| | | | Oysa bu hem Hazine hem bankalar açısından bazı avantajlar sağlayan bir yöntem. Bu nedenle, takası abartmadan, artı ve eksileriyle değerlendirmek gerekiyor.
HAZİNE VADEYİ UZATIYOR
Kamu bankalarının ve fon bankalarının toplam 40 milyar dolara varan zarar ve nakit açıkları, Hazine tarafından verilen tahvillerle kapatıldı. Böylece, kamu bankalarında yıllarca gizlice oluşturulan zarar, olması gerektiği yere, iç borç stokunun içine alındı.
İç borç stokundaki bu büyüme, stand-by programının devalüasyonla sona ermesiyle birleşince Hazine borçlarını çevirmekte güçlük çeker hale geldi. Vade kısalınca yığılma oluştu.
Bu sıkıntılı döneminde gerçekleştirilen borç takası, Hazine’ye birkaç aylık bir rahatlama sağlayacak, daha doğrusu birkaç ay işleri yoluna koyma zamanı verecek. Takas, Hazine’nin borçlanma sorununa kökten bir çözüm olarak değerlendirilmemeli.
YANLIŞ ALGILANDI
Takas bankalar için daha önemli, ama onlar için de tam anlamıyla bir çözüm ifade etmiyor. Kasım ve Şubat krizleri bankaların özsermayelerini eritti. Bankaların bugünkü sermaye yapılarıyla devam etmeleri mümkün değil zaten.
Bu nedenle Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu 31 Mayıs tarihinden önce, bankalardan mali yapılarını nasıl güçlendireceklerini aktaran bir plan aldı. Bankalar, eylem planıyla, sermaye artırımından şube kapatarak yeniden yapılanmaya, birleşmeden yabancı ortak bulmaya kadar bir dizi önlem almayı taahhüt etti.
Bu çerçeveden bakıldığında, takas bankalar için de zaman kazandırıcı bir enstrüman olmaktan öteye geçmeyecek. Bu, bankalar için “Her şey bitti, bundan sonra eskisi gibi devam edebiliriz” anlamına gelmiyor. Takas, bankaların döviz pozisyonlarını azaltmaları ve ihaleyle birlikte biraz kar yazmaları için bir fırsat olacak.
Türk ekonomisinin ve Hazine’nin bugünkü koşulları göz önünde bulundurulduğunda “sihirli bir formül”ün yaşama geçirilmesi de mümkün değil. Dolayısıyla takasın koşullarının açıklanmasından sonra gelen olumsuz tepkiler, “bir yanlış algılama sonucunda doğan hayalkırıklığı” olarak değerlendirilebilir.
ÇOK UMUT BAĞLANMAMALI
Bugün borç takasına yüksek bir teklif gelmesini bekliyoruz. Piyasalar bunun işaretini dünden verdi; dolar düştü, borsa yükseldi. Ne olursa olsun borç takası, bankacılık sektörünün sorunlarını ve piyasalardaki sıkıntıyı toptan çözmeyecek, ama biraz daha rahatlama sağlayacak, doğruya doğru bir adım daha atılacak.
Aslında yeniden yapılanan Türkiye’de artık kolay çözüm yok. Onun için ne fazla umut bağlayalım, ne de hayalkırıklığına uğrayalım, reformlara ve kendimize çekidüzen vermeye devam edelim... | |
Emine Uşaklıgil’in bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları