| | | |
BORSANIN GÖZÜ 14,000 PUANDA
IMKB-100 endeksi geçen sene Mayıs ayından beri süregelen düşüş trendini 7,000 puana geriledikten sonra tamamladı. Yeni ekonomi yönetiminin dış destek konusunda başarılı olması ve dış yardım paketinin şekillenmesinin arkasından IMKB-100 endeksi 14,000 puanı hedefleyen bir yükseliş dalgasını yakaladı. Borsada işlem gören şirketlerin toplam değerleri yıpranan finansal sistem ve güvensizlik nedeniyle 30 milyar dolara kadar düşmüştü. Bu değer 2000 yılı yaz döneminde 120 milyar dolar seviyelerine yükselmişti. Şimdi, panik havasının dağılması ardından toplam piyasa değerleri 50 milyar dolar seviyesinde dengeleniyor. Borsa kaybettiği güveni geri kazanıyor.
BORSA BEKLENTİYİ SATIN ALIYOR
Yükselişin devam etmesi ise programın uygulanması, siyasi istikrarın devamı ve ekonominin daralma sürecinden çıkmasına bağlı. Ekonomik daralmanın yılın ilk üç ayında ve takip eden ikinci çeyrekte çok can sıkacağına kesin gözüyle bakılıyor. Kapasite kullanım oranları ve diğer göstergeler dikkate alındığında daralmanın 2001 için yüzde 5’in üzerinde gerçekleşmesi olasılığı kuvvetli.
Aslında üç aylık şirket zararları bu durumu özetliyor. Şirketlerin bu zarardan kurtulmaları iyimser bir tahminle yılın ikinci yarısında gerçekleşebilir. Daralan ekonomi ve zarar eden şirketler borsanın önündeki duvardır. Borsada yatırımcılar geleceği satın alır. Beklentiler üzerine fiyatlar oluşur. Şimdi beklenti, dış kaynakların etkisi ile tıkanan sistemin tekrar işler hale geleceği ve IMF ile uzlaşılan program çerçevesinde Türkiye’nin yapısal sorunlarının çözüleceği. Yapısal reformlar programın uygulanabilirliğinin teminatı olarak algılanıyor. Borsaya nakit girişi devam ettiği sürece yükseliş sürecek. Ama 14,000-15,000 puan aralığı satıcıların baskısını hissetireceği bir bant. Bu seviyenin üzerinde hisse senetleri erken satın alındığı için uzun süreli durgunluk görülebilir.
UZUN VADELİ TAHVİLE YENİDEN MERHABA
Mayıs ayı borçlanma programı belli oldu. Hazine’nin 5 katrilyon lira geri ödeme yapacağı Mayıs ayında uzun vadeli borçlanma da denenecek. Hazine uzun vadeli borçlanabilme esnekliğini bir süredir kaybetmişti.
Hazine, Mayıs ayında 5 katrilyon lira itfanın karşılığında düzenleyeceği ihalelerde başarılı olursa iç borç konsolidasyonu yapılacağı yönündeki söylentiler de rafa kalkacak. Piyasalar rahatlayacak ama Haziran ayı Mayıs ayından yüklü olduğu için faizlerde aşırı bir düşüş beklememek gerekiyor. Merkez Bankası’nın para politikaları ile enflasyonla mücadele benimsendiği için gecelik repo faizlerinin düşmesi zamana yayılabilir. Zira aşırı düşen faizler tüketimi arttıracağı için enflasyon yaratacaktır.
Tüm bu yorumları yaparken, programın dış destek konusu açığa çıktığı için, rakamsal hedeflerinde belirlenmesi gerekiyor. IMF ile sürdürülen temaslarda bu rakamlar tartışılıyordur. Mayıs ayında bizde bu rakamlarla tanışacağız.
ŞARTLI DIŞ DESTEK
14.3 milyar dolar olarak sağlanan yurt dışı krediler için kreditörlerin “bu son yardım” uyarısı açık olarak yapısal reformların tamamlanması ve uygulanması ile yolsuzlukların giderilmesi mesajını taşıyor.
Aksi halde tüm yardım paketleri toprağa dökülen su gibi akıp gidiyor. Politikacıların, bürokratların, kamunun ve özel sektörün ve hatta halkın titizlikle suyu testiye doldurması için önümüzde bir yaz dönemi var. Sonbaharın şimdi filizlenen umutları soldurmaması için bu yaz çok önemli. Üzerinde ciddiyetle durulan bankacılık ve telekom yasalarının seyri aynı zamanda piyasalarında yönünü belirleyecek. | |
Emine Uşaklıgil’in bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları
