 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
  |
 Akın Öngör: Bıçak üstünde gidiyoruz |
|||
|
|||
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Bankacılık sistemi, yıllar boyunca Hazine’nin finansmanı için yapılandı. Bankalar Türkiye’nin yer köşesine şube açıp mevduat toplamak için biribirleriyle tartıştı, yurtdışından kredi buldu getirdi; amaç tekti: Bu parayla Hazine’yi finanse etmek. Merkez Bankası ise sistemin işlemesi için kur ve istikrar güvencesi veriyordu. Kamu bankalarında gizlenen borç stokunun ortaya çıkmasıyla birlikte bu sistemin sürdürülemez olduğu -artık şark oyunlarıyla etrafından dolanılamaz- bir gerçeğe dönüştü. Türkiye şimdi bu borçları en kısa sürede azaltmanın ve çöken bankacılık sistemini yeniden yapılandırmanın mücadelesini veriyor. FAİZ DÜŞÜK, KUR SERBEST Güçlü ekonomiye geçiş programıyla Hazine, son 10 yılda izlenenin tam tersi bir politika benimsedi. Kurlar serbest bırakılıyor ve güvence verilmiyor, faiz kontrol altında tutuluyor ve hızla düşürülüyor. Bunun anlamı ne:  Bugüne kadar döviz toplayıp Hazine kağıtlarını almak için TL’na çeviren bankalar, bu alışkanlıklarından vazgeçecek. Risk nedeniyle topladıkları dövizi, ağırlıklı olarak döviz enstrümanlarda değerlendirecekler. Bankacılık sektöründeki yüksek döviz mevduatları göz önünde bulundurulduğunda bu döviz faizlerinin hızla düşmesi anlamına geliyor. Geçen yıl yüzde 10’lar, 20’lerde seyreden döviz faizlerinin tek haneli rakamlara indiğini göreceğiz. Merkez Bankası’nın faizi kontrol etmesi nedeniyle TL faizleri de reel olarak hızla düşecek.KREDİ VEREN KAZANACAK Hazine’nin borçlanma gereğinin azalmasıyla birlikte bankaların para kazanma yöntemi tümüyle değişecek, bireylere ve şirketlere kredi kullandırdıkları oranda kar eden kurumlar haline dönüşecekler. Bu dönüşüm süreci içinde birçok banka battı ve fona devroldu. Geri kalan bankaların ise yeni sistem içinde varlıklarını sürdürebilmeleri için mali yapılarını güçlendirmeleri gerekiyor.PROGRAMIN ZAYIF NOKTASI Güçlü ekonomiye geçiş programının en zayıf noktasını ise özel bankaların yaşayacağı bu dönüşüm süreci oluşturuyor. Kamu bankalarında temel sorun çözüldü; geriye dönük bütün zararlar temizlendi, bu bankaların ellerindeki kağıtlar yenileriyle değiştirilerek mali yapıları güçlendirildi. Hazine kamu bankalarına ve fondaki bankalara 44 katrilyon liralık kağıt verdi. Bu bankalar kötü yönetilmedikçe zarar yaratmayacak kurumlara dönüştürüldü. Özel bankalar için ise güçlü ekonomiye geçiş programına göre herhangi bir kaynak ayrılmış değil. Dolayısıyla bu bankalara herhangi bir sermaye aktarımı yapılmsaını bir yana bırakın, fona alınmaları için bile kaynak ayrılmış değil. ÜÇ SEÇENEKLERİ VAR Özel bankaların önünde temelde üç seçenek bulunuyor: Banka sahiplerinin para koyarak sermayelerini artırması, ortak bularak mali yapılarını güçlendirmeleri ya da birleşip küçülerek ayakta kalmaları. Bu nedenle yabancı ortak arayan banka haberleri çoğalırken, birleşmelere vergi teşviği konusunda çalışmalar yapılıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), “özel bankaların daha sağlıklı bir yapıya kavuşması amacıyla” önümüzdeki aylarda yapılacaklar konusunda taahhütleri aldı. Takvime göre, taahhüt verme için yarın son gün. Ardından bankaların bu taahhütlere göre eyleme geçmesi gerekiyor. BDDK 15 Mayıs’ta yaptığı açıklamada şunları söylüyor. BDDK KARARLI “Sermaye yeterliliği kriteri de dikkate alınarak, özel bankalardan sermaye artırımı veya sermaye benzeri kredi temini ve yeniden yapılanma stratejilerini içeren taahhüt mektupları alınmıştır. Bu çerçevede özel bankalar; sermaye artırımı, sermaye benzeri kredi temini, birleşme, şube ve personel sayısının rasyonalize edilmesi, maliyetlerin düşürülmesi, yoğunlaşmış kredilerin yeniden yapılandırılması, iştirak ve gayrimenkul satışı, hisselerin bir kısmı ya da tamamının yabancı ve yerli ortaklara satışı konularında önlemler alacaklarını taahhüt etmişlerdir. Taahhüt mektuplarında belirlenen performans kriterlerini yerine getirmeyen bankalara her türlü müeyyide zamanında ve kararlılıkla uygulanacaktır.” Bu açıklamadan anlaşılacağı gibi bankalar eylem planlarını kararlılıkla uygulamak zorunda. Fondaki bankaların satışı ya da tasfiyesiyle birlikte yeniden yapılanma süreci yılsonuna kadar tamamlanacak gözüküyor. Eylem takvimi, yeni yıla yeni bir bankacılık sistemiyle girileceğini ortaya koyuyor. BORÇ TAKASI TARTIŞMASI Bütün bu süreç içinde bir borç takası tartışmasıdır gidiyor. Bunun ardında, bankaların mali yapılarını güçlendirecek bir kağıt değişimi yapılmasını istemesi, Hazine’nin ise dolaylı yoldan kaynak aktarımı anlamına gelecek bir formüle yanaşmaması yatıyor. Bankaların bir bölümü, yıllar boyunca Hazine’nin finansmanı için kullanıldıklarını, bu nedenle bugün zor duruma düştüklerini savunup destek istiyor. Bu mali yapılarıyla yeni iç borçlanma senedi alamayacaklarını, Hazine’nin borçlanmakta zorlanacağını ileri sürüyor. Hazine ise geçmişe sünger çekme isteği ağır basıyor ve iç borçlanma konusunda tedirgin olsa da taviz vermekte isteksiz davranıyor. Bu konuda nasıl bir formül bulunacağını önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ama tahminimiz bankaların, aynı işçiler, memurlar, çiftçiler gibi istediklerinin ancak küçük bir bölümünü alacakları. | ||||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
