Borsalar niye düşüyor?

Yılbaşından bu yana Paris ve Frankfurt borsaları yüzde 40’lar seviyesinde düştü. Wall Street’teki düşüş yüzde 25’i aştı. Düşüşün tek nedeni var: Belirsizlik... Kimse, Irak savaşının dünyamıza ne “sürprizler” hazırladığını bilemiyor....

Levent Gürses
CNBC-E


9 Ekim— Dünya borsaları son zamanların en kötü yılını 2002’de geçiriyor. Paris ve Londra ve borsaları bugünlerde, son bir yılın en düşük seviyelerinde seyrediyor. Tokyo Borsası ise, son 19 yılın en düşük seviyesine indi. Wall Street’in son bir yılda zirvesinden, dip noktasına kaybı yüzde 31 oldu.


		OECD tahminlerini düşürüyor Japonya, vergi teşviği planlıyor Asya da operasyondan endişeli Almanya Neuer Markt'ı kapatıyor Dünya borsaları toparlanamıyor IMF'den 3 dev ekonominin analizi Euro Bölgesi'nde enflasyon %2.2 AB ekonomisi 'puslu' görünüyor

			Uzmanlar, hem dev ekonomilerin çok hassas durumda olmasından hem de yaklaşan Irak savaşından dolayı Batılı yatırımcıların elinde hisse senedi tutmak istemediğini belirtiyor. Temmuz-Ağustos-Eylül aylarından oluşan 3. çeyrek, ABD’de borsa yatırımcısı açısından belki de en kötü dönemdi. Dow Jones endeksi yüzde 18 gerilerken, Nasdaq değerinin beşte birini yitirdi. Avrupa’da durum daha da kötü... Paris’te CAC Endeksi yılbaşından bu yana yüzde 40, Frankfurt’ta DAX Endeksi yüzde 49, , Londra’da Financial Times 100 Endeksi 28 geriledi. Tokyo’nun Nikei Endeksi ise 2001 yılında yüzde 23 düştükten sonra, yılbaşından beri 19 değer yitirdi. Endeks, dün ve bugün son 19 yılın en düşük noktasına yerleşti. BALONLAR VE ARDINDAN SKANDALLAR PATLADI Bu yıl “kriz” yatırımcının dağarcığından çıkmayan sözcük oldu. Yılın başlarında teknoloji ve telekom sektöründeki balon patladı. Ardından Enron ve Worldcom skandalları geldi. Bu arada Amerikan ekonomisinin durgunluktan çıkıp çıkmayacağı tartışmaları da borsaları baskı altına aldı. Yazın sonuna doğru ateşlenen “Irak’a ABD saldırısı haberleri”, bu kez satıcıların daha da artmasına neden oldu. Tabii bu arada, ABD’den kaçan milyarlarca dolar Suudi sermayesi ya da fonların altına olan ilgisinin artması düşüşün diğer nedenleri arasında yer aldı. KESİN OLAN TEK ŞEY BELİRSİZLİK Borsacıların tabiriyle, “şu anda kesin olan tek şey belirsizlik...” Uzmanlar, belirsizlik faktörlerinin 6 ay önceye göre, daha da arttığını söylüyor. Bunların en önemlisi Irak’a ABD saldırısı... Savaşla birlikte, petrol fiyatlarının ne kadar yükseleceği ve burada ne kadar süreyle kalacağı bilinmiyor. Savaşın Ortadoğu’da yayılıp yayılmayacağı, ya da Irak’ın petrol pazarlarına ne zaman döneceği tamamen hayal mahsülü senaryolarla izah ediliyor. KİMSE YATIRIM VE ALIŞVERİŞ YAPMIYOR ABD ekonomisinin durumu da belirsiz... Geçen yıl başlayan duraklama döneminin ne zaman biteceği bilinmiyor. Dev ekonominin can damarı olan tüketici harcamalarının ne zaman canlanacağını da kimse bilmiyor. İş