| | | | Kocabalkan, programda ayrıca dış kaynak bulabilmek için, en büyük sorunumuz olan iç borçları çözeceğimizi yabancılara anlatmamız gerektiğini ifade etti. Kocabalkan, “Yarın yapılacak olan açıklamada önce bunu göreceğiz. İç borç konusunda neyi nasıl yapacağımızı açıkca ortaya ortaya koyacağız” dedi.
Artunç Kocabalkan, 5 Soru ve 5 Cevap’ta piyasaları şöyle yorumladı:
- Son ihaleyi nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Son ihale programın açıklanması öncesi, kayıpsız şekilde atlatıldı. Hazine, faiz yükselişine izin vermeden minimum satışı yaptı ve günü kurtardı. Kriz sonrası yapılan ihalelere baktığımızda hep faizlerin düştüğünü görüyoruz. Hem ihalelerde hem de ihale sonrasında. Ancak, düşen bir şey daha var. Bireysel yatırımcı talebi. Dolayısıyla programın gecikmesinin hem Türk Lirası’na olan talebi düşürdüğünü, hem de sokaktaki tansiyonu artırdığını söylemek mümkün.
- Dolar niye bu kadar hızlı yükseliyor?
- Doğru, hızlı bir yükseliş var. Merkez Bankası’nın az fonlaması, bu hızlı yükselişi daha da körüklüyor. Belirsizlikler ve riskler arttıkça, kurda bu durumun yansımasını çok hızlı görüyoruz. Çünkü, kim ne derse desin, şu an için döviz en güvenli liman. Ancak, şunu da unutmayalım ki, kur hiçbir ülkede sonsuza gitmez ve bir noktadan aşağı döner. Böyle krizleri dünyada ne ilk biz yaşıyoruz ne de son defa. Önceki örneklerin hepsinde kur önce aşırı değerlenmiş sonra denge noktasını bulmuş. Şimdi kendimize sormamız gereken soru şu: Denge noktası neresi?
Sayın Derviş’e göre bu Nisan sonunda 1 milyon 100 bin lira seviyesi. Öyleyse yatırımcının şu seçimi yapması lazım: Ya 1 milyon 300 binden döviz alıp rahat uyuyayacak ve programın başarılı olması durumunda kurda meydana gelebilecek düşüşü kabullenecek ya da “Bu hükümet bu programı başaramaz” deyip dolarlarıyla tatile çıkacak. Programın açıklanmasına bir gün kala herkes seçim yapmakta serbest.
- Programdan piyasa ne bekliyor?
- İlk madde şu; Döviz kuru hedeflemesi... Kurlar konusunda belirsizlikler devam ederse, ne ihracatçı ne ithalatçı, ticaret yapan hiç kimse iş yapamaz. Ekonomi durur. Dolayısıyla önce bu nokta açıklığa kavuşturulmalı. Kur için kesinlikle bir yılsonu hedefi koymak lazım ki herkes hesabını ona göre yapsın. Bunun için de dış kaynak miktarını açıkça ortaya koymak lazım, piyasanın esas beklentisi bu.
Yalnız bu parayı bulabilmek için, en büyük problemimiz olan iç borcu nasıl çözeceğimizi yabancılara anlatmamız lazım. Yarın yapılacak olan açıklamada önce bunu göreceğiz. İç borç konusunda neyi nasıl yapacağımızı açıkca ortaya ortaya koyacağız. IMF ve Dünya Bankası desteğindeki bu program, sonra yurtdışında görücüye çıkacak.
- Program sonrası beklentileriniz neler?
- İyi hazırlanmış bir program, IMF ve Dünya Bankası desteğini de arkaya alması sonrasında, piyasada tansiyonu biraz düşürür. Ardından bugüne kadar yurtdışından gelen olumlu mesajların, yeşil banknotlara dönüşmesi beklenir. Bu da bize hem moral hem de zaman kazandırır. Sonrası yine bize kalmış. Reformlar, reformlar...
- Yabancı bankaların Türkiye raporlarında neler söyleniyor?
Bu raporlarda, kriz öncesinde devalüasyondan bahsediliyordu, biz de kızıyorduk. Yabancı bankalar bizden daha fazla şey bilmiyor. Onlar da geçmiş örneklere bakıyorlar ve olasılıkları ortaya koyuyorlar. IMF ile yapılan programların çoğu devalüasyonla sonuçlanmış. Çünkü, yapısal reformlar yerine getirilmemiş. Olumlu gelişmeler sağlanamadığı için giderek büyüyen cari açık ekonomi üzerindeaki baskısını artırmış.
Şimdiyse, raporlarda yazan şu: Reformlar konusunda geç kalmaya devam edilmesi, programın arkasındaki siyasi ve sosyal desteği bitirir. Halkta çok büyük tepkiler yaratır, ekonomik yaşam durur. Reform yapılım, açıklar kapatılamayınca para basmak zorunda kalınır. Bu da hem kuru hem de enflasyonu körükler. Bunun ismi maalesef Fasit daire. Demek ki adamlara kızmak değil, söylediklerini dinleayip, bu olasılıklara karşı önlem almak lazım. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
