| | | Öte yandan bazı uzmanlar ise, operasyonun dünya ekonomisine etkilerinin uzun süreceği ve operasyonun küresel büyümeyi yavaşlatıp, enflasyonun yükselmesine ve işssizliğin artmasına sebep olabileceğini belirtiyorlar.
|
|
| Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'nin, BM Güvenlik Konseyi'nin kararlarına karşı çıkması bekleniyor.
| |
Amerikan Merkez Bankası (FED) yetkilileri, geçen hafta faizlerin yarım puan indirilmesine, savaş dedikodularının sebep olduğu küresel belirsizlik ortamının neden olduğunu belirtiyorlar. Ancak, 1991de Körfez Savaşı sonrası piyasaların ve yatırımcıların güveninin kısa sürede yeniden sağlandığına dikkat çeken uzmanlar, ABDdeki tüketici güveninde yaşanan düşüşü, savaş dedikodularından çok yüksek işsizliğe bağlıyorlar.
ASIL SORUN PETROL FİYATLARINDA
Ekonomistler, dünya ekonomisinin 2002de yüzde 2.7 büyüyeceği, 2003de ise oranın 3.6ya ulaşacağını tahmin ediyorlar. Irak operasyonun, büyüme rakamlarından çok, son beş ayın en düşük seviyelerinde bulunan petrol fiyatlarına etkisi olacağı ve asıl problemin bu aşamada ortaya çıkabileceği belirtiliyor.
|
|
|
|
Irak'ın yaptığı petrol sevkiyatında özellikle kuzeyde Türkiye'ye bağlanan sınır kapıları önemli yer tutuyor.
| | 
The Economist Intelligence Unitin araştırmasına göre, petrol piyasasının beklentileri, operasyonu takip eden bir kaç hafta içersinde fiyatların 35-40 dolar arasında seyredeceği yönünde. Ancak araştırmada, savaşın çıkmasıyla beraber petrol arzında düşüşün yaşanmaması halinde fiyatların hızla eski seviyesine döneceği de vurgulanıyor.
Uzun dönemde petrol fiyatlarında istikrarın yakalanmasının ise ancak, Suudi Arabistandan sonra en büyük rezervlere sahip olan Irakın yeniden piyasaya katılmasına bağlı olduğu belirtiliyor.
HER ÜLKE FARKLI ETKİLENECEK
Olası Irak operasyonundan en az etkilencek ülkenin, dev stratejik petrol rezervlerine sahip, Afrika ve Latin Amerikada alternatif kaynakları bulunan ABDnin olması bekleniyor. Ortadoğu petrolüne bağımlı Avrupanın ve özellikle Japonyanın petrol fiyatlarındaki artıştan çok daha olumsuz etkileneceği belirtiliyor.
Birçok sanayileşmiş ülke 1970lerde yaşanan petrol krizlerinden sonra, fiyat riskini azaltmak üzere adımlar atmışken, operasyonun en büyük zararı Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere vereceği vurgulanıyor.
OPECİN TAVRI DA BELİRLEYİCİ
Bu arada, Irakta operasyon beklentilerine rağmen, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) petrol arzını beklenen seviyeninde üstünde tutması, fiyatların yükselmesini engelliyor.
OPECye üye ülkelerin toplam üretimi yapılan anlaşmanın 2 milyon varil üstüne çıkarak 24 milyon varile ulaşmış durumda. Suudi Arabistanın tek başına belirlenen kotadan 1 milyon varil daha fazla üretmesi, olası Irak operasyonu öncesi Suudi Arabistanın elinden geldiğince çok petrol satmayı amaçaladığı şeklinde yorumlanıyor.
Derleyen: Süleyman Mermut | |
|