 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
  |
  Kerem Alkin: Yabancı yatırımcının gözü 'döviz dengesi'nde Kerem Alkin: Stok eritme hedefi Kasım'da üretimi yavaşlattı 2001'de sanayi üretimi % 8.9 düştü |
|||
|
|||
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Bu durumda, ya 17 Şubat’ta açıklanacak olan yeni yılın ocak ayı kapasite kullanım oranı verileri grafiğinde, aralık ayı verisinde önemli bir düzeltme göreceğiz -ki bu tür veri düzeltmeleri sık sık yapılıyor-, ya da imalat sanayi alanındaki kamu kuruluşlarının yani sanayi KİT’lerinin kapasite kullanım oranındaki gerileme, sanayi üretim endeksi verisine daha büyük oranda yansıdı dememiz gerekiyor. Bu nedenle, Aralık ayı kapasite kullanım oranı verisinin 17 Şubat’ta revize edilip edilmeyeceğini yakından izlememiz gerekiyor. |
||||
|
|  Sanayi üretimi 2001 yılının ilk çeyreğinde yüzde 1.3’lük geriler iken GSYİH yüzde 2.1, ikinci çeyrekte sanayi yüzde 8.5 geriler iken GSYİH yüzde 8.9 ve üçüncü çeyrekte sanayinin katma değeri yüzde 9.1 geriler iken turizm nedeniyle ticaret ve ulaştırma-haberleşme ana sektörlerindeki toparlanma sayesinde GSYİH’daki gerileme yüzde 7.2 seviyesinde kalmıştı. Aylık sanayi üretim endeksi hesaplamasında kullanılan örnekleme daha az sayıda sanayi kuruluşundan oluşuyor. Buna rağmen, geçen yılın üçüncü çeyreğinde, yani Temmuz-Eylül aylarında sanayi üretim endeksindeki bir önceki yılın aynı ayına göre yüzdesel değişim oranlarının ortalaması yüzde 10.3’ü verirken, daha büyük bir örnekleme ile hesaplanan çeyrek dönemler itibarıyla sanayi üretim endeksi performansı verilerinde bu oranın yüzde 10.1 çıkması çok küçük bir sapmayı gösteriyor. SON ÇEYREKTE GERİLEME YÜKSEK OLACAK Dolayısı ile, 2001 yılının son çeyreğinde aylık sanayi üretim endeksindeki bir önceki yılın aynı aylarına göre yüzdesel değişim verilerinin ortalaması yüzde 12.5 olduğuna göre, 3 aylık sanayi üretim endeksi verilerinde de bu oran, geçen yılın aynı çeyreği ile karşılaştırıldığında bu orana yakın çıkacak. Hal böyle olunca, sanayi üretimindeki bu oran GSMH hesaplarına 1-2 puanlık sapma ile yansıyor. 2001 yılının ilk çeyreğinde sanayi üretimindeki yüzde 1.3’lük gerileme, GSMH hesaplamasına da yüzde 1.3’lük katma değer gerilemesi olarak yansımış. Sonraki iki çeyrekte 1-2 puanlık sapma var. Dolayısı ile dördüncü çeyrek üretim gerilemesi yüzde 12.5 ise, bu en iyimser haliyle dördüncü çeyrek GSMH hesaplamasına yüzde 11’lik bir katma değer gerilemesi ile yansıyacak. Bu durumda, 2001 yılında en yüksek sanayi üretim ve katma değer gerilemesi yılın son çeyreğinde gerçekleşmiş olacak. |
|||
|
|  Aralık ayındaki bu beklenenin ötesindeki negatif gerilemenin altında, KDV indirimleri ‘Türkiye için seve seve’ benzeri kampanyalar nedeniyle tüketimdeki bir miktar kıpırdanmayı ticaret ve sanayi kesiminin 2000 yılından sarkan ve 2001 yılında derinleşen kriz nedeniyle ellerinde kalan stokları eritmek amacıyla kullandıkları ve 2002 yılında da ekonominin hızlı bir büyüme sürecine girmeyeceğinin öngörülmesinden dolayı üretime yüklenmedikleri anlaşılıyor. Dolayısı ile, geçen yılın son çeyreğinde GSYİH en az yüzde 8.5-9 ve GSMH’daki gerileme de en az yüzde 10.5-11 seviyelerinde olur ise 2001 yılının tümü için GSMH’daki gerileme yüzde 8.7 olacak. Yani, yıl sonu için ekonomi yönetiminin öngördüğü veriye göre küçük bir sapma söz konusu. GSMH’daki gerileme son çeyrekte sanayi üretimindeki gerileme nedeniyle yüzde 11’in üstünde kalır ise, bu durumda tüm 2001 yılı için GSMH’daki gerileme yüzde 9 olarak gerçekleşecek ki, bu da kabul edilebilir bir sapma olarak değerlendirilebilir. SADECE İHRACATI ARTIRMAK YETERLİ Mİ? Buraya kadar yazdıklarım için haklı olarak ‘eeeeee’ diyebilirsiniz. 2001 yılının son çeyreğine dönük bu büyüme performansı değerlendirmesini ve Aralık ayındaki sanayi üretim endeksindeki gerilemeyi, 2002 yılına dönük beklentiler çerçevesinde dile getiriyorum. Bu verilerden iki önemli sonuç çıkıyor. Birincisi, 2001 yılında bu ölçüde yavaşlamış ve özellikle 2001 yılının son çeyreğinde üçüncü çeyrekten bile daha yüksek ölçüde yavaşlamış bir ekonomiyi ve sanayi üretimini nasıl canlandıracağız? Sadece ihracatın performansını arttırmak, Türk ekonomisini yeniden büyüme trendine sokmak için yeterli mi? Yoksa, inşaat, otomotiv, turizm gibi kendisi ile birlikte 100’ün üzerinde sektörü de ateşleyen sektörleri harekete geçirerek mi, 2002 yılında büyüme trendini yakalayabiliriz? Dolayısı ile 2001 yılının son ayına ve dördüncü çeyreğine ait sanayi ve büyüme verileri 2002 yılının Bakan Derviş’in de ifadesi ile, hayli zor geçeceğini gösteriyor. Öte yandan, aynı veriler şunu gösteriyor ki, Nisan ayından itibaren bankacılık sektörü ile ilgili operasyonu tamamlayıp, operasyonda ikinci aşama olan reel sektörün mali sisteme olan borçlarının yeniden yapılandırılmasını tamamlar isek, reel sektörün kendine gelmesi ile birlikte, özellikle yılın ikinci yarısında bir hareketlenme yakalanabilir. Bu durumda, 2001 yılının üçüncü ve dördüncü çeyreğine ait büyüme verileri nedeniyle, matematiksel olarak bu yılın aynı çeyreklerinde daha yüksek büyüme oranları yakalanabilir. Bu da, piyasanın ve halkın ihtiyaç duyduğu moral etki açısından doping etkisi yaratabilir. | |||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
