talebiyle en sık başvurduğu yer olan Merkez Bankasının kapısı, böylelikle siyasilere kapanmış oldu. Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, seçime gidilmesi halinde Merkez Bankasının siyasi baskı nedeniyle para basmayacağını kesin bir dille, defalarca ifade etti.
* Kamu bankalarının özerkleştirilmesi: Geçmiş seçimlerde ve yıllarda siyasilerin arpalığı olarak kullanılan ve seçim bölgelerine kaynak aktarmak için köprü görevi gören kamu bankaları, yeni düzenlemelerin ardından görev zararı yazamayacak. Böylelikle siyasi baskı ile bu bankalardan istendiği yere kredi açılmasının önüne geçilmiş olacak.
Ayrıca personel reformu kapsamında kamu bankalarında çalışan sayısının azatılmasına yönelik gerekli yasal değişiklikler yapıldı. Bu konuda IMF ve Dünya Bankası heyetlerinin çalışmaları doğrultusunda atıl istihdamın azaltılması yoluna gidildi. Kamu bankalarının 640 şubesi kapatıldı ve çalışanların sayısı 12 bin kişi azaltıldı. Personel istihdamı yoluyla oy toplama yöntemine böylelikle son verildi. Son olarak Kamu Bankaları Ortak Yönetim Kurulu Başkanı Safa Ocak, seçime gidilmesi halinde kamu bankalarını siyasilere kesinlikle kullandırmayacaklarını söyledi.
* Kamu personel reformu: Bir sonraki kamu işçileri toplu iş sözleşmeleri müzakerelerinde ve memur maaş ayarlamasında, mevcut sözleşmelerde bulunan geçmiş enflasyona yönelik endeksleme unsurunun azaltılmasına çalışılacaktır. Bunun için hükümet, işçi sendikalarını ve işverenleri geriye dönük endekslemeyi azaltmaları konusunda uyardı.
Atıl istihdam adı altında 15 bin kamu işçisinin bir bölümü emekli edildi bir bölümüne ise emekli edilecekleri bildirildi. KİTlerde 45 bin 800 kadro atıl olarak tespit edildi. Bu kişilerin sayısının 2003 yılı Haziran ayına kadar azaltılacağı, IMFye verilen Niyet Mektubunda açıkça ifade edildi. Tüm açık, doldurulmamış ve atıl kadrolar ortadan kaldırıldı.
Çalışan sayısının azaltılması programının memur ve sözleşmelileri de kapsayacak şekilde genişletilmesi imkanları üzerinde çalışılmaya başlandı. Konsolide bütçeye dahil bölge müdürlüklerinin ve diğer bölge müdürlüklerinin kapatılması ile ilgili çalışmalar sonuçlandırıldı ve reformun önemli bir adımı sonlandırılmış oldu. Bu yolla kamuda iş yaratarak oy avcılığının önüne geçildi.
* Bütçe Kanunu ve faiz dışı fazla hedefi: Kamu maliyesinde kemer sıkma hedeflerinin tutturulması için bu yıl 15 katrilyon liralık faiz dışı fazla yaratılması amaçlanıyor.
Programın en önemli performans kriteri olarak görülen bu hedef sayesinde bütçeden yapılacak gereksiz tüm harcamaların önüne geçilmiş oluyor. Yeni kanun ile seçim zamanı yakınlık duyulan yerlere kaynak aktarılmasının önüne geçebilmek için bütçede belirtilmeyen hiçbir yere harcama yapılamaması sağlandı. Böyle durumlarda çare olarak başvurulan Ek Bütçenin yaratılması da belirli koşullara bağlandı.
* İhale Yasası: Siyasilerin yakın oldukları şirket ve müteahhitlere ihale verdirerek oy toplama imkanı, 12 Haziranda Meclisten geçen İhale Yasası ile sona erdi.
Buna göre oluşturulan Kamu İhale Kurumu, ihalelerin düzenlenmesi ve değerlendirilmesi aşamasında katı ve denetime açık kurallar koydu. Buna göre kanunda öngörülen eşik değerlerin reel olarak uluslararası standartlara uyumlu hale getirilmesi sağlandı. Eşik değerlerin altındaki seviyeler için ise asgari tedarik süresinin uzatılmasına imkan verildi.
* Tarım Yasası: Buğdaya, tütüne kim ne fiyat veriyorsa iki katını veririm diyen politikacıların devri sona erdi. Tarımda tüm ürünlere verilen sübvansiyonlar kaldırıldı.
Devletin verdiği taban fiyatların, uluslararası kriterlere ve hedef enflasyona uyumlu hale getirilmesine imkan tanındı. Tarımda verimlilik esasına göre çalışılması için çıkarılan Şeker Yasası, Tütün Yasası gibi yasalar sayesinde gereksiz ve verimsiz üretimin ortadan kaldırılması sağlandı. KİT yönetimlerince ticari sebeplerle kararlaştırılanların dışında KİTler için yeni bedelsiz veya tarife altı fiyat uygulamaları verilememesi kararı alındı. Yani seçim döneminde, çiftçiyi oy deposu olarak gören partilerin bu yaklaşımlarına geçit verilmeyecek.
* Kamu Borçlanma Kanunu: Bu yasa ile Maliye politikalarının yasal çerçevesinin güçlendirilmesi sağlandı.
Kamu açıklarının borçlanarak kapatılmasının önüne geçilmesi açısından son derece önemli bir adım atılmış oldu. Zaten kabarık olan borç stokunun, seçim için yapılacak harcamalarla daha da kabarması engellenmiş oldu.
* Bütçe dışı fonların kapatılması: Bütçe dışında bulunan ancak Hazineden aldığı payla nakit dengesinde açık oluşturan bütçe dışı fonların büyük bölümü kapatıldı.
Kalan bütçe dışı fonların bütçelerinin Meclis tarafından onaylanmasına ve dış denetime tabi tutulmasına dönük taahhütte bulunuldu. Kalan tek bütçe dışı fon olan Destekleme Fiyat İstikrar Fonunun üç yıl içinde Dünya Bankasının Tarım Reformu Uygulama Projesi sonuçlandığı zaman kapatılacağı açıklandı. Böylece finansmanı Hazineden sağlanan bütçe dışı fon kalmadı. | |