Türkiye yabancı sermaye için vergi rekabetinde geri

Türkiye yabancı sermaye
için vergi rekabetinde geri

Türkiye’nin yabancı sermaye çekmede rakibi olan tüm ülkelerde büyük vergi teşvikleri ve istisnaları uygulanıyor. Vergi sistemini rakipleriyle aynı düzeye getirmeden Türkiye’nin yabancı sermaye çekmesi kolay görünmüyor.

Açıl Sezen/İstanbul
CNBC-E


		1 Temmuz— Türkiye, bu ay içinde tarihi bir zirveye ev sahipliği yapacak. 18-19 Temmuz tarihlerinde, Dünya Bankası Başkanı James Wolfensohn başkanlığında, dünyanın en büyük şirketlerinin patronları Türkiye’ye gelerek yabancı yatırımın artırılabilmesi için gövde gösterisi yapacak. Ancak bu önemli zirve öncesi Türkiye’nin yabancı yatırımcı açısından cazibesini artırabildiğini söylemek kolay değil.


		Yabancılar vergi yükünden dertli Türkiye yabancı sermaye çekemiyor Yabancı sermaye yatırımında miktar sınırı kaldırılıyor Yabancı Sermaye Yasası tamam gibi Nisan'da cari açık 446 milyon dolar JP Morgan: Cari açıkta IMF'ye ödeme etkili oldu İhracat Mayıs'ta rekor kırdı Otomotivde ihracat yüzde 6 arttı Eximbank ihracata desteği artırıyor Egeli ihracatçı pazar kaybediyor

Doğrudan yabancı sermaye girişi açısından Türkiye’nin rakibi olan Doğu Bloku ülkeleri ve diğer komşuların uyguladığı vergi teşviklerine bakıldığında, bu farkın nedeni de kolayca anlaşılıyor. İşte rakiplerimizin uyguladığı vergi teşvikleri…

TEŞVİK İÇİN İHRACAT ZORUNLULUĞU
POLONYA: Hükümet yatırım teşvikleri konusunda yabancı sermaye ile pazarlık yapıyor. Yatırımın yeri ve sağlanacak istihdama göre tax holiday, yani vergi istisnası uygulamasına gidiyor. Bu istisna, yine yatırım büyüklüğüne ve pazarlığa göre 5-10 hatta 20 yıllık olarak uygulanabiliyor.
Ancak bunun yanında bir de kota konuyor. Yatırımdan elde edilen kar 200 milyon euroyu geçtiği taktirde vergi istisnası ortadan kalkıyor. Verilecek teşvikin türünün belirlenmesinde ekonomiye yapılan katkı baz alınıyor. Örneğin en az 200 kişinin istihdam edilmesi ve bu sayıda istihdamın belirli bir süre içinde belirlenen miktarda artırılması zorunlu kılınıyor. Böylelikle devlet, Kurumlar Vergisi’nden kaybettiğini harcamalardan yapılan KDV’den kazanıyor.
Teşvik için bir başka önemli unsur ise ihracat zorunluluğu. Pazarlığa tabi olarak, yapılan üretimin en az yüzde 10’unun ihraç edilmesi şart koşuluyor. Serbest bölge uygulamalarında 2 milyon euroyu aşan yatırımlara yüzde 100 vergi istisnası sağlanıyor. Örneğin kontratı 20 yıl üzerinden yapılmış bir yatırım için 10 yıl yüzde 100, kalan 10 yıl ise yüzde 50 vergi istisnası uygulanıyor.
MACARİSTAN: 2001 yılında uygulamaya giren 10 yıllık bir plan dahilinde, 10 milyar Macar Forinti’nin üzerindeki yatırımlara 10 yıllık vergi istisnası uygulanıyor. Ancak bunun için 500 kişi veya üzerinde istihdam sağlanması da şart. Ayrıca, 1 milyar Macar Forinti yatırım yapan yatırımcılardan, ilk beş yılda Kurumlar Vergisi’nin sadece yüzde 50’si alınıyor. Bununla birlikte, iki teşvikte de her yıl satışların, yatırım miktarının yüzde 5’i oranında artırılması şart koşuluyor.

10 YILLIK VERGİ KOLAYLIĞI
ROMANYA: Yabancı yatırımcılara pazarlığa tabi olarak 5 ile 10 yıl arasında vergi istisnası sağlanıyor. Burada da yatırım ölçeğine bağlı olmak kaydıyla belirli bir miktarda istihdam sağlamak ve şart koşuluyor. Romanya’nın önemle üzerinde durduğu konulardan biri ihracat.
Yapılan ihracat üzerinden sadece yüzde 5 vergi alınıyor, ancak normalde yüzde 25 olan Kurumlar Vergisi’nden sağlanan gelirin, yine yatırım için kullanılması şart koşuluyor. Yani ihracattan sağlanan vergi avantajı kar transferine yansımıyor. Bunun dışında serbest bölgelerde de önemli vergi avantajları bulunuyor.
MISIR: Yabancı yatırımcılar, Kurumlar Vergisi’nden beş yıl süreyle muaf tutuluyor. Mısır Hükümeti’nin gösterdiği yerde yatırım yapılması halinde bu teşvik 10 yıla çıkarılıyor. Yüzde 40 olan ihracat üzerinden alınan vergi, yabancı yatırımcılar için yüzde 34’e indiriliyor.
Serbest bölgelerdeki yabancı yatırımcılardan ise sadece yüzde 1 vergi alınıyor. Mısır’da bunların da ötesinde çok değişik bir uygulama var. Yatırımlarını Kahire Borsası’nda halka açan yatırımcıların getirdikleri sermayeye Merkez Bankası faiziyle paralel bir faiz işletiliyor. Bu tutar Kurumlar Vergisi’nde gider olarak gösterilebiliyor.
BULGARİSTAN: Türk yatırımcıların en çok tercih ettiği ülkelerden biri olan Bulgaristan’da yabancı yatırımcılar pazarlığa tabi olarak belirli bir rakamın üzerinde yatırım yaptıklarında 5 yıl süreyle % 50 vergi istisnası alabiliyor. Yabancı yatırımcılara işsizliğin yüksek olduğu bölgelere yatırım yapılması halinde Kurumlar Vergisi indirimi yapılıyor.
Ayrıca kurulu fabrika ve tesislere yapılan yenileme ve teknik teçhizat yatırımının, şirket sermayesinin yüzde 10’una kadar olan kısmı için vergi alınmıyor. Eğer bu yatırım istihdamı artırıcı bir yapıdaysa yine beş yıl süreyle yatırımlardan elde edilen kardan vergi alınmıyor. Bulgaristan’ı en cazip kılan noktalardan biri ise yatırım izinlerinin çok çabuk şekilde çıkarılabilmesi ve arazi teşvikleri.

RUSYA’DAN İKİ İSTİSNA BİRDEN
RUSYA: Rusya Federasyonu, yabancı yatırımcılara iki yıl vergi istisnası sağlıyor. Uzak Doğu bölgelerine yapılan yatırımlarda bu sure 3 yıla çıkarılıyor. Ayrıca tüm özel vergilerde yüzde 50 indirim yapılıyor.
Ancak bu avantajlardan yararlanmak için fiziki üretim faaliyetinde bulunmak ve yüzde 30’u ödenmiş olmak üzere en az 10 milyon dolar sermaye koymak şart. Eğer şirketin üretim gelirleri tüm aktivitelerinden elde ettiği gelirlerin yüzde 70’inden fazlaysa 3 ve dördüncü yıllarda da yüzde 90 vergi istisnası sağlanıyor. Ayrıca yatırım miktarı 100 milyon doların üzerindeyse dahilde işlenmek üzere yapılan hammadde ithalatında Gümrük Vergisi yüzde 50 indiriliyor. Çalışanların kendi ihtiyaçları için getirdikleri ürünlerden de hiçbir şekilde Gümrük Vergisi alınmıyor.
LETONYA: Bu ülkede 3 ile 5 yıl arasında vergi istisnası uygulanıyor. Ancak bu sürenin sonunda da yabancı yatırımcıdan alınan kurumlar vergisi, normal verginin yarısı oranında oluyor.
Bunun yanında küçük yatırımcıların da çekilebilmesi için bazı düzenlemeler yapılmış. İşçi sayısı, ciro ve ekonomiye katkıya bakılarak, belli yatırım miktarının altındaki işletmelere de toplam vergi mükellefiyetinin yüzde 20’si kadar vergi istisnası sağlanıyor. Bunun yanında serbest bölgelerde kurulan işletmelere de yüksek miktarda ihracat kaydıyla belirli istisnalar sağlanıyor.



		Bankaların kara tahtaları siliniyor • KOBİ’lere 1 milyar dolarlık ‘cansuyu’ • Dolar 5 kuruş eridi, 1,67’ye indi • Markaların korunması tasarısı yasalaştı • Unakıtan: Çok şükür batan banka yok

	NTVMSNBC KULLANICILARININ TOP 10'u

	Bu haberi diğer okuyucularımıza tavsiye eder misiniz? hayır 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 kesinlikle

NTVMSNBC 'ye iyi erisim için
• Microsoft Internet Explorer
• Windows Media Player kullanın