 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||
| ||||||||||
| 24 Ocak— Doğuş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk, Türkiye ile ABD arasında yüksek bir ticari potansiyel bulunduğunu belirterek, bir ya da iki yıl içinde Türkiye’ye yönelik doğrudan ABD sermayeli yatırımların artacağını söyledi. CNBC-e’de Prof.Dr. Hurşit Güneş’in sorularını yanıtlayan Şahenk, kendisininde katıldığı Başbakan Bülent Ecevit’in ABD gezisinin ticari ilişkilerin iyileştirilmesi açısından başarılı geçtiğini kaydetti. Şahenk, Gümrük Birliği’nin potansiyelinin Türkiye tarafından tam olarak kullanılmadığını da belirtti. | |||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Şahenk, Dünya Ekonomik Forumu toplantısında Türkiye’ye olan ilginin oldukça yüksek olduğunu ifade ederek, “Avrupa’da Türkiye’yi kucaklama anlamında şu dönemde çok büyük bir efor bulunuyor. Avrupa’nın üzerinde görünmeyen bir baskı veya Avrupa Birliği’nin kendisinden gelen bir baskı var ki Türkiye’yi artık içlerine almak istiyorlar. Bunun da kendileri için de bir mecburiyet olduğunu hissediyorlar” dedi. Şahenk, bunun Türkiye’ye büyük bir rekabet avantajı getireceğini kaydederken, “Eskiden bıyık altından gülenler şimdi bizi çok daha değişik dinlemeye başladılar” dedi. Prof. Güneş’in Ferit Şahenk’le yaptığı söyleşi şöyle: Prof. Güneş: Başbakan Bülent Ecevit’le daha önce de bir geziye katılmıştınız, son ABD gezisinde de beraberdiniz. Sizce gerçekten ABD gezisi başarılı mı? Ne oldu ABD’yle bu gezide, Başbakan ne elde etti? Hükümet ne elde etti? İşadamları, sizler ne elde ettiniz? Ferit Şahenk: Önce biraz başarıyı tanımlamak gerekiyor. Başarı, bugünün başarısı yarının devamlılığını getirecek bir başarı diye de görülmesi gerekir. Şimdi tabii ki bir seyahate gidiyorsunuz. Çok değerli katılımcılar var. Sayın Başbakan, bakanlarımız, bürokratlar, teknokratlar, işadamları, Odalar Birliği, Sanayi Odaları, TÜSİAD en üst mertebedeki insanlar. Karşınızda kimi bulduğunuz çok önemli. Bizler karşımızda bir kere ilişkide aynı seviyeyi bulduk, bu çok önemli. Bu Türkiye’ye verilen değeri ve saygıyı gösteriyor. İkincisi, bu tip olaylarda kendimiz başarıyı nasıl tanımladığımıza ve kendimizin emin olduğumuza inanmamız lazım. Türkiye’nin yeri 11 Eylül’den sonra çok değişmiştir, çok önemli hale gelmiştir. Sadece siyasi olarak değil ekonomik olarak da çok önemli hale gelmiştir. Dünyada Avrupa, Amerika gibi kapitalist memleketlerin sermayelerinin korunması, devamlılığı kendi bölgelerinde rahat için Türkiye’nin gerçeği çok ön plana çıkmıştır şimdi. Milletler arası ilişkilerde malesef eşitlik yok. Düne kadar Türkiye’ye belirli bir şekilde bakılıyordu, şimdi Türkiye’nin önemi artmıştır. |
||||
Türkiye bugün artık istediğini daha rahat söyleyebilir ve alabilir diye düşünüyorum. Türkiye, ABD’nin de Avrupa’nın da bugüne kadar ticaret anlamında olmasa da güven bakımından, güvenlik bakımından büyük bir ortağı olmuştur. Türkiye çok rahat bir mahallede oturmuyor. Bunun önemini Avrupa ve Amerika şimdi anlamıştır. Görünen şu ki Türk siyasetçileri ve işadamları beraber ABD’ye giderek bir kere bir boy gösterisi yapmıştır. Bizler ilk önce şunu söyleyeyim, bir senedir iş alemi olarak bir araya gelemiyorduk. Ortak bir mekanı paylaştık. Birçok konular üzerinde geçen sene bilmeden birbirimizi kırdığımız konular üzerinde çok büyük konsensüsler sağlandı. Reel sektörle bankacılık sektörü arasında büyük soru işaretleri vardı. Bunları paylaştık. Prof.Güneş: Reel sektör çok şikayetçiydi bankacılardan. Ferit Şahenk: Bunun böyle olmadığını, bunların bir değer halkasının değişik elemanları olduğunu gördük. Biz moralle döndük ama yapılması gerekenleri de alarak döndük, bize mesajlar verildi. Bizim başarımız söylendi. İlerde daha neler yapılırsa arkasından bize nelerin verilebileceğini, ne tip desteklerin verilebileceği de söylendi aslında. Bakın ABD Türkiye’yi önemsemese bugün IMF’in Türkiye’ye desteği bu rahatlıkta verilemez. İkincisi, Türkiye’deki bilhassa hükümetimizin aldığı kararlar çok radikal, çok önemli ve uzun vadeli kararlardır. Bunların devam etmesi için Türkiye’nin ekonomi babında da bir an evvel büyüme temposuna geçmesi lazım. Çünkü bu değişim sürecinde sosyal büyük baskılar oluyor. Prof.Güneş: ABD gezisi yaklaşık bir hafta önce oldu. Türkiye’nin ekonomik açıdan belli bir yere kadar gelmiş olması, mesela Arjantin’den daha iyi bir performans göstermiş olması, bu gezide Türkiye’yi rahatlattı mı? Yani “Biz sizden yardım görüyoruz ama biz aynı zamanda da ekonomiyi de bir krizden çıkartıyoruz, çıkartabildik” güveninin bir etkisi oldu mu..? Ferit Şahenk: Kuşkusuz. Bir kere inandılar ki 17-18 kere anlaşmalar yapmış bir memleketin bu sefer gerçek anlamda hem hükümeti, hem iş alemi, hem de halkı bu programın arkasında. Bu momentumu görüyorlar. TBMM’den geçen reformlarla ilgili yasaların önemini görüyorlar. İşte karşılarında bir Arjantin örneği var. Birisi başarmış, öbürü başaramamış bir ülke. Bunlar arasındaki farklılığı da artık görebiliyoruz. Bizi çok öven sözler sarfedildi Arjantin-Türkiye’yle ilgili karşılaştırmalarda. REKABET İÇİN DEVLET BASKI YAPMALI Prof. Güneş: ABD’yle ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz, siyasi ilişkilerimiz zaten güçlü, yani bölgede, biraz önce siz söylediniz, biz batı için, ABD ve Avrupa için bu bölgede bir güven unsuruyuz ve onlar için çok önemli bir görev yaptık.. Ama biz de ekonomik olarak güçlü olmak istiyoruz. Peki, ABD’yle ekonomik ilişkilerimizin neresi gelişebilir ki? Bir tanesi çok önemli, kota. Başka ne olabilir, ne kadar satabiliriz..? Nedir bizim elde edebileceğimiz? Veya sadece dış ticaret mi? Ferit Şahenk: Bu noktada, çok büyük fırsatlar yaratılabilir. Ama bir tek gerçek var dünyada. Yaptığınız ürünün rekabet avantajı olması lazım. Yani üretirken çok daha ucuza, çok daha kaliteli bir ürüne sahip olmanız lazım. Bizim bilhassa, Türkiye için konuşuyorum, devlet olarak ileriye dönük bazı sektörlerde yatırım babında kararlar almamız gerekiyor. Bakın bugün İsrail, Amerika’ya yaptığı ihracat bizim dört katımızdır. Ve Türkiye ve İsrail’in de ihracatı nerdeyse aynı rakamlardadır. Yani niye