dünyası önününü göremediği için büyük yatırımlarını, bireyler de büyük alımlarını erteliyor. Bu da ekonomilerin canlanmasını engelliyor. Borsa yatırımcıları da belirsizlik nedeniyle, alımları durdurmuş durumda. Aracı kurum Charles Schwap Europe’un araştırmasına göre, Avrupa’daki en aktif 100 borsa trader’ının 22’si Irak savaşı ihtimali nedeniyle hisse senedi alımını erteledi. Borsacıların üçte biri de yatırım kararlarını alırken savaş ihtimalini ağırlıkı olarak dikkate aldığını söyledi. AVRUPA EKONOMİLERİ BIÇAK SIRTINDA Peki, Avrupa borsaları niye, Wall Street’ten daha keskin bir düşüş içinde?... Bu sorunun birinci yanıtı, Avrupalıların, borsalara olan güvenini Amerikalılara oranla fazlasıyla kaybetmesi... İkincisi ise, ABD’deki skandalların, bu şirketlerin Avrupa ayağı nedeniyle yaşlı kıtadaki borsaları da etkilemesi. Sonuncusu ve en önemlisi ise, euro bölgesi ekonomilerinin, ABD’ye göre daha kırılgan durumda olması. EURO FİYATLARI ARTIRDI, TALEP DÜŞTÜ Şirketler, zayıf tüketici talebi nedeniyle hayak kırıklığı içinde, tüketiciler, Euro’nun ilk yılındaki fiyat artışlarından yakınıyor ve genel durum, Ortadoğu’da artan gerilim ve onun ürünü yüksek petrol fiyatları nedeniyle, hiç de parlak değil. Ekonomistler, Euro bölgesinin bu yıl yüzde 0.7, 2003’te ise yüzde 1.5 büyüyeceği yolunda tahminler yapıyorlar. Kuşkusuz, Avrupa, Ortadoğu’ya yakın olması, ve bölgede yaşayan müslüman azınlık nedeniyle, Irak’a olası saldırıdan daha fazla etkilenecek. Bu da, ekonomik göstergelere ve borsalara yansıyor. JAPON BANKALARI KORKUTUYOR Japonya’ya gelince..... Bu ülke, son dönemlerde Batılı ekonomilerde görülen en ağır deflasyonu yaşıyor. Tüketici, alışveriş yapmıyor, üretim fazlası var ve fiyatlar genel seviyesi düşüyor. Ve bankaların geri dönmeyen kredileri de rekor seviyede. Son olarak, üst düzey bir yetkilinin, hiçbir bankanın batmayacak kadar büyük olmadığını açıklaması üzerine, yeni bir satış dalgası başladı. Buna, ABD limanlarındaki grevin, ülkenin ihracata dayalı canlanmasını etkileyeceği kaygısı da eklendi. Nikkei endeksi son 19 yılın rekorunu kırdı ve 8.500 puanın altına indi. Uzmanlar, Nikkei endeksinin 8 bin puanın altına inmesi halinde, büyük bankaların sermaye yeterlik rasyosunun uluslararası kabul gören yüzde 8’in altına inmesinden endişe duyuyor.



		İMKB'DEN ŞİRKET HABERLERİ İMKB şirketlerinin 2001 bilançoları İBS-NTVMSNBC'den İMKB verileri ve şirket profilleri Bankaların kara tahtaları siliniyor • KOBİ’lere 1 milyar dolarlık ‘cansuyu’ • Dolar 5 kuruş eridi, 1,67’ye indi • Markaların korunması tasarısı yasalaştı • Unakıtan: Çok şükür batan banka yok

	NTVMSNBC KULLANICILARININ TOP 10'u

	Bu haberi diğer okuyucularımıza tavsiye eder misiniz? hayır 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 kesinlikle

NTVMSNBC 'ye iyi erisim için
• Microsoft Internet Explorer
• Windows Media Player kullanın