| | | | Bunu ölçebilmek amacıyla değişik yöntemler kullanılır. Bunlardan en çok başvurulanı kuşkusuz benzer piyasaların Fiyat/Kazanç (F/K) oranlarını baz alarak karşılaştırmaktır:
İMKB % 6 DAHA UCUZ
Bu tabloya göre İMKB, 1999 F/K oranı bazında ortalamayla aynı, 2000 F/K oranı bazında ise ortalamadan yüzde 6 daha ucuz işlem görmektedir. Bu tür karşılaştırmalar basitlikleri açısından faydalıdır. Ancak bu sonuçları olduğu gibi kabul etmek yanıltıcı olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken iki önemli nokta var: Birincisi bu piyasaların bulunduğu ekonomilerin ve muhasebe standartlarının farklılıkları ve ikincisi ve daha önemlisi de ekonomide ve şirket karlarındaki büyüme beklentileri.
Ekonomilerdeki farklılıkların en önemlisi enflasyon ve devalüasyondur. İMKB şirketleri, tabloda yer alan bir çok ülkeden daha yüksek enflasyon ve devalüasyon ortamlarında faaliyet göstermektedir, bu nedenle faaliyet karlarıyla birlikte çoğu zaman ‘enflasyon karı/zararı’ yapmakta ve toplam karlıklıkları karşılaştırılabilir olmaktan çıkmaktadır. Bu durumda ideal çözüm enflasyon düzeltmesi yapılmış mali tabloların kullanılmasıdır.
KARLAR ABD DOLARI CİNSİNDEN
Ancak bir çok İMKB şirketi için bunlar mevcut değildir. Bu nedenle kaba bir yaklaşım olarak F/K oranlarını hesaplarken, şirket karlarını ABD doları cinsinden hesaplamak faydalı olabilir. Muhasebe standartlarındaki farklılıklar da karşılaştırma yaparken sorunlar çıkarabilmekte.
Örneğin İMKB’de işlem gören holdingler, konsolide edilmiş mali tablolar açıklamamakta, bu nedenle kar olarak sadece kendi şirketlerinden aldıkları temettü gelirlerini göstermektedirler. Bu nedenle yukarıdaki tabloda İMKB için F/K hesaplamasında holdingleri dışarıda tuttuk.
İkinci olarak bu piyasaların bulunduğu ekonomilerdeki büyüme beklentileri ve işlem gören şirketlerin karlarını büyütebilme kapasiteleri önem taşımaktadır. Genellikle bu beklentilerin güçlü olduğu piyasalar, diğerlerine göre daha yüksek F/K oranlarında işlem görür ve bu kesinlikle bu piyasaların pahalı olduğu anlamına gelmez.
SONUÇLAR 2001’DE ALINACAK
Türkiye açısından 2000 yılının bir geçiş dönemi olduğu ve ekonomik programın gerçek sonuçlarını 2001’de vermesi gerektiği şu anda yatırımcılar tarafından paylaşılan ortak bir görüştür.
Dolayısıyla, ekonomik büyümenin 2001 ve sonraki yıllarda giderek hızlanması ve buna paralel olarak İMKB şirketlerinin karlarını arttırabilme potansiyelinin büyümesi nedeniyle İMKB’nin, diğer piyasalardan daha yüksek F/K oranlarında işlem görmesi gerekir.
YÜKSELİŞ POTANSİYELİ % 30-40
Temel olarak bu beklentilerin piyasa değerinin içinde yer alması gereklidir ve İMKB için bu durum gözönüne alındığında 2000 yılı F/K oranının rahatlıkla 20-22’ye ulaşması sözkonusudur. Bu da İMKB endeksinin 2000 yılı sonuna kadar ABD doları bazında yüzde 30-40 gibi bir yükseliş potansiyeli olduğunu gösterir. | |
