| | | | Sosyal güvenlik kuruluşlarının, özellikle de SSK’nın bugün büyük sıkıntılarla karşı karşıya bulunduğunu vurgulayan Okuyan, bundaki en büyük etkenin, aktüaryal dengedeki olumsuzluklar olduğunu söyledi.
Okuyan, sosyal güvenlik sisteminde ve özellikle SSK’daki arızaların giderilememesi durumunda Türkiye’nin ekonomi ile ilgili sıkıntılı dönemlerin bitmeyeceğine dikkati çekerek, sosyal güvenlik sisteminin bozulan aktüaryal dengesinin, erken emeklilik yaşının uygulanması ve prim karşılığı olmayan hizmetlerin verilmesi nedeniyle her geçen daha da kötü bir duruma geldiğini bildirdi.
İLK YASA 1952’DE
Türkiye’de emekliliğe ilişkin ilk yasanın 1952 yılında uygulamaya konulduğunu anımsatan Okuyan, bu yasada erkek ve kadınlarda emeklilik yaşının 60 olarak belirlendiğini bildirdi. Okuyan, şöyle devam etti:
“1950’ler Türkiyesi’nde ortalama ömür beklentisi kadınlarda 41.5, erkeklerde ise 37 yaştır. Peki nasıl oluyor da insanların ortalama ömür sürelerinin 37-41.5 yaş olduğu bir dönemde emeklilik yaşını 60 yaş olarak belirliyorlar. Acaba, 1950 yılındaki TBMM’nin milletvekilleri bu gerçeği göremiyorlar mıydı? Hayır, görüyorlardı. Ama bir şeyi daha görüyorlardı. Sigorta sistemi uluslararası prensiplere, kurallara bağlı olan bir sistemdir. Filan ülkeye ayrı, falan ülkeye ayrı, bunun ayrıcalığı olmaz. Temel göstergesi de aktüaryal hesaptır. Bu aktüaryal hesap başka bir sonuç verseydi, bütün dünya ülkeleri gibi 1950 yılındaki TBMM’de ona uygun bir emeklilik yaşını belirlerdi.”
SOSYAL GÜVENLİKLE OYNANMAMALI
Çalışma Bakanı Okuyan, ilk çıkarılan emeklilik yasasının 1965 yılına kadar uygulandığını, bu yılda ve seçimlerin yapıldığı 1973 ve 1977 yıllarında da popülist politikalar sonucunda emeklilik yaşının düşürüldüğünü belirterek, şöyle devam etti:
“Hep bu işlemlerin tarihleri, hepsi ilahi bir tesadüf hep genel seçimlerin ve ara seçimlerin olduğu bir dönemdir. Her seçimde, SSK ile oynamak, sosyal güvenlik kuruluşları ile oynamak adeta seçimin bir argümanına dönüştü. Seçimde 2 oy alacak davranışları, o anda insanların hoşuna gidecek davranışları, devlet adamlığı ciddiyetiyle bağdaşmayacak bir şekilde uygulamaya koyarsanız, sonucunda bugün geldiğimiz nokta kaçınılmazdır. 2 tane fazla oy aldınız. 6 sefer gittiniz, 7 sefer geldiniz. Böyle yaparsanız 77 sefer de gelirsiniz. Ama bedelini 65 milyon olarak biz ödüyoruz.”
KIYAK EMEKLİLİK DE NEYMİŞ
Popülist politika uygulamanın sosyal güvenlik kuruluşlarına 1991 ile 2001 yılları arasındaki bedelinin 65 milyar dolar olduğuna dikkati çeken Okuyan, bu rakamın 1965 ile 2001 yılları arasındaki bedelinin ise 169 milyar dolar olduğunu söyledi. Okuyan, şunları söyledi:
“Türkiye’nin geleceğini bile bile karartıyorsunuz, bunun adına da devlet adamlığı diyorsunuz. Devleti yönettim diyorsunuz. Burada ben A partisi, B partisi ayrımı yapmadan söylüyorum. Kendi partimin döneminde de çıkartılmış yasalar var. Onları içine katarak söylüyorum. Kıyak emeklilik neymiş, o işte bizim günahımız.” Yeni sosyal güvenlik yasasının uygulanması sonucunda, sosyal güvenlik kuruluşlarında gelir-gider dengesinin ancak 2050 yılında sağlanacağını anlatan Okuyan, bu yıl sosyal güvenlik kuruluşlarının açıklarının 7.9 katrilyon lira düzeyinde olmasının beklendiğini kaydetti.
SSK’NIN ALACAĞI 2.6 KATRİLYON
SSK’nın çeşitli kamu ve özel sektör kuruluşlarından gecikme zammı dahil, toplam 2.6 katrilyon lira tutarında prim alacağı bulunduğunu anlatan Okuyan, sigorta il müdürlerinden kamu, özel ve belediye ayrımı yapmadan primleri tahsil etmesini istedi.
2001 yılında, 2000 yılına göre prim tahsilatında yüzde 3.5 oranında düşme olduğuna işaret eden Okuyan, prim tahsilatını yüzde 90 düzeyine çıkarmanın hedefleri olduğunu bildirdi. Yaşar Okuyan, SSK’nın yapacağı tüm ihalelerin kurumun web sayfasında yayımlanacağını, ihaleyi tüm medya kuruluşlarının izleyeceğini sözlerine ekledi. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
Okuyan: İşsiz sayısı 650 bin arttı