| | | | Ağustos ayında yaşanan deprem felaketi, tam toparlanmaya başlayan sanayi üretimi için büyük bir şok daha olmuş ve üretimdeki gerileme dönemi yılın son aylarına kadar uzamıştı.
Yılın son ayında ise, IMF ile imzalanan stand-by anlaşmasıyla yürürlüğe giren enflasyonla mücadele programının ekonomik belirsizliği önemli ölçüde azaltması ve koalisyon hükümetinin gösterdiği uyumun da politik belirsizliği aşağı çekmesiyle sanayici için olumlu bir dönem başlamıştı.
Bunun sonucu yılın ilk iki ayında sanayi üretiminde de kayda değer artışlar yaşanmıştı. Sanayi üretimi, Ocak ayında yüzde 2,7, Şubat ayında yüzde 6,0 artış gösterdi ki bu rakamlar sanayi üretiminde hızlı bir büyüme döneminin başlangıcı olarak algılandı.
ACELE DAVRANILMIŞ
Ancak, geçtiğimiz hafta içinde açıklanan Mart ayı rakamları böyle bir yargıya ulaşmak için fazla aceleci davranılmış olabileceğini gösteriyor. Gerçekten de yüzde 1.0 oranındaki artış oranı Ocak ve Şubat rakamlarının oldukça altında. Üretim rakamlarına sektörel bazda baktığımızda, büyüme rakamının böyle düşük kalmasının sorumlusunun petrol ürünleri imalatındaki yüzde 30’u aşan daralma olduğunu görüyoruz.
Bunun nedeni ise 17 Ağustos depremi sonucu Tüpraş’ta meydana gelen yangının neden olduğu kapasite kaybının devam etmesi. Petrol ürünleri imalatındaki bu daralmanın endeks üzerinde azımsanamayacak bir etkisi var. Öyle ki, bu sektörde daralma olmasaydı, yani üretim geçen yılki seviyesini korusaydı, toplam sanayi üretimindeki artış yüzde 1 değil, yüzde 5,3 olacaktı.
BAŞARIYA OLAN İNANÇ
Ancak yine de bu gerçek, üretimde uzun süredir beklenen canlanmanın başlayamamasında bir bahane olarak kullanılmamalı. Yılın ilk üç ayına ilişkin veriler, sanayi üretiminde gerileme döneminin sona erdiğini ama hızlı bir canlanmanın yaşanmasının bazı faktörlerin gerçekleşmesine bağlı olduğunu gösteriyor.
Bu faktörlerin birincisi, gerek üreticilerin gerekse tüketicilerin, programın başarısına olan inançlarının üst düzeye çıkması, dahası faiz oranlarındaki düşüşün kalıcı olduğuna inanmaları. İkinci faktör ise, yurtdışından - tercihan doğrudan yatırım şeklinde - bir sermaye girişinin yaşanmaya başlaması.
Bu iki faktörün de gerçekleşmesi ise, bizce ancak yılın ikinci yarısında olacak. Kısaca, sanayide uzun süredir beklediğimiz hızlı canlanma için birkaç ay daha beklememiz gerekiyor. Öte yandan, enflasyonla mücadele programının ilk aylarında talepte hızlı bir artış yaşanmıyor olması da aslında program için olumlu bir faktör.
| |
