| | | | Cottarelli de Milli Eğitim Bakanlığımızın “yaz tatilinde öğrencilere ev ödevi vermeyin” genelgesinin aksine yüklüce bir liste bırakarak gitti. Cottarelli gideli beri medyada yankı uyandıran uzunca listenin tamamını tekrar sıralayacak değiliz ancak “kritik” gördüğümüz birkaç konunun da altını çizmeden geçemeyeceğiz.
NE YAPARSANIZ KENDİNİZE UYARISI
Öncelikle yukarıda da işaret ettiğimiz gibi sanıyorum çoğumuz Dünya Bankası Başkanı Wolfhenson’un da ziyaretinde dile getirdiği “ne yaparsanız kendiniz yaparsınız” cümlesini fazlaca önemsemedik. IMF’e verilen ilk niyet mektubu “İngilizce” yazılmış olsa da, programın “siyasi sahibi” öne çıkmıyor olsa da, programın başarılı veya başarısız olması IMF ve Dünya Bankası açısından sadece, önemli bir tecrübe ve “kariyer halkası” olarak kalacak.
Biz ise belki de içinde bulunduğumuz yüzyılı yüksek enflasyon kalitesizliği ile yaşamak veya bu beladan ilelebet kurtulmak yolunda son kozlarımızdan birini oynuyoruz.
Dolayısıyla Cottarelli’nin önemle altını çizdiği “sosyal dayanışma” ve konsensüsün sağlanması konusu geç kalmış bir başlık olarak öne çıkıyor. Enflasyonun kalıcı olarak düşürülmesinden ve ekonomide istikrarın sağlanmasından toplumun bütün kesimleri faydalanacağına göre, yapılacak fedakarlıkların da eşit ölçüde paylaşılması esas olmalı.
Kamu çalışanlarının ücret artışlarını, mal sahiplerinin kira artışlarını sınırlayan, sermaye sahibini vergilendiren ve faiz kazancını azaltan uygulamaları başlatan ekonomi yönetiminin aynı kararlılığı özel kesim ücretlerinde, tarımla ilgili politikalarda, kamu yatırım ve harcamalarında göstermesini sağlamak birer vatandaş olarak hepimizin görevi.
Basına “IMF’den 10 emir” olarak yansıyan “ev ödevlerimiz” de aslında Ekonomik ve Sosyal Konsey’in toplanarak, toplumun tüm birimlerinin ortak hedefe ulaşma yönünde “iman tazelemesi” ana başlığının altında bu önlemleri içeriyor.
ZAMLAR KONTROL EDİLİYOR
Önlem paketinin içinde en çok dikkatimizi çeken madde ise özel sektör ücret zamlarının “kontrol edilmesi”. KİT’lerin rehabilite edilmesi, kamu bankalarının özelleştirilmesi ve genel anlamda özelleştirmenin hızlandırılması, tarımda verilecek destekleme fiyatlarının ve kamu çalışanlarına verilecek ikinci yarı yıl ücret zammının “enflasyonla mücadele programı” ile uyumlu olması benzeri önlemler ekonomi yönetiminin kendi ukdesinde olan ve kararlılığı ile doğru orantılı olarak ulaşılabilecek hedefler.
Ancak liberal bir ekonomide, serbest piyasa sisteminde, özel sektörün ürün, hizmet ve üretim faktörlerini fiyatlandırmasına müdahale etmek, bizce ancak programa ve hedeflere olan inancın arttırılması ve verilecek desteğin “ikna” yoluyla yaygınlaştırılması halinde mümkün olabilir. Son derece kapsamlı ve ciddi bir “enflasyonla mücadele programı” uygulanmaya çalışırken, enflasyon hedefinin iki katından daha fazla ücret artışı isteyenlerin programın başarı şansını yüksek gördüğünü söyleyebilmek pek de mümkün değil.
Daha da korkutucu olanı, toplumun tüm kesimlerinin uygulanmakta olan programa olan inançlarının benzer seviyede olmasıdır.
Oyun teorisi ortağınızın size karşı “hile yapacağını” hissettiğiniz an aynı şekilde karşılık verin der. O halde vakit geçirmeden ekonomi yönetimi kendi üzerine düşeni yapmalı ve toplumun tüm kesimlerini biraraya getirerek ortak hedefleri benimsetmelidir. Aksi durumda bu program da maalesef, “önce can sonra belki canan” yaklaşımımıza kurban olur ! | |
