| | | | Hazine bu duyuruda, 250 milyon lirası olan vatandaşın, Merkez Bankası şubelerinden direkt olarak bono ihalesine katılabileceğini tekrar hatırlattı. Böylece “Süper bonocu” halkımızın kazanma duyularını tekrar kaşımak istedi.
KURAL: KRİZDE BASİTLEŞ
Hazine Nisan ayında en kısası 3, en uzunu 8 aylık 5 ihale düzenleyecek. Bu ihalelerde yapacağı toplam borçlanma ise 2 katrilyon 10 trilyon lira. Mart ayındaki “Süper bono” ihalesinde olduğu gibi bu ihalelerde de tek fiyat sistemi geçerli olacak.
Yani kim hangi faizden bono isterse istesin, herkes Hazine’nin kabul ettiği en yüksek faizden kağıt alma hakkına sahip olacak. Bu sistemin devam etmesinin en büyük nedeni olarak son yapılan 20 Mart ihalesine gelen yoğun talep gösterilebilir.
Ayrıca ihalelerin tek fiyat sistemine çevrilmesi de Hazine’nin borçlanma enstrümanını sadeleştirmesi anlamına geliyor. Bu kriz dönemlerinde hep başvurulan bir yöntemdir. Alıcının kafası karışmasın ki satabilesin. Böylece Hazine bonoları, karmaşık faiz hesapları yapmaksızın, sıradan vatandaşın alabileceği bir yatırım aracına dönüşüyor.
BANKALARA DESTEK
Nisan’da düzenlenecek ihalelerde Hazine’nin kısa vade ve basit yöntemde ısrar etmesinin bir başka nedeni de bankalara destek olmak düşüncesi olarak adlandırılabilir. 20 Mart ihalesinde bankalar yüzde 124.99 basit faizle aldıkları kağıtları hemen ardından yüzde 100 basit faizin altında halka sattılar.
Böylece bir gün içinde oluşan getiri yüzde 6’dan fazla oldu. Bu karlar bankacılık sisteminin krizlerle bozulan mali yapısını düzeltmedi belki ama, piyasayı yeniden canlandıracak bir moral kaynağı oldu. Şimdi sistemin aynı şekilde devamı öngörülüyor.
AÇGÖZLÜ OLMAYIN
Bizi krize sokan en önemli nedenlerden birinin faizlerin geçen yıl çok hızlı düşmesi ve Hazine’nin 25 milyar dolara yakın bir kağıt stokunu yüzde 37 bileşik ortalamayla bankaların sırtına yıkması olduğu. Buna politikacılar da destek verdi. Yani devlet bir “açgözlülük” yaptı. Şimdi cezasını çok pahalıya ödüyoruz.
Sonuç olarak baktığımızda ihaleler ve Hazine’nin hatırlatması, sistem dışı paranın tekrar çekilmesi için önemli. Bu sayede yatırımcının kısa vadede yoğunlaşan yatırım tercihinin en azından Hazine’nin borçlanma vadesine doğru yönelmesi de mümkün olabilecek.
Tabii hem yatırımcılara, hem de bu kağıtların pazarlamasını yapan bankacılara şunu hatırlatmakta yarar var:
20 Mart ihalesi ardından halk bonoyu kapıştıktan sonra tüm uzmanlar “Aslında enflasyon tahminine göre bu kağıtların reel getirisi yok” demeye başladı. O zaman halk bunu almadan önce uyarmak en doğrusu. Yoksa “kazıklandım” psikolojisi nedeniyle şimdilik tutunulan tek dal da elden gidebilir. | |
Emine Uşaklıgil’in tüm yazıları