Tütün üretiminde acı tablo

Türkiye tütünde yolun sonuna geldi.


Tütün üretiminde acı tablo
Türkiye, 2001’de üretilen 200 bin ton tütünü koyacak yer bulamıyor. Çünkü Tekel depoları 500 bin ton tütünle zaten dolu. Üstelik lahana yaprağı gibi üretilen bu kalitesiz tütünü dünya piyasasında satma şansı da çok az.

İstanbul NTV-MSNBC

8 Ocak— Yıllardır politikacıların bölgesel oy hesapları ile körüklediği yanlış ve popülist politikalar hem tütüncülüğü öldürdü, hem de Türkiye’yi “akıldışı” bir zarar tablosu ile yüzyüze bıraktı. Tekel depoları ağzına kadar tütün dolu. Depolarda 500 bin ton tütün var. Bu yıl yeni üretim olan 200 bin tonu koyacak yer bile yok. Yenisini koymak için eskisini yakmak gerek. IMF’ye verilen son ek niyet mektubunda tütüne desteği ocak sonuna kadar kaldırma sözü verildi. Ama Tekel eksperleri 2001 tütün alımı için tespite başladı bile...

Live Vote is temporarily unavailable.

Türkiye’de her yıl tütüne kilo başına ödenen subvansiyon yaklaşık 2 milyar dolar ve yakma masrafları ile birlikte tütün devletin parasını duman eden bir “kara delik” durumunda.
Tekel yetkilileri de bu durumdan çok rahatsız. Ve ortaya atılan çözüm önerisi şu: Türkiye’de çiftçi 3 yıl tütün ekmesin. Bu üç yıl içinde depolardaki tütünler eritilsin. Ve Türkiye yılda 120 bin ton gibi sınırlı, kotalı bir tütün üretimi ile yeniden kaliteli tütün üretimine dönsün. Tütün ekilen araziler başka alternatif tarım ürünlerinin geliştirilmesi için kullanılsın. (Örneğin Türkiye’de hayvancılığın yeniden gelişimi için hayvan yemi üretimi öneriliyor)

LAHANA YAPRAĞI GİBİ SAHTE TÜTÜN
Türkiye’de bu vahim tablonun ortaya çıkmasından öncelikle politikacıların sorumlu olduğu öne sürülüyor. Çünkü 1994’te getirilen kota uygulaması 1996’da politikacıların üreticiye vaatleri ve oy hesapları sonucu kaldırıldı. Tütün üreticisine yeniden kilo başına fiyat ödenmeye başladı.
Çiftçiler ise bu uygulama sonucu klasik ve zor bir üretim olan özenli tütün üretimini terkettiler. Tütüne alışılmadık oranda su basmaya ve zehirli ilaçlar kullanmaya başladılar. Böylece tütün yaprakları lahana yaprağı gibi kocaman hale geldi. Bir anlamda sahte banknot basar gibi sahte tütün yaprağı üretilmeye başlandı. Böylece kiloda çok çeken tütünler elde edildi.

Bir anlamda sahte banknot basar gibi sahte tütün yaprağı üretilmeye başlandı.

Çiftçi ürettiği kiloyu arttırarak hükümetin ilan ettiği tütün başfiyatı ile gelirini arttırma yoluna gitti. Tekel tütün eksperlerinin bu sahte tütünleri almayıp, standart dışı ilan etmesi gerekirdi. Oysa böyle olmadı. Her alım döneminde tütün bölgelerine gelen bölge milletvekilleri Tekel yetkilileri ve eksperler ile toplantı yaparak “çiftçinin mağdur edilmemesi” üzerine nutuklar çektiler. Tekel politikacı baskısı ile çiftçinin ürettiği kaliteli-kalitesiz bütün tütünleri almaya başladı. Adını vermeyen bir Tekel yetkilisinin söylediğine göre “özellikle Güneydoğu’da üretilen tütünlerin bir bölümü ot ve toprak niteliğindeydi”. Ama Tekel bunlara da tonlarca para ödedi. Böylece Türkiye’de her yıl tütüne ödenilen subvansiyon ortalama olarak 2 milyar dolar düzeyine ulaştı.

YILLARDIR YAKILIYOR, AMA O DA MASRAFLI
Bu “devleti soyma mekanizması” Türkiye’deki yaklaşık 500 bin tütün üreticisinin “ekmek parası” haline geldiği için hükümetlerin bu politikayı değiştirme girişimleri de nefessiz kaldı. Yıllardır uygulanan bir yöntemle Tekel depolarındaki tütünler topluca yakılıp, yeni ürün için yer açılmaya başlandı.
Çünkü Tekel’in her yıl üretilen ortalama 200 bin ton tütünü depolayacak yeri de kalmamıştı. Yeni ürün tütüne yer açmak için depodaki eski tütünler yakılıyordu. Ancak yakma işi de masraflıydı. Üstelik medyada “Yine 500 milyon dolarlık tütün yakıldı” gibi haberler hem hükümetleri hem de Tekel’i rahatsız ediyordu. Son bir yıldır bu nedenle Tekel tütün yakamadı. Ama bu yıl yine depolar ağzına kadar dolu. 2001 ürünü olarak Tekel’in kapısına dayanan 200 bin tonu koyacak yer yok. Şimdi yeniden yakma tartışılıyor. Ancak hükümetin buna sıcak bakmadığı belirtiliyor. Yakma işlemi Tokat’ta yapılıyor ve oraya kadar taşıma ve yakma masrafı da milyarlarca lirayı buluyor.

DEPODA DÜNYAYA YETECEK TÜTÜN VAR

Türkiye şu anda depodaki 500 bin ton ve yeni ürün 200 bin ton ile birlikte, toplam 700 bin tonluk bir tütün rezervine sahip. Bu miktar ise bütün dünyada bir yıllık tütün üretimine eşit. Üstelik dünyada sigara tüketiminin gerilediği de gözönüne alınınca, tütünü dünya piyasasına çıkarma şansı da azalıyor. Zaten kalitesiz olan tütünü satmak mümkün olmadığı gibi kalitelisini satmak da zor. Dünya tütün şirketleri bu tür ıskarta tütünlere kilo başına dünya fiyatı olan 4 dolar yerine 90 cent kadar bir para ödüyorlar.

NAFİZ KURT: KOTA KALKTI BÖYLE OLDU
1992-93 yıllarında Çiller hükümetinde Tekel’den sorumlu Devlet Bakanı olan Nafiz Kurt NTVMSNBC’ye yaptığı açıklamada kendilerinin işbaşına geldiği zaman bütün depolardaki tütünü yakarak veya satarak tasfiye ettiğini ve üretimde kota koyduğunu vurguladı.
Kurt dünya piyasasına tütün satmanın bugünkü alıcıların talebine bağlı olduğunu da belirterek şunları söyledi: “Son yıllarda özellikle ABD’de sigara şirketlerine karşı tazminat davaları, bu şirketleri de piyasada daha çekingen hale getirdi. Biz hükümete geldiğimiz zaman İzmir’de dünyadaki sigara şirketleri ile özel bir toplantı yapıp, satabildiğimiz kadarını satmıştık. Ancak bu da kolay bir iş değildir.”

Kurt, ayrıca kendi koydukları tütün kotalarının kendilerinden sonra gelen ANAP hükümeti tarafından kaldırılmasını da eleştirdi. Kurt “Kota hem çiftçi hem de devlet için yararlı ve hesaplı bir uygulamaydı” dedi. Kurt ayrıca, Hazine aracılığı ile Tekel üzerinden çiftçiye ödenen paraların, bir süre sonra Hazine’nin faiz bindirmesi ile Tekel’i de trilyonlarca zarara soktuğunu ve işlerin içinden çıkılamaz hale geldiğini vurguladı.

HAMİT GENÇ: ÇİFTÇİ SAHTEKARLIĞA SÜRÜKLENDİ

Devlet eliyle kilosuna para ödenerek sahte tütün yaprağı üretiminin teşvik edildiğini belirten Genç, “Böylece tütün üreticisi de sahtekarlığa sürüklendi, gelir elde etmek için tütüncülüğü öldürdüler” diyor.

Samsun’da “laptoplu çiftçi” ünvanıyla tarımda devrim hareketinin öncülerinden Hamit Genç de, NTVMSNBC’ye yaptığı açıklamada tütünde yıllardır uygulanan politikayı “Sovyet tipi üretim tarzı”na benzetiyor. Devlet eliyle kilosuna para ödenerek sahte tütün yaprağı üretiminin teşvik edildiğini belirten Genç, “Böylece tütün üreticisi de sahtekarlığa sürüklendi, gelir elde etmek için tütüncülüğü öldürdüler” diyor. Genç ayrıca, bu uygulama sonucu tarımda Batı’nın terkettiği bazı zehirli ilaçların Türkiye’de kullanıldığını, bunun yalnız tütünü değil, o toprağı ve toprakta yetiştirilen tüm ürünleri de zehirlediğini öne sürüyor.
Hamit Genç, Tekel yetkililerinin de bu uygulamalardan çok şikayetçi olduklarını ve TV’de yapılacak bir açık oturumda yetkililerin “vatandaş olarak” görüşlerini bütün açıklığı ile dile getirmek istediklerini belirtiyor.
Bu yıl tütünde tespit çalışmaları başlandığı için yine üreticiye kalitesiz tütün için milyonlarca dolar ödeneceğini belirten Genç, hiç değilse “3 yıl tütün ekilmemeli” görüşüne katıldığını belirtiyor. Genç Karadeniz bölgesinde başlattığı “örnek köy” projesi çalışmaları kapsamında TEMA Vakfı ile birlikte doğal meyve-sebze üretimine ağırlık veren projeler geliştiriyor.
Tarımda devrim hareketinin Karadeniz’deki öncüsü Hamit Genç ile daha kapsamlı diyalog içine girmek isteyen okurlarımız kendisi ile şu telefon ve adreslerden temas kurabilirler:
Hamit Genç
telefon: 0532 315 6918,
e-mail: ghamit@egenet.com.tr
Konu hakkında sitemize görüş bildirmek isteyen okurlarımız okurmektuplari@ntvmsnbc.com adresine e-mail gönderebilirler.



		Bankaların kara tahtaları siliniyor • KOBİ’lere 1 milyar dolarlık ‘cansuyu’ • Dolar 5 kuruş eridi, 1,67’ye indi • Markaların korunması tasarısı yasalaştı • Unakıtan: Çok şükür batan banka yok

	NTVMSNBC KULLANICILARININ TOP 10'u

	Bu haberi diğer okuyucularımıza tavsiye eder misiniz? hayır 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 kesinlikle

NTVMSNBC 'ye iyi erisim için
• Microsoft Internet Explorer
• Windows Media Player kullanın