| | | | Ek niyet mektubuyla ise TT’nin özelleştirme aşamaları belirlendi. Ancak yılan hikayesine dönüşen Türk Telekom’un özelleştirilme macerasına ek düğümler atılıverdi.
Özelleştirme süreci bir kez daha hukuki engellere çarpacağa benziyor. Mümtaz Soysal’ın dün Bölge İdare Mahkemesi’ne başvurarak, Telekom blok satışı için yürütmeyi durdurma davası açması bunun ilk örneği...
Ulaştırma Bakanı Sayın Enis Öksüz ve Türk Telekom bürokratlarının zorlukla ikna edildiği kararnamenin en önemli özelliği yönetimin büyük ölçüde stratejik ortağa devrediliyor olması.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in uyarısı üzerine, aslında azınlık hisse sahiplerine yönetim hakkı tanımayan mevzuatı hatırlandı. Son haliyle kararname yönetim haklarının belirlenmesini Özelleştirme Yüksek Kuruluna bırakılmış oldu. ÖYK, hukuki engeli aşma gayreti ile ikili bir yönetim yapısı kurdu.
ÇÖZÜM İCRA KURULUNDA
Buna göre Yönetim Kurulu’nda çoğunluk TT’ye bırakılıyor ancak İcra Kurulu oluşturularak, bu kuruldaki çoğunluk stratejik ortağa veriliyor. Yönetim Kurulu ise kendi isteği ile yetkilerini icra kuruluna devrediyor ve bu yöntemle hukuki engel aşılmış sayılıyor.
Kararnamenin en can alıcı hükümlerinden biri, genel müdür ve iki yardımcısının yabancı ortak tarafından önerilen adaylar arasından seçilecek olması.
 Emine Uşaklıgil: Telekom Yazıları (1)
Personel alımı, yatırım gibi stratejik konularda da, yabancı ortağın oluru aranacak. Stratejik ortak seçiminde, teknoloji şirketi olma zorunluluğunu kaldıran kararname, pek çok bakımından ciddi tereddütlere yol açıyor.
 TT’nin ihalesinde fazlasıyla gecikildi. 70 milyar dolar kadar bir fonun Avrupa’daki UMTS lisanslarına yönelmiş olması, sektöre ilginin azalmasına yol açıyor
2000 yılında, başta eksi yüzde 54.8 ile Deutsche Telecom ve yüzde 35.5 ile France Telecom olmak üzere, en çok değer kaybeden 10 hisse senedinden 7’sinin IT (bilişim) sektöründe olması, hem yüksek yatırım yeteğine sahip hem de Türk Telekom’a ilgi duyacak olan şirket sayısını sınırlıyor
TT’nin değeri başlı başına bir sorun. 1997’de tamamlanan çalışmaya göre TT’nin değeri 10 milyar 500 milyon dolar olarak belirlenmişti. Sektördeki bir eğilim bu değerin esas alınması yönünde. Ancak TT’nin elindeki GSM’i ileri sürüp TT’nin değerinin 20 milyar dolara çıktığını savunanlar da var. Hükümetse, TT’den 3.5 milyar dolar gelir beklediğini açıklayarak bir anlamda TT’nin değerini de ilan etmiş oldu.
TT kar ediyorsa, etkin ve iyi yönetilen bir kurum olduğundan değil, tekel olduğundan ve fiyatları istediği gibi ayarladığındandır. Ne ki son 5 yıldır hiç ciddi yatırım yapmadığı için, değerinin içersinde ciddi bir düşüş evresine girdiği ileri sürülüyor.
Parayı bastıran TT’yi alır anlayışının ağırlık kazanması da rahatsızlık yaratan konulardan biri. Kararname ile stratejik ortak kavramının değişmiş olması ve bunun anlamının henüz açıklanmaması tereddütleri artıran bir unsur. Yani, teknoloji şirketi olma özelliğinin kaldırılmış olması, Türkiye’ye teknoloji gelişini engelleyeceği iddia ediliyor.
Tartışılan konulardan biri de sektörle ilgili politikaların nasıl belirleneceği ve önceliklerin nasıl tayin edileceğidir.
TT’nin elindeki GSM lisansı da tartışmalara yol açıyor. TT, GSM’i işletmek için ihale açmış ve ihale son aşmaya gelmiştir. Ancak özelleştirme kararı ile birlikte bu ihalenin kaderi de tartışılıyor. İhalenin gecikmeden yapılması, ya da özelleştirmeden sonra gerçekleşmesi tartışıldığı gibi, GSM ihalesine giren ve alan bir oyuncunun TT ihalesine girip giremeyeceği de tartışma konusu. TT’nin GSM’ini alan kuruluş ayrıca TT ihalesine de girebilecekse, bu durumda, daha önceki ihale sürecinin tersine, öteki GSM operatörleri aynı hakkı kazanmış sayılacak mı sayılmayacak mı?
İHALE SÜRESİ
14 Mayıs 2001’e kadar teklif verilecek olan ihalenin bu kadar ileriye atılması biraz şaşkınlık yarattı. IMF ile yapılan pazarlıklarda tekliflerin ilk çeyrekte alınması üzerinde durulmuşkun, Türkiye için acil önemi olan ihale Bayram, Yılbaşı ve benzeri gerekçelerle Mayıs ortalarına erteleniverdi.
Yine de, Türkiye’nin içinde bulunduğu krizi ne ölçüde başarıyla yöneteceğine bağlı olarak, kazanılan bu zamanın Telekom lehine işlemesi bekleniyor.
İhale ile ilgilenen yatırımcılar 18 Aralık 2000 itibariyle bir gizlilik taahütnamesi çerçevesinde ve 15 bin dolar karşılığı şartnameyi alacak
10 Ocak 2001’den sonra tüm ihale şartnameleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığına teslim edilecek
Potansiyle yatırımcılar ÖİB’e kayıt yaptırdıktan sonra, veri odasına kabul edilen konsorsiyumlar TT dokümanlarını inceleyebilecek, kendilerini şirket sunumu yapılacak
Yatırımcıların iş planları ve finansal teklifleri incelendikten sonra, nihai teklifler 14 Mayıs 2001’e kadar kapalı zarfla alınacak.
Telekom’u satmaya çalışırken, diğer taraftan KDV’nin yüzde 17’den yüzde 25’e çıkması da tartışma konusu.
| |
Emine Uşaklıgil’in tüm yazıları