bir İsrail bunu yapabiliyor, biz niye yapamıyoruz.. Tabi burda gerçekler var. İsrail’in müthiş bir lobisi var ABD’de. Yaşayan Musevi nüfusu var. Çok büyük işadamları var, onların yapabileceği baskılar var. Ama onun dışında da eğer ABD’li bu ürünleri alıyorsa bunun da bir gerçeği olması lazım. Burda karşımıza şu da çıkıyor; biz işadamı olarak çok daha verimli çalışmalıyız. Çok daha büyük ölçekte ekonominin gerçeklerine riayet ederek çalışmayı öğrenmemiz lazım. Kotalar bunlar hep tabi güzel şeyler, bunların artırılması lazım. Bizim rekabetimiz için devletimizin baskı yapması lazım, Türkiye’nin önemi budur. Madem Türkiye’ye bu roller biçiliyor, sizin de artık Türkiye’den bu kadar malı almanız gerekir diye söylemesi lazım. Türkiye değişik bir roldedir. Bunu belki çok tekrarlıyorum ama bu çok çok önemli bir söylem. Türkiye büyük devletler arasında yerini almıştır. Biz artık büyük devletler gibi aynı masada oturup hem ihtiyaçlarımızı söylememiz lazım. Nasıl servisimizi veriyorsak karşılığını da almamız lazım. TİCARETİN KOŞULLARI NASIL GELİŞECEK? Prof. Güneş: Konuşmanızdan edindiklerimle, şunların altını çizmek istiyorum. Bir tanesi diyorsunuz ki, İsrail modelinden de esinlenerek, daha büyük ölçekli üretmemiz ve verimli üretmemiz ve daha kaliteli olmalı. Yani hem malım kaliteli olmalı hem de büyük ölçekte üretebilmeliyiz. O zaten kotada beraberinde gelir, yani dış ticaretimiz de bununla beraber gelişir. Peki Amerika’yla dış ticaretin dışında geliştirebileceğimiz alanlar var mı? Ferit Şahenk: Bugün Türkiye’nin kullanmadığı bir potansiyel var. O da şu; bakın Türkiye 5-6 senedir Avrupa Birliği’nde yol alırken Gümrük Birliği’nin içindedir. ABD’nin de muhakkak Avrupa’daki memleketlere sağladığı Gümrük Birliği’yle ilgili gümrükleri ve kotaları Türkiye’ye de açması lazım. Ve orda bir potansiyelimiz var. İkincisi; Türkiye’nin bu stratejik öneminin yanında Türk ve Amerikan işbirliği muhakkak şirketler arasında yabancı sermayenin Türkiye’ye gelmesiyle de ilgili faaliyet yapılabilir diye düşünüyorum. Bugün Amerikan şirketlerinin Türkiye’ye yaptığı yatırım yüzde 8-10 arasındadır. Çok değil. Yapılan yatırımların ve sıralama yapıldığı zaman dördüncü veya beşinci.. Ki bu da gösteriyor ki Türkiye’yle Amerika arasında müthiş bir potansiyel vardır. Benim kişisel inancım, bilhassa bizim de içinde bazı sektörlerde ABD sermayesi direk olarak en fazla bir veya iki yıl içinde Türkiye’ye gelecektir. Bunları da sıralarsak, muhakkak teknoloji, muhakkak finans sektörü ve muhakkak gıda perakendeciliği diyorum. Bunlar zaten Amerika’nın dünyada şirketleri vardır ve artık Türkiye’de yatırım daha rahat yapılabilecek, yatırım yapıldığı zaman daha emniyetli bir ülke olduğunu kanıtlayan yasaları geçirmiştir, o güveni vermiştir. Şimdi artık bu potansiyeli gerçeğe çevirmemiz lazım. Prof. Güneş: Perakende tüketim ağı, finans ve teknoloji.. Teknolojide bir miktar varlar zaten, yani büyük kuruluşlar var ama bu ikisi önemli, yani finansla gelecekler diyorsunuz. Gerçekten de finansta ABD’lilerin Türkiye’deki payı çok düşük, İngilizler