|
Bolayırlı, yaptığı açıklamada, Türk Hava Yollarının giderlerini azaltmaya yönelik çalışmalar yaptığını ancak bu kapsamda personel çıkarmanın düşünülmediğini belirterek, O son seçenek dedi.
Bolayırlı, ABDnin Miami kentine yapılan seferlerin iptal edilmesine ilişkin olarak da, kararın tamamıyla hattın sağladığı gelirin azlığından kaynaklandığını ve ilgili kararın ABDye saldırılar öncesinde alındığı kaydetti.
Krize rağmen THYnin iyi bir performans gösterdiğini vurgulayan Bolayırlı, altı ayda 3 trilyona yakın kar eden şirketin yılsonunu zarar etmeden kapatmayı hedeflediğini söyledi.
THY Genel Müdürü Bolayırlıya havacılık sektörü ve şirket hakkındaki sorularımız ve verdiği yanıtlar şöyle:
- ABDye yapılan saldırı, Türk havacılık sektörünü nasıl etkileyecek?
Bolayırlı: Yapılan saldırı ilk aşamada Amerika Birleşik Devletlerindeki havayollarını olumsuz etkiledi. Ciddi oranda yolcu sayısı azaldı. Onların etkilenmesi doğal, ama oradaki olumsuz seyir, diğer ülkeleri ve havacılık sektörünün genelini de etkiliyor. Bu etkinin şiddeti düşse de bizde de yaşanacak.
- ABDde tam bir seferberlik hali sözkonusu. Bu kapsamda, Kongre 15 milyar dolarlık havayollarına yardım paketine onay verdi. Sizce, bu rakam havayollarının toparlanması için yeterli mi?
Bolayırlı: Havayolları çok düşük kar marjlarıyla çalışır ve dış olaylara çok duyarlıdır. ABDdeki olay da çok boyutlu. Havayollarının taşıyacağı yolcu sayısındaki aşırı düşüş ardından, bunların çalışmayı sürdürmesi çok güç. Genelde ABDde uçaklar çok yüksek doluluk oranlarıyla uçar. Hatta saldırılarda kullanılan uçakların toplam kapasitesi 800 kişinin üzerinde olmasına karşılık, toplam 260 kişinin yeralması da yolcu sayısının azlığının göstergesi. Ancak son zamanlarda ekonomideki daralma işaretleriyle birlikte, havayollarının da zarar etmeye başladığını gördük.
Genellikle havayolları çok büyük miktarda nakite sahip değildir, dolayısıyla havayollarının yaşaması çok güç. Devlet destek vermezse tüm havayollarının akıbeti aynı olur.
|
|
|
THY, karlı olmaması nedeniyle İstanbul-Miami hattını kapattı.
| |
- Türkiyede havayollarına açıklanan Hazine garantisini de aynı kapsamda almak gerekli.
Bolayırlı: Havayollarında maliyetlerin hızla artması sözkonusu. Güvenlik harcamaları, sigorta bedelleri, gecikmenin yarattığı maliyet ve devletin de garanti verdiği üçüncü kişilere verilecek zarar miktarı. Bu nedenle garanti gerekliydi.
- Hazine sigorta için garantiyi 1 ay için vereceğini açıklamıştı. Sizce süre uzayacak m?
Bolayırlı: Sigorta ve reasürans şirketleriyle, havayolları bunlara çare bulacak. Ya ülkeler şirketlerin önerdiği düşük sigorta limitlerini kabul edecekler, ya da ülkelerin verdiği sigorta garantisinin süresi uzayacak. Bu kapsamda böyle bir adım atılabilir.
- Havacılık sektörü ne zaman toparlanacak?
Bolayırlı: Havacılıkta her krizden sonra şiddetli bir toparlanma yaşanıyor. ABDnin saldırılara karşı yürüteceği operasyonun neticesinin gelmesiyle birlikte toparlanma hızlanacaktır.
- THY, 7 Airbus A 310-300 modeli uçağını satışa çıkarttığını açıklamıştı. Neden uçakları satma yoluna gidiyorsunuz, ABDdeki saldırıyla uçakların satışının bir ilişkisi var mı?
Bolayırlı: Yedi tane Airbusu elden çıkarmamızın, ABDdeki krizle ilgisi yok. Biz de 7 tane 310-300 uçağını elden çıkararak, 737 400 kiralamayı ve diğer işleri de küçük uçaklarla yapmayı planlamıştık. Bu uçaklardan 4 tanesi bizim, üç tanesi için leasing ödemesi devam ediyor.
