 |
|
|||||
 |   |  |  | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
  |
 Brüksel'de AGSP heyecanı |
|||
|
|||
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Askeri kimlik arayışındaki AB, 1999 sonunda, Helsinki Zirvesi’nde, 2003 yılına kadar, 60 bin askerlik bir “acil müdahale gücü” oluşturmayı kararlaştırmıştı. Bu oluşumun, gereğinde, 60 gün içinde müdahaleye hazır hale getirilmesi ve en az bir yıl görev sürdürebilecek yetenekte olması için çalışılıyor. AB, oluşturacağı askeri kimlik çerçevesinde, özellikle eksikliğini fark ettiği planlama, istihbarat ve yüksek teknoloji alanlarında, NATO’nun imkan ve yeteneklerini kullanmak istiyor ancak bunu yaparken, Türkiye gibi AB üyesi olmayan Avrupalı NATO müttefiklerini karar mekanizmasından dışlıyor. Ankara, bu olumsuz yaklaşım nedeniyle, AB ile NATO arasındaki işbirliği arayışlarında, ulusal menfaatlerini ön plana çıkaran bir tavır sergiliyor. AB’nin NATO imkan ve yeteneklerinden “otomatik olarak” yararlanması için, tüm İttifak ülkelerinin onayı gerekiyor. Türkiye, bunu reddediyor ve AB’nin, NATO imkan ve yeteneklerini kullanması için, “her seferinde” üyelerden onay istemesi gerektiğini belirtiyor. BELÇİKA’DAN YENİ ÖNERİ Belçika Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Louis Michel, yaptığı açıklamalarda, “Türkiye’nin vetosu” nedeniyle çok zor duruma düştüklerini anlatarak, “AB’nin itibarının söz konusu olduğunu” ifade etti. Ankara’nın tavrı nedeniyle, Laeken zirvesinde AGSP projesinin “operasyonel” olduğunu açıklayamayacaklarını belirten Michel, “NATO olanaklarından istifade edilemeyeceği için, gerçek anlamda askeri yeteneklere sahip olmadan AGSP’nin operasyonel olduğunun beyan edilmesinin itibar kaybı anlamına geleceği” mesajını verdi.   AB dönem başkanında AGSP paniğiMichel, bu durumda, Dönem Başkanlığı olarak yeni bir öneri hazırladıklarını, her askeri operasyon için, mevcut yeteneklere göre ayrı ayrı karar verilmesinin düşünüldüğünü anlattı. Bu durumda, AB, NATO’nun imkan ve yeteneklerinden “otomatik olarak” yararlanmayacak ve iki kurum arasında bu amaçla bir uzlaşma imzalanamayacak. AB, kararlaştırdığı operasyonun türüne ve boyutlarına göre, “gerektiği takdirde” NATO’dan destek isteyecek. Bu destek, tüm NATO üyelerinin onayı olursa elde edilebilecek. Buna karşılık, NATO’nun AB üyesi olmayan Avrupalı müttefikleri, AB’nin “askeri kimliğinin” karar mekanizmasında yer almayacak. ‘UZLAŞMA İÇİN MUCİZE GEREKLİ’ Belçikalı diplomatlar, “Ankara ile temasların kesilmediğini” ancak uzlaşma için bir “mucize” gerektiğini ifade ediyorlar. ABD Dışişleri Bakanı’nın 4-5 Aralık tarihlerinde Ankara’ya yapacağı ziyaret ile 6-7 Aralık tarihinde, Brüksel’de düzenlenecek NATO Dışişleri Bakanları toplantıları sırasında Türkiye’nin, “baskılar nedeniyle” tavır değiştirmesi beklentisi de sürüyor. Belçika Dışişleri Bakan Yardımcısı Annemie Neyts’in, gelecek hafta, “son bir ikna girişimi için” Türkiye’ye gideceği de duyuruldu. ANKARA’NIN KOZU ARTTI AB diplomatları, özellikle 11 Eylül olaylarından sonra Türkiye’nin ABD gözünde stratejik öneminin “iyice arttığını”, “Ankara’nın kozlarının kuvvetlendiğini”, AB karşısında geri adım atma olasılığının zayıfladığını ifade ediyorlar. Belçikalı diplomatlar ise, AGSP’deki “katı tavır”ın, Türk Genelkurmayı’ndan kaynaklandığını, askeri temas ve toplantılarda da bunun gözlemlendiğini ileri sürüyorlar. Bu diplomatlar, Genelkurmay Başkanlığı’nın, konuya ilişkin olarak geçen Haziran ayında yayımladığı “bilgi notu” üzerinde duruyorlar. AGSP için çözüm arayışı Söz konusu yazıda, Genelkurmay Başkanlığı, ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld’in Ankara temasları vesilesi ile, AGSP’ye ilişkin görüşlerini açık bir lisanla yansıtmıştı. Yazıda, “çalışmaların Dışişleri Bakanlığı ve diğer kurumlar ile etkin ve uyumlu bir eşgüdüm çerçevesinde yürütüldüğü ve ulusal çıkarların her zeminde savunulduğu” ifade edilmiş, Avrupa güvenlik mimarisinin “gerçekçi bir yapıya kavuşturulmasının” önemi vurgulanmıştı. KONVANSİYONDA TÜRKİYE BELİRSİZLİĞİ AB’nin geleceğinin ve reformlarının tartışılacağı, “Konvansiyon” olarak adlandırılacak platformda ise Türkiye’nin yer alıp almayacağı netleşmedi. Laeken’de yapısı belirlenecek olan Konvansiyon’a, AB üyesi ve adayı ülkelerden bir hükümet ve iki parlamento temsilcisi katılması öngörülüyor. Çalışmalarına, 2002 yılı başında başlaması beklenen Konvansiyon, 2003 yılının Haziran ayında yapılacak AB zirvesi öncesinde bu çalışmalarını tamamlayacak. AB devlet ve hükümet başkanları ile dönem başkanı Belçika, geçen ay yapılan Gand zirvesinde, “tam üyelik müzakerelerine başlamamış tek aday olan” Türkiye’nin Konvansiyon’a katılımı konusunda “tereddütlü” olduklarını belirtmişlerdi. ‘ANKARA’DA DIŞLANMA KAYGISI’ Türk diplomatik kaynakları, AB’nin bu konuda alacağı kararın büyük önem taşıdığını, Türkiye’ye yönelik ayırımcı bir yaklaşımın ilişkileri olumsuz etkileyeceğini ve bunun kamuoyuna anlatılmasının zor olacağını ifade ediyor. Laeken zirvesinde Konvansiyon oluşumuna ilişkin kararda Türkiye’nin dışlanması veya diğer adaylardan farklı bir konuma getirilmesi halinde, Ankara-Brüksel ilişkilerinde “yeni ve ciddi bir rahatsızlık yaşanacağı” ifade ediliyor. TERÖRİZM KONUSUNDA UZLAŞMA YOK Laeken Zirvesi’nin en önemli gündem maddelerinden biri olan “terörizmle mücadele” konusunda ise uzlaşma umudu olmadığı, “fiyasko” havasının “şimdiden hissedildiği” ifade ediliyor. ABD’deki 11 Eylül saldırılarından sonra “teorik bir yaklaşım” sergileyen AB, terörizme karşı “ortak mücadeleden” söz ederken, terörizmin tanımının yapılması ve terör örgütleri listesi belirlenmesi konusunda uzlaşma sağlayamadı. SENTEZ RAPORU İNCELENECEK Laeken zirvesinde terörizm konusunda ciddi bir uzlaşma olmayacağı varsayımıyla hareket eden Dönem Başkanı Belçika’nın Dışişleri Bakanı Louis Michel, bir “sentez raporu”nun inceleneceğini, ancak gündemde “daha önemli konular bulunduğunu” söyledi. Diplomatik kaynaklardan elde edilen bilgilere göre, Dönem Başkanı Belçika ve İskandinav ülkeleri, “yasaların uyumsuzluğu” ve “özgürlüklerin kısıtlanmaması koşulu” gibi gerekçelerle kapsamlı bir tanım ve liste belirlenmesine karşı çıkıyorlar. Bu ülkeler, terör örgütleri listesine bazı isimleri almanın sonuçlarının “ağır olabileceğini”, böyle bir kararın, “karşı mücadelede çeşitli işbirliği yükümlülüklerini de beraberinde getireceğini”, oysa bazı ülkelerin ulusal yasalarının buna uygun olmadığını ileri sürüyorlar. İngiltere, İtalya, Fransa ve İspanya gibi ülkeler ise kendilerini doğrudan ilgilendiren terör örgütlerinin ve yan kuruluşlarının isimlerini içeren bazı liste projeleri üzerinde çalışıyorlar. TÜRKİYE PKK VE DHKP-C’NİN LİSTEYE ALINMASINI İSTİYOR Ankara, son haftalarda tüm AB başkentlerinde girişimlerde bulunarak, oluşturulacak olası bir listede, terör örgütleri PKK ve DHKP-C’nin isimlerini görmek istediğini belirtti ve bu örgütler hakkında ayrıntılı bilgiler yansıttı. Türk diplomatik kaynaklar, Laeken zirvesinde en önemli unsurun, terör örgütleri listesi konusu olduğunu, oluşturulacak olası bir listeye, terör örgütleri PKK ve DHKP-C’nin isimlerinin alınmamasının, Türk kamuoyunda büyük tepki yaratacağını ve bunun, “savunulması mümkün olmayan bir tavır” olarak görüleceğini ifade ediyorlar. AGSP’de eylem planı belirlendiAB kaynakları ise zirvede terörizmin tanımının yapılması ve ortak bir liste belirlenmesi olasılığının “son derece zayıf” olduğunu ifade ederek, konunun yüzeysel olarak ele alınarak erteleme yoluna gidileceği tahmininde bulunuyorlar. KIBRIS’TA TAVIRLAR SERTLEŞEBİLİR Zirvede Kıbrıs konusunda ise ‘Ankara ile Brüksel arasında söz düellosunun devam edeceği” öne sürülüyor. AB diplomatları, zirveden çıkacak mesajlarda, Kıbrıs Rum kesiminin AB’ye tam üye olmasına verilen desteğin teyit edileceğini ifade ediyorlar. Ankara’nın konuya ilişkin olarak son dönemde yaptığı “net açıklamaların” not edildiğini belirten AB kaynakları, giderek sertleşen bir “söz düellosunun” zirveden sonra da devam etmesinin beklendiğini, Türkiye’nin “yüksek sesle” yansıttığı düşüncelere karşı, “ilişkiler bozulur” yanıtının verilebileceğini ileri sürüyorlar. Bu arada, bir süre önce, “Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğinin yolu Diyarbakır’dan geçer” diyen bazı parlamenterlerin, şimdi, bu yolun “Lefkoşa’dan geçtiğini” söylemeleri, Avrupa Parlamentosu’nda Ankara’ya karşı süregelen “kaypak tavrın” değişmediğini simgeliyor. Laeken zirvesinde, Kıbrıs konusunda Ankara ve Brüksel’in “tavır değiştirmeyecekleri”, “tavır sertleştirecekleri” ifade ediliyor. DİĞER GÜNDEM MADDELERİ AB zirvesinde ayrıca, genişleme konusu da ele alınacak ve aday ülkelere “önemli mesajlar” verilecek. Dönem Başkanı Belçika, 2004 yılına kadar, Romanya, Bulgaristan ve Türkiye hariç, 10 adayın AB’ye tam üye olabileceğini, genişleme konusunda “geri adım atılmayacağını” belirtti. AB’nin ekonomik durumunu ve geleceğini de inceleyecek devlet ve hükümet başkanları, maliye bakanlarının bilgi raporlarını dinleyecekler. Zirvede, AB bünyesindeki adli ve polisiye işbirliğiyle “Avrupa Tutuklama Emri” konusu da ele alınacak. Liderler, dış politikada, özellikle Afganistan, Ortadoğu ve Balkanlar’daki gelişmeleri tartışacaklar. Zirvenin ikinci gününde, AB üyelerinin ve aday ülkelerin devlet ve hükümet başkanları biraraya gelecek. Bu toplantıda Türkiye’nin, Başbakan Bülent Ecevit ve Dışişleri Bakanı İsmail Cem tarafından temsil edilmesi bekleniyor. | ||||
| |
|||
 İsrail hücum botu Gazze kıyısını vurdu |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
