|
Mavi Akım projesi çerçevesinde Türkiye ve Rusya’da yapılacak yatırımlar için vergi muafiyetini öngören ek protokol hakkında gizli oturum FP’nin önergesi üzerine yapıldı. Gizli oturumu gerektirecek kadar tartışma konusu olan proje hakkındaki soruların muhatabı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer oldu. Kapalı kapılar ardında ne konuşulduğu bilinmiyor. Ancak bir konu var ki, yalnız milletvekillerini değil kamuoyunun da merakını cezbediyor. Acaba doğalgazı Rusya bize kaça satacak?
Mavi Akım projesi anlaşması 1997 yılında Türkiye ve Rusya Federasyonu arasında imzalandı. Proje gerçekleşirse Rusya Federasyonu, Karadeniz’in altından geçecek boru hattıyla 2010 yılında Türkiye’nin doğal gaz ihtiyacının yarısını karşılayacak.
Mavi Akım başından beri tartışmaların odak noktası oldu. Yaklaşık 3 milyar dolarlık projenin finansmanı, denizin 2150 metre altına döşenecek borular için hazırlanan teknolojinin yeterli olup olmadığı, enerji gibi hassas bir konuda Rusya’ya bağımlı kalınacağı iddiası ve en nihayetinde gazın fiyatı.
Rusya Türkiye’ye satacağı doğalgazı Türkmenistan’dan alacak. Rusya lideri Putin’in Türkmenistan gezisinde iki başkanın arasında konuşulan fiyatın bin metreküp başına 36-45 dolar arasında olduğu söyleniyor. Mavi Akım için Türkiye’nin Rusya’ya ödeyeceği fiyatın ise 110 dolar civarında olduğu konuşuluyor. Resmi makamlardan ve projeyi üstlenen şirketlerden fiyat hakkında çıt çıkmıyor. ABD’nin da Mavi Akım projesini desteklemek için pek çaba göstermediği sır değil. ABD Büyükelçisi Mark Parris’in deyimiyle “bu son derece karmaşık bir konu”.
ABD, Mavi Akım’ın Hazar’ın altından geçen bir boru hattıyla Azerbaycan’a oradan da Gürcistan üzerinden Türkiye’ye taşınmasını öngören Trans Kafkasya doğalgaz boru hattı projesini etkileyebileceği endişesinde.
Son duruma gelince; projeyi üstlenen Rus doğalgaz devi Gazprom yetkilileri, finansman konusunda bir sorun olmadığını garanti ediyor. Hattın 356 km’lik Karadeniz geçişini üstlenen İtalyan enerji devi ENİ de teknik açıdan hazır olduklarını söylüyor. ENİ grubu bünyesinde yer alar Saipem şirketinin Mavi Akım için inşa ettiği dünyanın en büyük off-shore platformu Meksika Körfezi’nde Karadeniz’e gelmeyi bekliyor.
Artık Mavi Akım için hukuki, finansal ve teknik hiç bir problem kalmamış gibi gözüküyor. Üç taraf da başlangıç için kendine düşen görevi yaptı. Ancak Mavi Akım projesine sıcak bakmayan bir ABD, doğalgazı Rusya’dan alan Türkiye’ye artık temkinli bakan ve Rusya’yla flört eden bir Türkmenistan ve gaz geçişi direkt olacağı için artık transit ülke konumundan çıkacak dolayısıyla tek kuruş geçiş ücreti alamayacak olan Ukrayna, Romanya ve Bulgaristan var. Belki de Türkiye’nin son imzayı atmadan önce uzun süre beklemesinin sebeplerinden biri de bu: Dengeleri korumaya çalışmak.
İnsanlar için hayatın pek çok alanında olduğu gibi ülkeler için de herkesi memnun etmek kolay değil, hele enerji gibi stratejik açıdan hassas bir konu söz konusu olunca. Bakalım Türkiye günden güne daha çok önem kazanan enerji projeleriyle kimlerin gönlünü alıp kimlerin biraz canını sıkacak.
| |
Mavi Akım'a Meclis'ten onay