geldi, İtalyanlar bir ara niyetlendiler, Fransızlar niyetli. Amerikalılar hep dolaşıyor ama bir türlü karara varamadılar, bu önemli. Peki Sayın Şahenk, gerçekten de Türkiye’nin yakın zamanlarda yaptığı en önemli siyasi gezilerden biri. Şimdi bir geziye daha katılıyorsunuz önümüzdeki hafta, programımız başlamadan evvel bana söylediniz. Dünya Ekonomik Forumu’nun toplantılarına katılacaksınız. Türkiye gündemdeki konulardan biri değil ama siz Dünya Ekonomik Forumu’na gittiğinize göre bir şeyler yükleniyorsunuz, yani orda birtakım şeyler gelişecek, onları izlemeye görmeye çalışacaksınız. Neler yaşanacağını öngörüyorsunuz? Ferit Şahenk: Çok açıkça şunu söyleyebilirim, son 9 aydır dünyanın gündemindeki bir şey, buna baktığımız zaman, Davos’un da gündemine baktığımız zaman Türkiye’nin otomatik bir önemi çıkacak. Davos’ta tartışılan konular küreselleşmenin bugüne kadar hep ekonomik bacağı tartışıldı. Sosyal ve kültürel bacağı hiç tartışılmadı. Ki bildiğiniz gibi küreselleşmeyi zorlaştıran en büyük etkenler gelişmekte olan ülkelerin sosyal ve kültürel olarak bu küreselleşmeye ayak uydurabilmesi. Ve bu ayak uydurabilmede Türkiye eylülden beri tartışan bir hale geldi, bir örnek teşkil etmeye başladı. Türkiye modeli diye bir şey şimdi yurt dışında tartışılıyor. Türkiye gerçekten bu mahallede, bu bölgede demokrat olması, laik olması, toleranslı olması özellikleriyle büyük bir örnek teşkil ediyor. Son 11 Eylül olayına da bakıldığında Türkiye gibi memleketlerin Ortadoğu’da çoğalması Amerika’nın da yararına, Avrupa’nın da yararına. Prof. Güneş: Şöyle bir şey var, benim yani çok hızlı bakabildim şeye, Davos toplantısına.. Orda İslam, kadın gibi tartışmalar var. Yani anlaşılıyor ki Afganistan olayından sonra Ortadoğu’ya ve Müslüman ülkelere önem veriyorlar. Şimdi Türkiye modeli onlar için kritik. Bir yaklaşımda bulunacaklar. Şimdi Türkiye gündemde, Türkiye otomatik olarak gündeme gelecek. Türkiye modeli olmadan buralarda hareket edemeyecekler, ya da bütün bu ülkelerin Türkiye’ye benzemelerini isteyecekler. Ferit Şahenk: Bakın, senelerdir bizi kritik eden, bilhassa Türkiye’nin kendi içinde verdiği bir mücadele vardı terörizme karşı. Bizi bugüne kadar çok olmaması gereken şekilde itham eden, şeklini kötü yorumlayan, bu mücadeleyi anlamadan yorumlayan bir Avrupa ve ABD şimdi Türkiye’nin neyi neden yaptığını anlamaya başladı ve bu mücadeleyi de bilen tek ülke Türkiye. Ve Avrupa’ya da ABD’yle de çok uzun süredir dost kalmış ülke Türkiye. Bunun Türkiye’den şimdi cevabını istiyorlar. Türkiye’nin Ortadoğu’daki rolünü daha rahat görmeye başladılar. Bu yüzden de biz Amerika’daki bu New York’ta yapılacak Davos Toplantısında da zannediyorum yepyeni fikirlerle geleceğiz. Biraz da kendimizi yüreklendirmek için gidiyoruz desek de doğrudur. Çünkü bir senedir Türkiye’de çok negatiflerle uğraştık. Ama son birkaç aydır da iyi şeyler olmaya başladı. Prof. Güneş: Sayın Şahenk teşekkür ediyorum. | ||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
ABD ile ekonomik ortaklık komisyonu
Doğuş Holding internet sitesi