 |
|
|||||
 |   |  |  | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Yıl: Sen de 1800 ben diyeyim 1900... Yer: Sen de Tophane ben diyeyim Üsküdar sahili... Kahramanım: Sen de havuza para atan padişah ben diyeyim Bektaşi... Konu: Topkapı Sarayı karşısında kafayı çeken Bektaşi kızmış, konuşuyor... Mısralar şöyle: “Ah dedikçe kara bahtım kütür kütür kütürder Güzellerin iyisini bazır bazır götürdü bizden kötüler...” *** Yıl: Sen de 1980’ler, ben diyeyim 2000’ler... Yer: Sen de Türkiye ben diyeyim dünya... Kahramanım: Sen de bürokrasi ben diyeyim vatandaş... Konu: Ankara”da oturup milletin parası ile alım satım yapma işi... Ama mısralar aynı: “Ah dedikçe kara bahtım kütür kütür kütürder, Güzellerin iyisini bazır bazırk götürdü bizden kötüler...” *** Ne benzerlik var diye düşünmeyin, aşağıya bir göz atın... İki gün önceki yazımda söylemiştim... Biz uluslararası ticareti iyi bilmiyoruz demiştim. Buğday ticaretinde dünyanın bize nasıl kazık attığını anlatmıştım. Hatta örnekler vermiştim. Dedim ki; 1997 yılında, bizim bürokrasi son 18 yılın en yüksek fiyatından buğday kontratı yaptı. 3 ay sonra buğdayı alırken 120 dolar yerine 250 dolar ödedi. Kazık bizim beynimizden çıktı... Dedim ki; Bizim bürokrasi 1 yıl önce çiftçiden 80 bin liraya aldığı buğdayı 4 Nisan 2000 günü 60 bin liradan dünyaya sattı. Kazık yine bizim beynimizden çıktı... Dedim ki; Şimdi hububat fiyatları belirlenecek. Dünyada 103 dolar olan buğdaya IMF’ye söz veren hükümet 159.5 dolar fiyat verecek. Ama bu fiyat ne 254 dolar fiyat isteyen çiftçiyi, ne de aradaki farkı vergi olarak ödeyecek beni tatmin edecek... Yani kazık beynimizden yine çıkacak. *** Ben tüm bunlara bakıp işte dörtlüğü böyle özetledim: Kara bantım kütür kütür kütürder... Bunları dedim. Bir de bu bir kader değil dedim. Dedim de ne oldu? *** Değişen yeni bir şey yok ama ben yine de öğrendiğim çıkış yollarını sizlerle paylaşacağım. Çünkü bahtımın kütür kütür kütürdemesini istemiyorum. Eğer; bir ülke fiyatlar zirveye vurmuşken iki misli bedelle mal alıyorsa bu hatadır. Bu hatadan kurtulmanın yolu kendini sigorta ettirmektir. Eğer; bir ülke bir yıl önce aldığı malı bir yıl sonra yüzde 25 eksiğine satıyorsa bu da bir hatadır ve bu hatadan da kurtulmanın yolu vardır. Eğer; bir ülke dünya fiyatının iki misli fiyatla içeriden bir mal alacaksa bu da bir hatadır ve bundan da kurtulmanın yolu vardır. *** Nasıl? Bu sorunun yanıtı basit. Örneğin bugünlerde açıklanacak hububat fiyatlarına bakalım. Dünya fiyatı 103 dolar. Temmuz vadeli fiyat bugünden 110 dolar. Çiftçi 254 dolar istiyor. Hükümet artı eksi 159.5 dolar verebilir. Birilerinin bahtı kütür kütür kütürdeyecek. Peki kim ne yapmalı? Bu rakamlara bakıldığında tohumdan ekmeğe kadar bir fiyat riski ile karşı karşıyayız. Birilerinin canı yanacak. Ama buğday fiyatlarının verimli ve mahsülün iyi olması halinde çiftçi kendisini sigorta edebilir. İyi mahsül yüksek arz ve fiyat düşüşü demekse adına “yağmur sigortası” diyebileceğim işlemi yapabilir. Fiyat düşüşüne karşı çiftçi veya deposunda buğday olan adam ya da TMO “put opsiyonu” denen kontrata imza atar. Yani der ki, fiyat nereye kadar düşerse düşsün ben bugünkü fiyattan satış yapma opsiyonunu saklı tutmak istiyorum. Cumu günkü fiyatlarla bu put opsiyonunun kontrat başına (135 ton) fiyatı 525 dolardır. “Eğer vade sonunda buğday fiyatı düşerse, siz yine bugünkü yüksek fiyattan malınızı satarsınız.” *** Tersi olursa; Yani dünyada kuraklık olur da buğday fiyatı yükselirse ne yaparız. Bu kez tüketiciler tedbir alabilir. Cuma sabahı itibarıyle “call opsiyonu” satın alınabilir. Bu opsiyonun fiyatı kontrat başına (135 ton)650 dolardır. Böylece fiyat nereye yükselirse yükselsin bu sigorta ile biz malı istediğimiz zaman bugünkü düşük fiyattan alabiliriz. Böylece herkes kendi riskini yönetmiş olur. İkide bir fiyatların değişmesine bağlı olarak kazık beynimizden çıkmaz. Yani “kara bahtımız kütür kütür kütürdekez ve güzellerin ve güzelliklerin iyisi de bize kalır”. *** Sonsöz: “Padişahın sarayına bakıp kara baht için mısraları dizmek yerine sarayda olup biteni öğrenmeye çalışıp kendi geleceğini şekillendirmek daha akılcı olacaktır.” | ||||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