Krizin çıkmasıyla birlikte satış için ilan verdiğimiz bu uçaklara yönelik taleplerin azalması sözkonusu olabilir. Havacılık sektörünü 11 Eylülde yapılan saldırı kötü vurdu. Havayolları bazı uçaklarını kullanmak yerine yatırmayı seçiyor. Bu bazen daha karlı oluyor.
Bu uçakları satamazsak, bir süre hangarımızda bekletiriz. Eğer turizmde büyük bir canlanma sözkonusu olursa, hava taşımacılığına talep artarsa, hac mevsimiyse bu uçakları kullanırsınız. İşlemleri küçük uçaklarla yapmak daha iyi olur. Bu krizden önce verilmiş bir karardı, onu uygulamaya devam ediyoruz.
- Uçuş sayısının azaltılması sözkonusu mu?
Bolayırlı: Şubat krizinden sonra biz sefer sayısını azaltmıştık. Miamiye olan uçuşumuzu da o kapsamda, kaldırarak; oraya giden uçağımızı Tokyoya yönlendirecektik. Halen haftada iki kez uçtuğumuz Tokyoya uçuş sayısını Mayıs ayından itibaren dörde çıkarmak üzere izin aldık. Miaminin getirisinin fazla olmaması hattın kapatılmasının ana nedenini oluşturdu.
Biz bütün hatları tek tek değerlendiriyoruz, kendi masrafını dahi karşılamayan hatları kapatmayı tercih ediyoruz. Sefer sayısını azaltılması doğal bir gelişmedir.
Uçuş iptallleri açısından Avrupanın belli başlı uçuş noktalarına ilişkin birşey sözkonusu değil. Sadece grup gönderen İspanya ve İtalyada iptallerle karşılaştık, Japonya ve Kore de.
- Havayollarının gelirleri çok belli. Bilet gelirleri, kargo ve eğitimler.. Dış havayolları özellikle doluluğun azalması yanında, güvenlik için artan maliyetler ve sigorta sözkonusu. THYnin güvenliğini artırmak için bir harcama yapılıyor mu?
Bolayırlı: İki güvenlik unsuru var. Meydanın güvenliği ve polis desteği sözkonusu. Ayrıca ABD ve İsraile yapılan seferler için özel bir güvenlik şirketiyle anlaşmamız var. Firma vasıtasıyla güvenlik çalışmaları yaptırılıyor, onları biz karşılıyoruz. Bu gibi giderler artacaktır. Bu arada, sıkı kontroller nedeniyle uçaklar gecikmeli kalkması da bir gider niteliğindedir. Teknik bölümümüzün yaptığı hesaplamalara göre, Airbus uçaklarında 1 dakikalık gecikmenin maliyeti 55 dolar, Boeing 737 uçağında 25 dolardır. Bunlar büyük paralar. Teknik nedenden de olabilir, güvenlik nedeniyle de gecikme olabilir. Parayı harcamış oluyorsunuz, bunun yükünün ne kadar olduğunu söylemek zor.
Güvenlik önlemlerini es geçmemek lazım, önlemleri artırmak lazım.
Sigorta harcamaları artacak görünüyor, gelirlerinizi talebin azalması nedeniyle artıramayacaksınız. Sonuç olarak üzerinde oynayabileceğiniz tek seçenek giderleriniz. Giderleri azaltmak için, çalışmalarınızı azaltmayı düşüneceksiniz.
- Personel çıkartmayı düşünüyormusunuz?
Bolayırlı: O en son seçenek.
- Uçuşlarda indirimlerin kaldırılması sözkonusu mu?
Bolayırlı: Ticari indirimler herzaman yapılır. Eğer bir görev verilirse, onun karşılığı verilir. Devlet onun karşılığını bütçesine koyar ve ödemesini yapar. Halka açık bir şirketin yapması gereken budur. Tamamen devlet kapsamındaysanız zaten, görev zararı yazarsınız. Bu rakamlar zaten mühim değil...
- Şirketiniz özelleştirme kapsamında. Özelleştirme süreci sizce nasıl gidiyor?
Bolayırlı: Havayolları özelleştirme için iyi bir mevsim değildi. Ama umarım olur. Özelleştirme kararı siyasi bir karardır. Özelleştirilirse, özel olarak devam edilir, özelleştirme olmazsa böyle devam edilir. Vatandaş olarak görüşüm özelleştirmeden yana. |
|