Aman petrol... Canım petrol...

Güncelleme: 20:17 TS 10 Haz., 2000

Türkiye uluslararası piyasalarda, piyasa koşullarının gerektirdiği gibi hareket etmek durumunda. Petrolü tüm dünyada günü gününe üretimi izlemeli, izletmeli. Aksi taktirde yeniden 26 yıl öncesinin çaresizliğine döner, çareyi şarkılarda ararız.

Bayram Başaran


30 Mayıs— Dünya’da benim yaşımın yettiği kadarıyla yaşanan en önemli krizlerden biri 1974 yılında gerçekleşmişti. Petrolden en fazla canı yanan ülkelerden birisi Türkiye’ydi . Ve biz de hemen arkasından şarkılar yazdık.

			Aman petrol canım petrol, Artık sana sana muhtacım petrol. Hatta sesimiz duyulsun diye bu şarkı ile Eurovision yarışmasına da bu şarkıyı göndermiştik. Aslında bu şarkının sözleri aradan 26 geçmesine rağmen aynen geçerli. IMF ile yılbaşında imzalanan programda petrolün varil fiyatı ortalama 22 dolar öngörülmüştü. Şubat ve Mart aylarında petrolde yaşanan gelişmeler bürokratların yüreğini ağzına getirecek seviyeye yani 34.50 dolara kadar yükseldi. Ardından ABD’nin zorlamasıyla, tarihinde ilk kez birlik kararlarına bu kadar uyulduğu bir dönemde, günlük üretimi 400 bin varil artırma kararı alındı. Ve günlük üretim 1 milyon 700 bin varile ulaştı. OPEC’in Nisan ayındaki toplantısında ütretim artışı yanında bir fiyat aralığı da belirlendi. Petrol fiyatları son 20 gün ortalaması 22 doların altına 28 doların da üzerine çıkmayacak. Yani biz en alt limitini belirlemişik. Bugüne geldik. Ve Haziran’ın sonlarına doğru yapılacak OPEC toplantısı öncesinde üye ülkelerden birbiri ile çelişen açıklamalar gelmesi petrol fiyatlarında yeni bir çıkış süreci başlıyor. PETROL NEDEN YÜKSELİYOR? Petrol fiyatlarının yeniden çıkmasına neden olan üç önemli öge var. Bunlardan ilki dünyadaki ekonomik canlamanın yarattığı aşırı talep. Bir başka önemli etken ise, OPEC ülkelerinin zor çıkardığı üretim artışına bir yıl içerisinde 2. kez yanaşmama eğilimi. Bir başka önemli etken ise siyasi. Venezuela’daki siyaset çekişmeleri OPEC’in dönem başkanlığını yapan Venezuella’nın Petrol Bakanı Ali Rodriguez’i nasıl etkileyeceği. Ali Rodriguez iç siyasi çekişmeler sonucu istifa ederse dönem başkanlığı Avrupa’nın da ABD’nin de hiç sıcak bakmayacağı Libya’ya geçecek. Gerek Venezuella gerekse Arap ülkeleri tek kutuplu dünyada kontrolü kolay ya da masada anlaşması kolay ülkeler. Ancak İran, Irak, Libya ve Cezayir gibi ülkelerin kontrolü ya da masa da anlaşılması zor ülkeler. Zaten bir önceki OPEC toplantısında da görüldü. BİR BAŞKA NEDEN DAHA Fiyatları yükselten bir başka gerçek de şu günlerde su yüzüne çıktı. O da OPEC’in günlük üretimini 400 bin varil artırması öncesinde de bugünkü kadar petrol ürettiği oldu. OPEC Nisan toplantısında üretimi 1 milyon 700 varile yükseltme kararı aldı. Şu günlerde ajanslarda ve OPEC kaynaklarından ulaşan bilgilere göre, zaten gayri resmi üretim bu seviyelerdeydi. Şimde de değişen bir şey olmadı. Bu da petrolün yükselişine neden oldu. OPEC’ten gelen bilgilere göre, Haziran toplantısında yeni bir üretim artışına gidilmesi oldukça zor. Yani petrol fiyatları gelişmekte olan ülkeler ile 1997 krizinden ağır şekilde etkilenen ve yeniden toparlanma sevdasında olan ülkeleri en ağır şekilde etkileyecek. Bunlara Japonya da dahil, Türkiye de. ÜÇ AYDA 23.8 DOLAR ÖDEDİK DİE’nin verilerine göre geçtiğimiz ilk üç ayda petrole ortalama ödediğimiz rakam varil başına 23.8 dolar yani ortalamanın 1.8 dolar üzerinde, yani öngörümüzün yüzde 10 üzerinde. Büyüyecek ve kapasitemizi de artıracağımızı hesaplarsak ve petrol fiyatları da 22 doların üzerinde devam ederse işte o zaman, makro dengeleri düşünmek bile istemiyorum. O halde Türkiye tüketici bir ülke olarak uluslararası piyasalarda, piyasa koşullarının gerektirdiği gibi hareket etmek durumunda. Petrolü tüm dünyada günü gününe üretimi izlemeli izletmeli ve bir tüccar gibi piyasalarda ‘call opsiyon’ başta olmak üzere tüm piyasa entrümanlarını ya da oyunlarını elde edeceği doğru bilgiyle birleştirerek alımlarını gerçekleştirmeli. Aksi taktirde yeniden 26 yıl öncesinin çaresizliğine döner, çareyi şarkılarda ararız. Kendimize de yeni bir petrol şarkısı yazarız.

	NTVMSNBC KULLANICILARININ TOP 10'u

	Bu haberi diğer okuyucularımıza tavsiye eder misiniz? hayır 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 kesinlikle

NTVMSNBC 'ye iyi erisim için
• Microsoft Internet Explorer
• Windows Media Player kullanın