| | | | Neler düşünerek mezun oluyor insan, küçük birer kahraman gibi... Bazen iş yaşamından kopmuş, yıllar öncesinin ders kitapları üzerinden konuları işleyen öğretim görevlileri yüzünden, bazen aile çevresinin beklentilerinden. Ama en çok kendi çabasıyla, ya da kendi içe kapanıklığından. Birçok “mit”le beklentilerini şekillendirmiş, benzer taleplerle paketlenmiş, o yılın “son” modasına uygun giyinerek ve yine o dönemlerde moda olan “beden dili” kurallarına dikkat ederek mülakatçıların karşısına çıkan birçok yeni mezunla karşılaşıyoruz her yıl. Hele Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinden mezunsa, haklı olarak beklentileri daha da yükseliyor…
 İdil Akidil’in diğer yazıları
Nasıl bir iş yaşamı hayal ederiz? Angarya işler hiç akla gelmez bile. Henüz öğrenciyken stajyer olarak bir şirkete başvurunca akla gelen ilk “kalıplaşmış”, hatta espri konusu olan cümle nedir? “Fotokopi çekmem.” Stajda bile istenmeyen bir durumun gerçekten işe başlayınca başına geleceği nasıl aklına gelir insanın. İşte yeni mezunların işyaşamı mitlerinden biri daha: “Herzaman çok anlamlı işlerle zaman geçecek.” . Daha sonra üstünde duracaklarımız: Mülakatlar hakkında doğru bildiğimiz yanlışlar, iş arama yöntemleri, ücretlerden performans değerlendirmeye, yönetimden toplantılara kadar çeşitli konularda iş yaşamı sorunları ve çözümleri vb. olacak.
HİKAYEMİZE GELELİM:
Adam büyük bir süpermarkette çalışıyormuş, uzun süredir de terfi edemiyormuş. Bunun da en büyük sıkıntısı hanımına yansıyormuş. Bir gün eve sevinerek gelmiş adam. “Terfi ettim” demiş karısına , “grup müdürü oldum ! “.
Terfi sözü ile heyecanlanmış görünen karısı, terfi edilen pozisyonu duyunca kayıtsız kalmış. Kadın: ” Bizim süpermarkette grup müdürlüğünün bini bir para ; bahse girerim her bir meyva ve sebze türü için bir grup müdürlüğü olmuştur. ” Adam karısının bu yorumu üzerine , ” O kadar da değil ” demeğe kalkışmış , diyememiş. Kadın kararlı , adamın üstüne üstüne gitmiş. ” İnanmıyorsan telefon edip benim ne kadar haklı olduğumu görelim.”
Kadın süpermarketin telefon numarasını çevirmiş ve telefonu kocasına da dinletmek üzere ahizeyi uzatmış. Telefondaki kıza ” Beni taze fasulyeden sorumlu grup müdürlüğüne bağlayabilir misiniz? ” demiş. Santraldaki kız sormuş; ” ayşe - kadın fasulyeden sorumlu grup müdürü ile mi?, yoksa boncuk - ayşe fasulyeden sorumlu grup müdürü ile mi? görüşmek istiyorsunuz ?..”
Unvanlar,okul döneminde dernek, kulüp faliyetlerine katılmayanlar için, gerçek anlamda iş yaşamıyla birlikte karşımıza çıkıyor.. Bazıları - biraz da şanslı olanlar - mezun olup iş teklifleri almaya başlayınca unvan yarıştırmasına girerler. Üniversiteden yeni mezun ve deneyimsiz bir grup gence teklif edilen, onların etrafında uçuşan unvanlardan birçoğu, çok doğal olarak aslında aynı düzeyi, aynı yetki ve sorumluluk listesini kapsarken çok farklıymış gibi görünür.
Hangisini seçerdiniz? Ürün Sorumlusu - sorumluluğu öne çıkartıyor-, Ürün Yetkilisi - bu kez de yetki öne çıkmış-, Ürün Yönetici Yardımcısı - yoksa bu yönetime daha yakın bir unvan mı? Özellikle İngilizce ifade edilenlerin ise ayrı bir ağırlığı vardır: Product Manager, gibi. Görev isimlerinden etkilenerek kararını verenlerin sayısı da hiç az değil. Bunların birbirinden farkının çok da olmadığı ne yazık ki o kurumların içine girdikten sonra öğreniliyor.
Bazı şirketlerin içinde ise unvanlara sadece “giriş düzeyinde” değil tüm yapıda fazlasıyla anlam yüklenmiştir. Sanal bir motivasyon aracı olarak kullanıldığını görüyoruz. Doğrusu üst yönetim veya İnsan Kaynakları Yöneticileri’nin, bazen de yönetim danışmanlarının yarattığı unvanların bu denli güçlenmesine zemin hazırlayan da çalışanların kendisi oluyor. Çoğu zaman o kurumun dışında beklendiği kadar etkisi olmayan bu unvanlar için oynanan oyunlar, hayaller, dökülen gözyaşı... Kendi canavarımızı kendimiz yaratıyoruz. Unvanların bizler için neden bu kadar önemli olduğunun nedenlerini düşününce ilk akla gelenlerden bir tanesini hemen söyleyelim: Yönetim Danışmanı Ahmet Eryılmaz bir makalesinde ” Yüzyıllardır “muktedir” olana boyun eğmeye alışmış bir ulusun çocukları olarak zaten başka türlü düşünemezdik”, demişti.
Atasözleri toplumun ruhunu yansıtıyor. Eski dönemlerde neyi ifade ettiğini ve doğru olup olmadığını tartışmayı bir tarafa bırakarak, bu konuya uygun birini seçiyoruz: “İneğin kuyruğu olmaktansa tavuğun başı olmak iyidir.”
Pratik: İş kararı verirken, teklif edilen “unvan” kararınızı verirken ağırlığı oluşturmasın. Ücretle unvanlar her zaman kolkola gitmez. Sunulan eğitim fırsatları, yükselme olanakları, unvan ne olursa olsun tanınan sorumluluk ve verilen yetki irdelenmelidir. Unvan enflasyonunun yaşandığı iş ortamında farkları gösterebilmek için özgeçmişlere kurumdaki unvanla birlikte, sorumluluklar da yazılmalıdır.
Bir itiraf: Bir İnsan Kaynakları Yöneticisi’nin en zorlandığı işlerden biri görevlere isim bulmaktır. Baksanıza ne kadar önem kazanıyorlar.
| |
